واعظ قزوینیشمارهٔ ۶۱ - تاریخ میر دیوانی زینل خان
شاهنشه دین پرور، دارای سلیمان فر
آنکو بودش بر در، پیوسته شهان را رو
گردیده ز بس کوته، دست ستم از بیمش
بر خویش صبا لرزد، از گل چو ستاند بو
جودش ز جهان از بس، آیین طلب افگند
بر گوش غریب آید، از فاخته هم کوکو
از بس که خوش است از وی، هر شش جهت عالم
آیینه از این داغست، از بهر چه شد یکرو؟!
فرمود به «زینل خان »، چون میسری دیوان را
کردند دعا شه را، خلق از دل و جان هر سو
آنکو که ز اندیشه، نیک وبد عالم را
با دیده دل بیند، در آینه زانو
از لطف شهنشاه است، بر خلق روان حکمش
از قوت سرچشمه است، غلتانی آب از جو
چون یار شد این دولت، با دولت دیرینش
هم یار شود یارب، توفیق خدا با او
از فکر معمایی، تاریخ طلب بودم
ناگه پی تاریخش، آورد «دو دولت رو»
شمارهٔ ۶۰ - تاریخ مجموعه یی: مرآت جمال نیکمردان است این؟شمارهٔ ۶۲ - تاریخ منصب میردیوانی: ز حکم خسروی کز عدل و احسان
اطلاعات
وزن: مفعول مفاعیلن مفعول مفاعیلن (هزج مثمن اخرب)
قالب شعری: غزل/قصیده/قطعه
منبع اولیه: ویکی‌درج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
شاهنشه دین پرور، دارای سلیمان فر
آنکو بودش بر در، پیوسته شهان را رو
هوش مصنوعی: پادشاهی بزرگ و دین‌پرور، همانند سلیمان، همیشه در انتظار آمدن دیگر پادشاهان بود.
گردیده ز بس کوته، دست ستم از بیمش
بر خویش صبا لرزد، از گل چو ستاند بو
هوش مصنوعی: بخاطر ترس از ستم دیگران، دست ستمکاران به خاطر نگرانی، بسیار کوتاه شده است. صبا (نسیم) از ترس از گل، به آرامی می‌لرزد.
جودش ز جهان از بس، آیین طلب افگند
بر گوش غریب آید، از فاخته هم کوکو
هوش مصنوعی: بخشش او به قدری زیاد است که به خاطر روش‌های طلب و درخواستش، برای کسی که غریب و دور افتاده است، مانند صدای کوکوی فاخته به نظر می‌رسد.
از بس که خوش است از وی، هر شش جهت عالم
آیینه از این داغست، از بهر چه شد یکرو؟!
هوش مصنوعی: به خاطر این که او بسیار خوشایند و دلنشین است، تمام جهات عالم مانند آینه‌ای است که از زیبایی او سرشار است. اما برای چه باید فقط یک طرف او دیده شود؟
فرمود به «زینل خان »، چون میسری دیوان را
کردند دعا شه را، خلق از دل و جان هر سو
هوش مصنوعی: زینل خان گفت: وقتی که میسران دعای خیر را برای شاه کردند، مردم از عمق دل و جانشان به این امر واکنش نشان دادند و ابراز احساسات کردند.
آنکو که ز اندیشه، نیک وبد عالم را
با دیده دل بیند، در آینه زانو
هوش مصنوعی: کسی که با دل و از روی تفکر، خوبی و بدی دنیا را می‌بیند، در حقیقت خود را در آینه می‌بیند و زانو می‌زند.
از لطف شهنشاه است، بر خلق روان حکمش
از قوت سرچشمه است، غلتانی آب از جو
هوش مصنوعی: این جمله بیانگر این است که benevolence و رحمت پادشاه باعث خیر و برکت برای مردم است. قدرت و تاثیر او مانند جریانی از آب است که از یک چشمه سرشار و زنده منشأ می‌گیرد و به زندگی مردم جاری است.
چون یار شد این دولت، با دولت دیرینش
هم یار شود یارب، توفیق خدا با او
هوش مصنوعی: وقتی که معشوق به این خوشبختی رسید، به همراهی با خوشبختی گذشته‌اش نیز ادامه می‌دهد. ای پروردگار، خداوند او را یاری کند.
از فکر معمایی، تاریخ طلب بودم
ناگه پی تاریخش، آورد «دو دولت رو»
هوش مصنوعی: از ذهنم سوالی درباره تاریخ داشتم و ناگهان به یاد دو دولت بزرگ و مهم افتادم که در تاریخ نقش داشتند.