شمارهٔ ۴۳ - تاریخ علم
زیب عالم علم شاه خلیل الله است
که سر قدر رسانیده ز مه تا ماهی
علمی ساخته الحق که چو گردید بلند
دست اندیشهاش از ذیل کند کوتاهی
علم پایه بلندی که در او شقه چرخ
چون شود راست به زیر فلک خرگاهی
مهجهٔ نور فشانش چو کند جلوه گری
رنگ خورشید کند رشک فروغش کاهی
در گواهند دو مصرع که رقم گشته به ذیل
هر یکی داده ز تاریخ علم آگاهی :
جای عزت طلبان داعیه جان داران
باد پای علم عز خلیل اللاهی
اطلاعات
وزن: فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: قطعه
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
زیب عالم علم شاه خلیل الله است
که سر قدر رسانیده ز مه تا ماهی
هوش مصنوعی: زیب و جمال علم به خلیلالله تعلق دارد، چرا که او به مقام و مرتبهای رسیده که از ماه تا ستارهها را در بر میگیرد.
علمی ساخته الحق که چو گردید بلند
دست اندیشهاش از ذیل کند کوتاهی
هوش مصنوعی: علمی به حقیقت خلق شده است که وقتی بلند شود، قدرت تفکر فرد را به حدی میرساند که دیگر به پایین و محدودیتهای خود نگاه نمیکند.
علم پایه بلندی که در او شقه چرخ
چون شود راست به زیر فلک خرگاهی
هوش مصنوعی: علم همچون پایهای بلند است که در آن، شاخهای آسمان بهگونهای عمودی در زیر زمین قرار دارند.
مهجهٔ نور فشانش چو کند جلوه گری
رنگ خورشید کند رشک فروغش کاهی
هوش مصنوعی: نور زیبای او همچون ماه میدرخشد و وقتی که جلوه میکند، رنگ خورشید را به حسادت وا میدارد و درخشش او همچون نور کاهی است.
در گواهند دو مصرع که رقم گشته به ذیل
هر یکی داده ز تاریخ علم آگاهی :
هوش مصنوعی: این دو مصرع گواهی بر این است که زیر هر یک، تاریخ مشخصی از علم و دانش نوشته شده است.
جای عزت طلبان داعیه جان داران
باد پای علم عز خلیل اللاهی
هوش مصنوعی: جایگاه کسانی که به دنبال مقام و احتراماند، باید بر عهده کسانی باشد که جان خود را برای دانش و علم میگذارند و بزرگی علم خلیلالله، یعنی حضرت ابراهیم، بر آنان سایه بیفکند.