گنجور

شمارهٔ ۲۳

ای برادر بشنو از من پند اگر فرزانه ای
گوشه گیر از خلق و کنج عزلتی کن اختیار
زآن که با هرکس نشینی خواه نیک و خواه بد
یاز عشقش خسته گردی یا ز لطفش شرمسار
ور زتنهایی به تنگ آیی و گویی مشکل است
زآن که تنهایی بود زیبنده پروردگار
با کتابی همنشین شو تا مصاحب باشدت
گاه افلاطون و گاهی شیخ و گاهی کوشیار
ورازینت بهره نبود ار بدست آور کسی
این چنین یاری که گفتم خاصه در این روزگار
هم نشینت هرکه شد با همنشین خویشتن
آشنایی را بسان آب کن نی مثل نار
آب بر سرمی نشاند همنشین خویش را
گرچه باشد هم نشینش فی المثل خاشاک و خار
نار هرکس برخلاف آب برمی آورد
دردمی از روزگار همنشین خود دمار
می توان گفتن کزین معنی خداوند جهان
کرد جنت جای آب و کرد دوزخ جای نار

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: قطعه
منبع اولیه: چکامه

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

ای برادر بشنو از من پند اگر فرزانه ای
گوشه گیر از خلق و کنج عزلتی کن اختیار
هوش مصنوعی: ای برادر، به سخنان من توجه کن: اگر فردی دانشمند و خردمند هستی، بهتر است که از مردم دوری کنی و به گوشه‌ای بروی و زندگی راحت‌تری انتخاب کنی.
زآن که با هرکس نشینی خواه نیک و خواه بد
یاز عشقش خسته گردی یا ز لطفش شرمسار
هوش مصنوعی: هر کسی که با او معاشرت کنی، چه فردی خوب باشد و چه بد، یا از عاشقش خسته می‌شوی یا از محبتش شرمگین می‌گردی.
ور زتنهایی به تنگ آیی و گویی مشکل است
زآن که تنهایی بود زیبنده پروردگار
هوش مصنوعی: اگر از تنهایی به ستوه بیایی و بگویی این مشکل است، بدان که تنهایی برای خداوند، که بالاترین مقام را دارد، شایسته و مناسب است.
با کتابی همنشین شو تا مصاحب باشدت
گاه افلاطون و گاهی شیخ و گاهی کوشیار
هوش مصنوعی: کتاب بخوان و با آن دوست شو تا در کنار تو، افلاطون، شیخ و کوشیار حاضر باشند و از دانسته‌های آن‌ها بهره‌مند شوی.
ورازینت بهره نبود ار بدست آور کسی
این چنین یاری که گفتم خاصه در این روزگار
هوش مصنوعی: اگر کسی به تو کمک کند، ولی چیزی از آن نداشته باشی، این نوع یاری در دنیای امروز ارزش زیادی ندارد.
هم نشینت هرکه شد با همنشین خویشتن
آشنایی را بسان آب کن نی مثل نار
هوش مصنوعی: هر کسی که با دوستانش نشست و برخاست کند، باید آشنایی و محبت را مانند آب ایجاد کند، نه اینکه مثل آتش باشد و موجب تنش و درگیری شود.
آب بر سرمی نشاند همنشین خویش را
گرچه باشد هم نشینش فی المثل خاشاک و خار
هوش مصنوعی: آب به همراه خود، هر چیزی را که در دل دارد، به سطح می‌آورد؛ حتی اگر آن چیز مانند چوب‌های خشک و خار باشد.
نار هرکس برخلاف آب برمی آورد
دردمی از روزگار همنشین خود دمار
هوش مصنوعی: هرکس که برخلاف جریان زندگی و شرایط طبیعی عمل کند، به ناچار از سختی‌ها و مشکلات زندگی دیگران هم متأثر می‌شود.
می توان گفتن کزین معنی خداوند جهان
کرد جنت جای آب و کرد دوزخ جای نار
هوش مصنوعی: می‌توان گفت که از این مفهوم، خداوند جهانی را ساخت که بهشت را جای آب و جهنم را جای آتش قرار داد.