گنجور

شمارهٔ ۱۰

بگذشت ماه روزه به خیر و مبارکی
پر کن قدح ز باده گلرنگ راوکی
آبی که گر برابر آتش بداریش
واجب شود عبادت او نزد مزدکی
بسْرای شعر بنده چو بلبل که پر شود
سمع خدایگان ز نوای چکاوکی

اطلاعات

وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: سیاوش جعفری

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

بگذشت ماه روزه به خیر و مبارکی
پر کن قدح ز باده گلرنگ راوکی
هوش مصنوعی: ماه رمضان به خوبی و خوشی سپری شد، حالا وقتش است که جامی از شراب رنگین پر کنیم و به خوشی بپردازیم.
آبی که گر برابر آتش بداریش
واجب شود عبادت او نزد مزدکی
هوش مصنوعی: اگر آبی را که در مقابل آتش قرار داده‌ای، به‌عنوان موجودی مقدس بپرستی، در واقع واجب می‌شود که او را بپرستی.
بسْرای شعر بنده چو بلبل که پر شود
سمع خدایگان ز نوای چکاوکی
هوش مصنوعی: به مانند بلبل، شعر مرا بخوانید تا گوش پروردگاران از صدای چکاوک پر شود.

حاشیه ها

درموزدبیت دوم این غزل :
آبی که گر برابر آتش بداریش
واجب شود عبادت او نزد مزدکی
چنانکه معلومست (آتش /آنش پرستی)همانا ازاصول آیین ززتشتی/زردشتی است .نه آیین (مزدکیه)یا(خرمدینیه) بامراجعه به متون کهن پارسی درمی یابیم که دراینجاحظایی روی داده شایدهم ظخیرفاریابی (که همشهری نتده هم میشوذ)درقرن ششم این مطلب را نمیدانسته ویامجتملاً آیین های مزدکی وزرتشتی واصول دینی شان آنقدرباهم قاطی شده بوده که هردوراشاعری وذانشمندی به پایه ومایه ظهیرنتوانسته ازهم تفکیک نماید. باعرض ارادت

1399/12/08 17:03
A.p

دوست عزیزی که از قضا همشهری استاد ظهیر فاریابی میباشید
بر بیت دوم خرده گرفته اید و استاد فاریاب را به ندانستن چیزی متهم کرده اید که گویا خود از آن بی اطلاعید
خدمتتان عرض نمایم که آیین مزدکی خود یک شاخه از کیش مزدیسنی (زرتشتی)میباشد که به گواه تاریخ مزدک خود از بزرگان و عالمان دین مزدیسنی میباشد که در واقع میتوان او را یک مصلح نامید
یا به عبارت دیگر آیین مزدک در اصول فرقی با کیش مزدیسنی نداشت و فقط در بعضی فروع آن اصلاحاتی بوجود آورد و بعضی بدعت های تازه را بنا نهاد

1399/12/08 17:03
A.p

به عبارت دیگر میتوان چنین گفت که مزدک ( مژدک) در حقیقت فقط بنا بر شرایط حاکم بر جامعه در آن زمان دست به اصلاحاتی زد و با دادن مژده به طبقه فرو دست میرفت که کم کم نظام طبقاتی آن زمان دچار فروپاشی بشود که این کار با هوشیاری انوشه روان دادگر با شکست مواجه شدکه خطری کهنظام طبقاتی در آن زمان را تهدید میکرد بخوبی توسط دادگر دوران شناخته و سرکوب شد
میتوان این چنین نتیجه گرفت که در واقع جنبش مزدک بیشتر سیاسی بود تا اعتقادی

1400/09/06 12:12
افسانه چراغی

واژه اول بیت سوم "برای" به نظر درست نمی‌آید و وزن را به هم ریخته و معنی هم نمی‌دهد. شاید مثلا "برگوی" باشد.

1403/03/23 13:05
جهن یزداد

بسرای  یعنی بخوان روایت کن
هیچ وزن را به هم نریخته
 بسرای
از سرودن

1403/08/28 19:10
افسانه چراغی

سپاس از شما فقط یادآوری کنم که آن واژه "برای" بود و پس از حاشیه‌ای که من نگاشتم به "بسرای" تصحیح شد.