گنجور

شمارهٔ ۱۱۸

کسیکه از تو گراید همی بجای دگر
بود مخالف قرآن و مؤمن انجیل
ز درگه تو بجای دگر شدن باشد
بجوی و چشمه شدن از کنار دجله و نیل
کجا دو دست تو بخشد یکیست سنگ و گهر
کجا که عزم تو جنبد یکی است پشه و پیل
خصائل تو در اوراق فخر هر تاریخ
شمائل تو در آفاق صدر هر تمثیل
زکوة و خمس ندانم کرا رسد که نماند
ز همت تو نه مسکین بجا نه ابن سبیل
شود بسوی تو هر جا غریب خسته دلیست
که هم پناه غریبی و هم شفای علیل
ترا سزد که تفاخر کنی به جمع شهان
چنانکه کعبه تفاخر کند به قدس خلیل
به دشمنانت بارد بلا ز چرخ چنانک
بقوم ابرهه بارید از آسمان سجیل
فضای دهر تهی ماند از بداندیشت
چنانکه بیت مقدس ز آل اسرائیل

اطلاعات

وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: قطعه
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

کسیکه از تو گراید همی بجای دگر
بود مخالف قرآن و مؤمن انجیل
هوش مصنوعی: هر کسی که به تو گرایش پیدا کند، در حقیقت در جایی دیگر قرار دارد و با آموزه‌های قرآن و ایمان به انجیل همخوانی ندارد.
ز درگه تو بجای دگر شدن باشد
بجوی و چشمه شدن از کنار دجله و نیل
هوش مصنوعی: از درگاه تو باید به جستجو پرداخته و به چشمه‌ای تبدیل شوم، همان‌طور که از کنارهای دجله و نیل آب می‌جوشد.
کجا دو دست تو بخشد یکیست سنگ و گهر
کجا که عزم تو جنبد یکی است پشه و پیل
هوش مصنوعی: کجا می‌توان در زمانه‌ای که دستِ تو بخواهد، سنگ و جواهر را هم‌سطح قرار داد، وقتی اراده تو به حرکت درآید، پشه و فیل نیز در یک صف قرار می‌گیرند؟
خصائل تو در اوراق فخر هر تاریخ
شمائل تو در آفاق صدر هر تمثیل
هوش مصنوعی: ویژگی‌های تو در متون تاریخی افتخار به حساب می‌آید و نمودهای تو در جهان به عنوان نمونه‌های برجسته شناخته می‌شود.
زکوة و خمس ندانم کرا رسد که نماند
ز همت تو نه مسکین بجا نه ابن سبیل
هوش مصنوعی: نمی‌دانم زکات و خمس به چه کسی می‌رسد، زیرا از تلاش تو نه کسی از نیازمندان باقی می‌ماند و نه راهیابی.
شود بسوی تو هر جا غریب خسته دلیست
که هم پناه غریبی و هم شفای علیل
هوش مصنوعی: هرجا که کسی غمگین و خسته باشد و جایی برای آرامش و درمان بیابد، به سوی تو خواهد آمد؛ زیرا تو هم پناهی برای غریبان و هم داروی شفابخش برای آنهایی.
ترا سزد که تفاخر کنی به جمع شهان
چنانکه کعبه تفاخر کند به قدس خلیل
هوش مصنوعی: شایسته است که تو به خود ببالید و به دیگران فخر بفروشی، همان‌طور که کعبه به مقام والای خلیل الله می‌بالد.
به دشمنانت بارد بلا ز چرخ چنانک
بقوم ابرهه بارید از آسمان سجیل
هوش مصنوعی: به دشمنانت بلای سختی از آسمان بفرست، مانند بلایی که بر قوم ابرهه نازل شد.
فضای دهر تهی ماند از بداندیشت
چنانکه بیت مقدس ز آل اسرائیل
هوش مصنوعی: زمانه از وجود بداندیشان خالی شده است، مانند اینکه بیت مقدس و با ارزش در میان بنی‌اسرائیل از وجود ناپاکان پاک شده است.