گنجور

شمارهٔ ۱۱ - قطعه

بود پیری کرخ به کشور روم
از سعادات دنیوی محروم
کوش گردیده کند و پشت نگون
دست و پا چنکوک و بخت زبون
لمتر و زشت و ناتراشیده
دل خروشیده تن خراشیده
گشته ز آب دماغ و آب دهن
دائما خشک مغز و تر دامن
سوخته خانه ریخته دندان
خانه او را قفس چمن زندان
بود بوزینه ای پرستارش
پاسبان کلاه و دستارش
بهتر از بندگان خواجه پرست
دستگیر و عصاکش و همدست
در سر کدخدا و کدبانو
تکیه پشت و قوت زانو
در برون دستیار و صاحب یار
از درون هم مساعد و غمخوار
جز سخن کانهم ازاشارتها
فاش کردی همه عبارتها
درهمه چیز از او نیابت کرد
دعوتش را بجان اجابت کرد

اطلاعات

وزن: فعلاتن مفاعلن فعلن (خفیف مسدس مخبون)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

بود پیری کرخ به کشور روم
از سعادات دنیوی محروم
هوش مصنوعی: یک پیرمرد از ناحیه کرخ به سرزمین روم رفت، اما از نعمت‌های دنیوی بی‌بهره بود.
کوش گردیده کند و پشت نگون
دست و پا چنکوک و بخت زبون
هوش مصنوعی: انسان بر اثر تلاش و کوشش، وضعیت سخت و دشواری را تجربه می‌کند و در نتیجه قدرت و شانس او کاهش می‌یابد.
لمتر و زشت و ناتراشیده
دل خروشیده تن خراشیده
هوش مصنوعی: دلی که درونی زنده و پرشور دارد، حتی اگر ظاهری ساده و نازیبا داشته باشد، همچنان قوی و تاثیرگذار است.
گشته ز آب دماغ و آب دهن
دائما خشک مغز و تر دامن
هوش مصنوعی: به خاطر گریه و ناراحتی، هم دماغم خشک شده و هم دلم، و این وضعیت باعث شده که فکر و ذهنم هم دیگر فعال نباشد.
سوخته خانه ریخته دندان
خانه او را قفس چمن زندان
هوش مصنوعی: خانه‌ای که سوخته، دندان‌هایش مثل ریخته شده است و چمن‌ها مانند زندانی برای او شده‌اند.
بود بوزینه ای پرستارش
پاسبان کلاه و دستارش
هوش مصنوعی: بوزینه‌ای بود که پرستارش به او بسیار توجه می‌کرد و به مانند یک نگهبان، کلاه و دستار او را مراقبت می‌کرد.
بهتر از بندگان خواجه پرست
دستگیر و عصاکش و همدست
هوش مصنوعی: بهتر از خدمتکاران، سرور است که یار و یاور و کمک‌کننده است.
در سر کدخدا و کدبانو
تکیه پشت و قوت زانو
هوش مصنوعی: در خانه‌ی رئیس و همسرش، تکیه‌گاه و حمایت از زانوها همواره وجود دارد.
در برون دستیار و صاحب یار
از درون هم مساعد و غمخوار
هوش مصنوعی: در بیرون، یاری و دوستی داری که به تو کمک می‌کند، اما در درون خود نیز فردی همراه و دلسوز وجود دارد که به غم‌های تو توجه می‌کند.
جز سخن کانهم ازاشارتها
فاش کردی همه عبارتها
هوش مصنوعی: به جز سخنی که تو به طور غیرمستقیم بیان کردی، تمام جملات و عبارت‌ها را روشن کردی.
درهمه چیز از او نیابت کرد
دعوتش را بجان اجابت کرد
هوش مصنوعی: در هر چیزی از او پیروی کرد و دعوتش را با جان و دل پذیرفت.