گنجور

شمارهٔ ۸۵

سر زهی دولت اگر در قدمت خاک آید
دولتی دیگر اگر بسته فتراک آید
آسمان روز ز خورشید بر افروخت چراغ
بسکه از آتش من دود بر افلاک آید
کرده مسواک فقیه از پی تطهیر دهان
آنچه او خورده کجا پاک به مسواک آید
گفتم آن روز که آن زلف معقرب دیدم
آنقدر خون خورد این مارکه ضحاک آید
نه ز اندیشه غرق است مرا بیم سرشک
ترسم از چهره غبار در او پاک آید
آنقدر می خورم امروز که چون خاک شوم
هر گیاهی که ز خاکم بدمد تاک آید
جامه ها کرده قبا عشق مه کنعان را
عجبی نیست اگر پیرهنی چاک آید
مفتیم رقعه به خود داد خدایا مپسند
نایب مسند شرع این همه سفاک آید
سر یغما چو لگدکوب اجل خواهد شد
به که خاک ره آن قامت چالاک آید

اطلاعات

وزن: فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

سر زهی دولت اگر در قدمت خاک آید
دولتی دیگر اگر بسته فتراک آید
هوش مصنوعی: اگر ثروت و خوشبختی به پای تو بیفتد، حتی اگر از راه نیامده باشد، خوشبختی دیگری خواهد آمد که تو را شادتر کند.
آسمان روز ز خورشید بر افروخت چراغ
بسکه از آتش من دود بر افلاک آید
هوش مصنوعی: آسمان در روز به خاطر تابش خورشید روشنی دارد، اما چنانچه من شعله‌ای از آتش در دل داشته باشم، دود ناشی از آن به آسمان می‌رسد.
کرده مسواک فقیه از پی تطهیر دهان
آنچه او خورده کجا پاک به مسواک آید
هوش مصنوعی: فقیه با مسواک به دنبال پاک کردن دهان خود است، اما آنچه که او خورده، چگونه می‌تواند با مسواک تمیز شود؟
گفتم آن روز که آن زلف معقرب دیدم
آنقدر خون خورد این مارکه ضحاک آید
هوش مصنوعی: روزی که آن زلف پیچ‌خورده را دیدم، آنچنان دلم را به درد آورد که گویی مار ضحاک به جانم افتاد.
نه ز اندیشه غرق است مرا بیم سرشک
ترسم از چهره غبار در او پاک آید
هوش مصنوعی: من نه از فکر و اندیشه نگرانم، بلکه از آنچه بر چهره‌ام نشسته و آن را کدر می‌کند، ترس دارم که شاید موجب شود پاکیزگی‌ام از بین برود.
آنقدر می خورم امروز که چون خاک شوم
هر گیاهی که ز خاکم بدمد تاک آید
هوش مصنوعی: امروز آنقدر می‌خورم که به حالت خاک درآیم و هر گیاهی که از خاک من بروید، به باروری و شکوفایی برسد.
جامه ها کرده قبا عشق مه کنعان را
عجبی نیست اگر پیرهنی چاک آید
هوش مصنوعی: عشق به معشوق مانند پوششی است که بر تن انسان می‌نشیند و زیبایی و شکوه او را نمایان می‌کند. طبیعی است که در این راه گاهی آسیب‌ها و خسارت‌هایی به وجود آید، مانند اینکه پیراهنی پاره شود.
مفتیم رقعه به خود داد خدایا مپسند
نایب مسند شرع این همه سفاک آید
هوش مصنوعی: در این بیت، شاعر از خداوند درخواست می‌کند که نگذارد کسانی که خود را نماینده دین معرفی می‌کنند، با ظلم و ستم به مردم آسیب برسانند. او به خداوند می‌گوید که او نمی‌خواهد افرادی که در جایگاه‌های دینی قرار دارند، به خاطر قدرت و نفوذ خود به دیگران ظلم کنند.
سر یغما چو لگدکوب اجل خواهد شد
به که خاک ره آن قامت چالاک آید
هوش مصنوعی: وقتی مرگ به سراغ کسی بیاید، بهتر است که بر خاک راه آن بدن زیبا پا بگذاریم.