گنجور

شمارهٔ ۲۰۲

چرا خود را کسی در دام سد بی نسبت اندازد
رود با یک جهان نا اهل طرح صحبت اندازد
حذر از صحبت اوباش اگر خود یک نفس باشد
که گر خود پادشاهی کثرت اندر حرمت اندازد
نگه دار آب و رنگ خویش ای یاقوت پر قیمت
که بی آبی و بی رنگی خلل در قیمت اندازد
چو باشد باده در خم تلخی و حالی دگر دارد
تصرف کردن بادیش از کیفیت اندازد
خلاف عقل باشد می نخورده جامه آلود
برد خود را کسی در شاهراه تهمت اندازد
تو و مارا وداع حسن و عشق اولاست کاین صحبت
نه تنها حسن را ، سد عشق را از حالت اندازد
مجال گفت و گو تنگ است ، گو وحشی زبان در کش
همان به کاین نصیحتها به وقت فرصت اندازد

اطلاعات

وزن: مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن (هزج مثمن سالم)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

چرا خود را کسی در دام سد بی نسبت اندازد
رود با یک جهان نا اهل طرح صحبت اندازد
هوش مصنوعی: چرا انسان باید خود را به دام کسی بیافتد که هیچ نسبت یا ارتباطی با او ندارد؟ مانند رودخانه‌ای که با جهانی پر از نا آشناها صحبت کند.
حذر از صحبت اوباش اگر خود یک نفس باشد
که گر خود پادشاهی کثرت اندر حرمت اندازد
هوش مصنوعی: از صحبت با مردم بی‌سواد و دچار جنون دوری کن، حتی اگر خودت یک لحظه هم که شده بخواهی خود را در مقام یک پادشاه مطرح کنی، باید مراقب باشی که این کار باعث بی‌احترامی و تضعیف مقام تو نشود.
نگه دار آب و رنگ خویش ای یاقوت پر قیمت
که بی آبی و بی رنگی خلل در قیمت اندازد
هوش مصنوعی: ای یاقوت گرانبها، مواظب آب و رنگ خود باش، زیرا اگر بدون آب و رنگ بمانی، ارزش و قیمت تو کاهش خواهد یافت.
چو باشد باده در خم تلخی و حالی دگر دارد
تصرف کردن بادیش از کیفیت اندازد
هوش مصنوعی: زمانی که شراب در ظرف تلخی قرار گرفته و حال و هوای دیگری دارد، بایستی به نوع تأثیر و تغییرات آن توجه کرد، زیرا باد و حالات مختلف می‌توانند بر کیفیت آن تأثیر بگذارند.
خلاف عقل باشد می نخورده جامه آلود
برد خود را کسی در شاهراه تهمت اندازد
هوش مصنوعی: نوشیدن شراب در وضعیتی که فکر می‌کند لباسش آلوده است، کار غیرعقلی است؛ زیرا کسی که به خود اجازه می‌دهد در مسیر اتهامات قدم بگذارد، شایسته چنین کاری نیست.
تو و مارا وداع حسن و عشق اولاست کاین صحبت
نه تنها حسن را ، سد عشق را از حالت اندازد
هوش مصنوعی: تو و ما در حال وداع هستید و این وداع نشانگر زیبایی و عشق است، زیرا این گفت‌وگو نه‌تنها زیبایی را تحت تاثیر قرار می‌دهد، بلکه عشق را نیز از حالتی که دارد، خارج می‌کند.
مجال گفت و گو تنگ است ، گو وحشی زبان در کش
همان به کاین نصیحتها به وقت فرصت اندازد
هوش مصنوعی: فرصت گفتگو بسیار کم است، پس بهتر است که مثل وحشی‌ها حرف بزنی و زودتر عمل کنی، چون این نصیحت‌ها در زمان مناسب به کار می‌آیند.

خوانش ها

شمارهٔ ۲۰۲ به خوانش محمدرضا خوشدل
شمارهٔ ۲۰۲ به خوانش عندلیب