شمارهٔ ۵۱
به عقل غره مشو تند پا منه در راه
بگیر دامن صبر و ز عشق همت خواه
عیان در آینه کائنات حق بینید
اگر به چشم حقیقت در او کنید نگاه
به غیر پیر خرابات و ساکنان درش
ز اصل نکته توحید کس نشد آگاه
رسد به مرتبهای خواجه پایه توحید
که عین شرک بود لا اله الا الله
گر آفتاب حقیقت بتابدت در دل
دمد ز مشرق جانت هزار کوکب و ماه
ز روی زرد و لب خشک و چشم تر پیداست
نشان عشق چه حاجت به شاهد است و گواه
به کیش اهل حقیقت جز این گناهی نیست
که پیش رحمت عامش برند نام گناه
مگر به یاری عشق ای حکیم، ور نه به عقل
کسی نیافته بر حل این معما راه
چرا مقیم حرم گشت شیخ جامه سفید
شد از چه معتکف دیر رند نامه سیاه
گرت هواست که بر سر نهند افسر عشق
گدائی در میخانه کن چو وحدت شاه
اطلاعات
وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: کتابخانهٔ تصوف
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
به عقل غره مشو تند پا منه در راه
بگیر دامن صبر و ز عشق همت خواه
هوش مصنوعی: به عقل خود مغرور نشو و به سرعت در راه قدم نگذار. صبر را در دست بگیر و از عشق، اراده و تلاش را بخواه.
عیان در آینه کائنات حق بینید
اگر به چشم حقیقت در او کنید نگاه
هوش مصنوعی: اگر با نگاه صحیح و عمیق به جهان اطراف بنگریم، حقیقت را در آینه کائنات میتوانیم به وضوح مشاهده کنیم.
به غیر پیر خرابات و ساکنان درش
ز اصل نکته توحید کس نشد آگاه
هوش مصنوعی: جز پیر خرابات و ساکنان آن، هیچکس از حقیقت توحید باخبر نشد.
رسد به مرتبهای خواجه پایه توحید
که عین شرک بود لا اله الا الله
هوش مصنوعی: انسان میتواند به درجهای از کمال و معرفت برسد که در آن، عقایدش بهقدری عمیق و ناب باشد که تمام عناصر دیگر را در وجود خود نفی کند و تنها حقیقت مدیریتی و یکتاپرستی را بپذیرد، بهطوریکه عبارات معمولی مانند "جز خدا هیچ چیزی نیست" تنها در نظرش یادآور نظریات شرک آمیز به نظر بیاید.
گر آفتاب حقیقت بتابدت در دل
دمد ز مشرق جانت هزار کوکب و ماه
هوش مصنوعی: اگر نور حقیقت به تو بتابد، در دل تو از سمت جانت هزاران ستاره و ماه روشن خواهد شد.
ز روی زرد و لب خشک و چشم تر پیداست
نشان عشق چه حاجت به شاهد است و گواه
هوش مصنوعی: از چهره زرد، لبهای خشک و چشمان پرآب او، به روشنی مشخص است که عشق در دلش وجود دارد و نیازی به شاهد و گواه نیست.
به کیش اهل حقیقت جز این گناهی نیست
که پیش رحمت عامش برند نام گناه
هوش مصنوعی: در اعتقادات کسانی که به حقیقت ایمان دارند، تنها گناهی که وجود دارد این است که در برابر رحمت وسیع او، به اشتباه از اعمال خود به عنوان گناه نام ببرند.
مگر به یاری عشق ای حکیم، ور نه به عقل
کسی نیافته بر حل این معما راه
هوش مصنوعی: ای حکیم، تنها عشق میتواند در حل این معما به یاری بیاید، چرا که عقل هرگز نتوانسته به تنهایی راهی برای حل آن پیدا کند.
چرا مقیم حرم گشت شیخ جامه سفید
شد از چه معتکف دیر رند نامه سیاه
هوش مصنوعی: شیخ به دلیل چه دلیلی در حرم مستقر شده و لباس سفید پوشیده است؟ چرا او به دور از دنیا و در حال اعتکاف در دیر (میخانه) به سر میبرد و نامهاش سیاه شده است؟
گرت هواست که بر سر نهند افسر عشق
گدائی در میخانه کن چو وحدت شاه
هوش مصنوعی: اگر میخواهی تاج و تخت عشق را بر سرت بگذاری، باید مانند یک گدا در میخانه حاضر شوی و از خداوند وحدت بخواهی.