گنجور

شمارهٔ ۵۷

از دست تو کس همچو من بی‌سروپا نیست
گر هست چو من این همه انگشت‌نما نیست
خود عقده خود را ز دل از گریه گشودم
دیدم که کسی بهر کسی عقده گشا نیست
از صفحه زنگاری افلاک شود محو
هر نام که در دفتر ارباب وفا نیست
زندان نفس یا قفس دل بودش نام
هر سینه که آماجگه تیر بلا نیست
در دایره فقر قدم نه که در آن خط
یک نقطه ترا فاصله با شاه و گدا نیست
از راه صنم پی به صمد بردم و دیدم
راهی به خدا نیست که آن ره به خدا نیست
با منفعت صنفی خود فرخی امروز
خود در صدد کشمکش فقر و غنا نیست

اطلاعات

وزن: مفعول مفاعیل مفاعیل فعولن (هزج مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

از دست تو کس همچو من بی‌سروپا نیست
گر هست چو من این همه انگشت‌نما نیست
هوش مصنوعی: هیچ‌کس مانند من، که بی‌پروایانه عاشق تو شده، وجود ندارد. اگر هم کسی مانند من باشد، به این اندازه واضح و مشخص نیست.
خود عقده خود را ز دل از گریه گشودم
دیدم که کسی بهر کسی عقده گشا نیست
هوش مصنوعی: با ناراحتی‌ها و مشکلاتی که در دل داشتم، از شدت غم گریه کردم و متوجه شدم که هیچ‌کس برای نجات و تسکین دل دیگران و حل مشکل آن‌ها وجود ندارد.
از صفحه زنگاری افلاک شود محو
هر نام که در دفتر ارباب وفا نیست
هوش مصنوعی: در آسمان‌های زنگار زده، هر نامی که در دفتر وفاداری ثبت نشده باشد، ناپدید می‌شود.
زندان نفس یا قفس دل بودش نام
هر سینه که آماجگه تیر بلا نیست
هوش مصنوعی: زندان نفس یا قفس دل به معنای جایی است که روح و احساسات انسان در آن محبوس می‌شوند. هر کسی که دچار درد و رنج باشد، همچون هدفی برای تیرهای بلا و مصیبت‌ها است.
در دایره فقر قدم نه که در آن خط
یک نقطه ترا فاصله با شاه و گدا نیست
هوش مصنوعی: در دایره فقر قدم نزن، زیرا در آنجا خطی وجود ندارد که تو را از شاه و گدا جدا کند. نشان‌دهنده این است که در فقر، همه انسان‌ها هم‌سطح و یکسان هستند و فاصله‌ای میان آن‌ها وجود ندارد.
از راه صنم پی به صمد بردم و دیدم
راهی به خدا نیست که آن ره به خدا نیست
هوش مصنوعی: از طریق عشق و آرزوی معشوق، به حقیقتی عمیق‌تر رسیدم و متوجه شدم که راهی که در پیش گرفته‌ام، در واقع رهنما به سوی خداوند نیست، بلکه مسیر درست به سوی او نیست.
با منفعت صنفی خود فرخی امروز
خود در صدد کشمکش فقر و غنا نیست
هوش مصنوعی: امروز فرخی به دنبال درگیری و مبارزه میان فقر و ثروت نیست، زیرا به منافع گروهی خود اهمیت می‌دهد.