گنجور

شمارهٔ ۴۴۸

میتواند لعل او شد بامی کوثر طرف
فتنه مژگان شوخش، با صف محشر طرف
صحبت اوراق گل با هم دو روزی بیش نیست
الفت نازک مزاجان زود گردد بر طرف
منعم و درویش، همدوشند در دیوان عدل
در ترازو سنگ بی قیمت بود با زر طرف
پایمال برق گردد، خرمنی کز منع بخل
چون زر گل نیست آن را دامنی از هر طرف!
گر سپر داری کند سرپنجه خورشید عدل
پیر زالی میتواند گشت با سنجر طرف
دست در افتادگی زن، پیش موج حادثات
میشود با بحر از افتادگی لنگر طرف
نیست با واعظ جز اخلاص از رسوم دوستی
هر که از روی شکوه دارد، باشدش حق برطرف

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

میتواند لعل او شد بامی کوثر طرف
فتنه مژگان شوخش، با صف محشر طرف
هوش مصنوعی: می‌توان گفت که او همانند سنگ‌های قیمتی است و در برابر زیبایی و فریب چشمانش، آدمی را به سمت خود جذب می‌کند. زیبایی او آن‌قدر قوی و خارق‌العاده است که می‌تواند به عنوان معجزه‌ای در میان آدم‌ها جلوه‌گر شود.
صحبت اوراق گل با هم دو روزی بیش نیست
الفت نازک مزاجان زود گردد بر طرف
هوش مصنوعی: گفت‌وگوی گلبرگ‌ها تنها چند روزی بیشتر طول نمی‌کشد و دوستی افرادی که دل‌های حساس دارند به سرعت از بین می‌رود.
منعم و درویش، همدوشند در دیوان عدل
در ترازو سنگ بی قیمت بود با زر طرف
هوش مصنوعی: در دیوان عدل، وضعیت افراد بر اساس اعمالشان سنجیده می‌شود. در این‌جا، نعمت‌یادگان و فقیران در کنار یکدیگر قرار دارند؛ در این ترازوی عدالت، ارزش بر اساس مال و دارایی نیست بلکه به اعمال و رفتار افراد بستگی دارد. بنابراین، سنگ بی‌ارزش در برابر زر پرارزش بودن، تنها اشاره‌ای به این واقعیت است که در نهایت، معیار سنجش افراد، چیزهای مادی نیست.
پایمال برق گردد، خرمنی کز منع بخل
چون زر گل نیست آن را دامنی از هر طرف!
هوش مصنوعی: اگر برقی به خرمنی بتابد، که نتیجه‌ی بخل و انزوا باشد، مانند گلی نخواهد بود که از هر طرف حمایت شده باشد.
گر سپر داری کند سرپنجه خورشید عدل
پیر زالی میتواند گشت با سنجر طرف
هوش مصنوعی: اگر تو سپر و محافظت را داشته باشی، می‌توانی با جوانمردی و عدالت کهن سال، در برابر قدرت و تسلط سنجر بایستی و به مبارزه بپردازی.
دست در افتادگی زن، پیش موج حادثات
میشود با بحر از افتادگی لنگر طرف
هوش مصنوعی: در شرایط سخت و ناگواری که انسان با آن روبه‌رو می‌شود، ناتوانی و ناامیدی او مانند لنگری است که باعث می‌شود نتواند از مشکلات عبور کند و به سمت آینده‌ای بهتر حرکت کند.
نیست با واعظ جز اخلاص از رسوم دوستی
هر که از روی شکوه دارد، باشدش حق برطرف
هوش مصنوعی: ای کسانی که به واعظ و نصیحت‌گویی وابسته‌اید، بدانید که تنها صداقت و صمیمیت می‌تواند نشان‌دهنده‌ی دوستی واقعی باشد. هر کسی که از روی شکایت و نارضایتی صحبت کند، به درستی در دوستی‌اش نمی‌توان اعتماد کرد و در نهایت حق به او می‌رسد.