گنجور

شمارهٔ ۱۲۱

گفت با جفت خویش شیخ حسن
کای پری‌پیکر لطیف‌اندام
تا که در مستراح عبدعظیم
بودم ابریق‌دار خاصه و عام
اندر آن مرتع خصیب مرا
قوت یومیه پخته بود مدام
چون معاون شدم به صلحیه
اوفتاده است کارها ز نظام
شد ملوث زیده کاری‌ها
کاسهٔ روز ما چو دیزی شام
معده‌ام خام گشته چون طبعم
بس که مخلوط گشته پخته و خام
جفت شیرین‌شمایلش گفتا
غم مخور ای گزیدهٔ ایام
که ز بس در مقام صلحیه
به هم آمیختی حلال و حرام
کودکان حرام‌لقمه بسی
زاید از ما دو تن نمک‌به‌حرام
عنقریبا کزین سرا گردد
جلوه‌گر صد هزار شیخ و امام
همه صلحیه‌های عالم را
پر کنیم از حرامزاده تمام

اطلاعات

وزن: فعلاتن مفاعلن فعلن (خفیف مسدس مخبون)
قالب شعری: قطعه
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

گفت با جفت خویش شیخ حسن
کای پری‌پیکر لطیف‌اندام
هوش مصنوعی: شیخ حسن به همراه همسرش گفت: ای موجود زیبا و خوش‌قواره، تو همچون پری هستی.
تا که در مستراح عبدعظیم
بودم ابریق‌دار خاصه و عام
هوش مصنوعی: در زمان‌هایی که در مکان‌های عمومی و چندان تمیز نبودم، حسرت و آرزو داشتم که بتوانم ظرف مناسبی برای شستن دست‌هایم داشته باشم.
اندر آن مرتع خصیب مرا
قوت یومیه پخته بود مدام
هوش مصنوعی: در آن مرتع سرسبز همواره خوراک روزانه‌ام آماده بود.
چون معاون شدم به صلحیه
اوفتاده است کارها ز نظام
هوش مصنوعی: وقتی که من به کمک و همراهی او پرداختم، اوضاع و کارها از نظم و ترتیب خارج شده است.
شد ملوث زیده کاری‌ها
کاسهٔ روز ما چو دیزی شام
هوش مصنوعی: روزهای ما مانند دیزی پر از کثیفی و آلودگی شده است، به خاطر کارهایی که انجام می‌دهیم.
معده‌ام خام گشته چون طبعم
بس که مخلوط گشته پخته و خام
هوش مصنوعی: معده‌ام به خاطر ترکیب شدن زیاد مواد غذایی، گویی که خام و ناپخته مانده است.
جفت شیرین‌شمایلش گفتا
غم مخور ای گزیدهٔ ایام
هوش مصنوعی: شیرین‌رو، به تو می‌گوید که نگران نباش، ای کسی که در روزهای خوب زندگی‌ات انتخاب شده‌ای.
که ز بس در مقام صلحیه
به هم آمیختی حلال و حرام
هوش مصنوعی: از آن‌جا که به خاطر تلاش برای ایجاد آشتی و توافق، بین حلال و حرام دچار اختلاط و تداخل شدی.
کودکان حرام‌لقمه بسی
زاید از ما دو تن نمک‌به‌حرام
هوش مصنوعی: بسیاری از کودکان که در شرایط نامناسب به دنیا می‌آیند، نتیجه‌ی رفتار نادرست ما دو نفر هستند و ما مسئولیت آن‌ها را بر عهده داریم.
عنقریبا کزین سرا گردد
جلوه‌گر صد هزار شیخ و امام
هوش مصنوعی: به زودی از این مکان، نمایان خواهد شد گروهی از صدها شیخ و امام.
همه صلحیه‌های عالم را
پر کنیم از حرامزاده تمام
هوش مصنوعی: در اینجا شاعر به نوعی کنایه می‌زند که جامعه را پر از چیزهای ناپسند و نامناسب کنیم. او به وضوح نارضایتی خود را از وضعیت اخلاقی و اجتماعی ابراز می‌کند و به آثار منفی عواملی که در اطرافش وجود دارد، اشاره دارد.