گنجور

شمارهٔ ۳۳

هرگز دلم برای کم و بیش غم نداشت
آری نداشت غم که غمِ بیش و کم نداشت
در دفترِ زمانه فتد نامش از قلم
هر ملّتی که مردمِ صاحب‌قلم نداشت
در پیشگاهِ اهلِ خرد نیست محترم
هر کس که فکرِ جامعه را محترم نداشت
با آنکه جیب و جام من از مال و می تهی‌ست
ما را فراغتی است که جمشید جم نداشت
انصاف و عدل داشت موافق بسی ولی
چون فرخی موافقِ ثابت‌قدم نداشت

اطلاعات

وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

هرگز دلم برای کم و بیش غم نداشت
آری نداشت غم که غمِ بیش و کم نداشت
هوش مصنوعی: دل من هرگز برای کم و زیاد غمگین نبوده است، زیرا هیچ دردی از کم یا زیادی نداشته‌ام.
در دفترِ زمانه فتد نامش از قلم
هر ملّتی که مردمِ صاحب‌قلم نداشت
هوش مصنوعی: این بیت به این معناست که هر ملتی که مردمش از توان نوشتن و بیان برخوردار نباشند، در تاریخ و زمانه جایی نخواهد داشت. به عبارت دیگر، ملت‌ها باید قادر به ثبت و بیان فرهنگ و تاریخ خود باشند تا نامشان در یادها باقی بماند.
در پیشگاهِ اهلِ خرد نیست محترم
هر کس که فکرِ جامعه را محترم نداشت
هوش مصنوعی: هر کسی که به نظرات و منافع جامعه احترام نگذارد، در نظر فرزانه‌ها و اهل علم ارزش و اعتبار ندارد.
با آنکه جیب و جام من از مال و می تهی‌ست
ما را فراغتی است که جمشید جم نداشت
هوش مصنوعی: با وجود اینکه جیب و جام من خالی از مال و نوشیدنی است، ما آرامشی داریم که جمشید، پادشاه افسانه‌ای، از آن بی‌بهره بود.
انصاف و عدل داشت موافق بسی ولی
چون فرخی موافقِ ثابت‌قدم نداشت
هوش مصنوعی: عدالت و انصاف در بسیاری از موارد وجود داشت، اما چون فرخی کسی را نداشت که مانند او ثابت‌قدم باشد، اوضاع به خوبی پیش نرفت.