گنجور

شمارهٔ ۹۰

در نوزدهم صفر هزار و سیصد و هشت آقامیرزا علی حکیم باشی را حضرت اقدس روحی فداه در مطایبه ببر الحکماء فرمودند و دستوری دادند که من بنده قطعه ای در این باب عرضه دارم حکیم باشی هم ازین اطاعت رنجه خاطر بود لهذا این ابیات را بر پاره کاغذی نوشته بعرض رسانیدم هم پسند خاطر اقدس واقع شد و هم حکیم باشی خوشنودی یافت .

خسرو عهد ولیعهد فلک مهد که هست
شه مظفر ملک عادل و دارای ظفر
خواند ببر الحکماء مرعلی فاضل را
یعنی ای ببر قوی پهلوی روباهان در
گشت استاد مسیحا دم غمگین به گمانش
کز درخت سخط شاه دمید است این بر
گفتمش آیت لطف است مشور زین دلگیر
گفتمش سوره مهرست مشور زین مضطر
دو علی را دو لقب داد خداوند و ملک
تا شوند این دو ببر افکن و ضرغام شکر
ملک عصر لقب ببر گذارد به علی
ملک العرش لقب شیر دهد بر حیدر

اطلاعات

وزن: فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: قطعه
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

در نوزدهم صفر هزار و سیصد و هشت آقامیرزا علی حکیم باشی را حضرت اقدس روحی فداه در مطایبه ببر الحکماء فرمودند و دستوری دادند که من بنده قطعه ای در این باب عرضه دارم حکیم باشی هم ازین اطاعت رنجه خاطر بود لهذا این ابیات را بر پاره کاغذی نوشته بعرض رسانیدم هم پسند خاطر اقدس واقع شد و هم حکیم باشی خوشنودی یافت .
هوش مصنوعی: در نوزدهم روز از ماه صفر سال ۱۳۰۸ هجری قمری، آقا میرزاعلی حکیم باشی مورد توجه حضرت اقدس روحی فداه قرار گرفت و در کلامی با او شوخی کردند. همچنین دستوری صادر کردند که من در این زمینه متنی ارائه دهم. حکیم باشی نیز از این خواسته خوشحال بود و بنابراین، این اشعار را روی تکه‌ای کاغذ نوشت و به محضر ارائه داد. این کار هم مورد پسند حضرت اقدس قرار گرفت و هم حکیم باشی از آن راضی شد.
خسرو عهد ولیعهد فلک مهد که هست
شه مظفر ملک عادل و دارای ظفر
هوش مصنوعی: خسرو جوانی که به عنوان ولیعهد شناخته می‌شود، در این دوران خوشی زندگی می‌کند. او پادشاهی عادل و پیروزمند است که بر سرزمینش سلطنت می‌کند.
خواند ببر الحکماء مرعلی فاضل را
یعنی ای ببر قوی پهلوی روباهان در
هوش مصنوعی: ای ببر قدرتمند که بر روباهان تسلط داری، به نشانه‌ای فراخوان فاضل را.
گشت استاد مسیحا دم غمگین به گمانش
کز درخت سخط شاه دمید است این بر
هوش مصنوعی: استاد مسیحا (اینجا به معنای کسی که شفابخش است) در حال گشت و گذار بود و به شدت ناراحت به نظر می‌رسید. او گمان می‌کرد که صدای غمگینی که شنید، ناشی از این است که درختی از خشم شاه برگ‌هایش را به صدا درآورده است.
گفتمش آیت لطف است مشور زین دلگیر
گفتمش سوره مهرست مشور زین مضطر
هوش مصنوعی: به او گفتم که نشانه‌ای از محبت است و نباید از این دلگیر باشی. به او گفتم که مانند سوره‌ای از مهر و محبت است و نباید از این وضعیت نگران باشی.
دو علی را دو لقب داد خداوند و ملک
تا شوند این دو ببر افکن و ضرغام شکر
هوش مصنوعی: خداوند به دو علی لقب‌هایی عطا کرد تا این دو شخصیت بزرگ به عنوان جنگجویان شجاع و دلیر شناخته شوند.
ملک عصر لقب ببر گذارد به علی
ملک العرش لقب شیر دهد بر حیدر
هوش مصنوعی: در دوران خود، پادشاهی به علی لقب "ملک العرش" و به حیدر لقب "شیر" اعطا کرد.