گنجور

شمارهٔ ۴۴۲

غیر تلخی، طعم دیگر نیست در نان طمع
نانخورش از سرکه ابروست در خوان طمع
ای که خواهی سازی آباد از گرفتن خویش را
خانه های اعتباراتست، ویران طمع
طبع طامع را نباشد از گدایی چاره یی
جز کف در یوزه نبود کاسه خوان طمع
بسکه بوی چرب و نرمی ناید از احسان خلق
نانشان نبود ز خشکی باب دندان طمع
معده، حرص و طمع از جوع کی گردد خلاص؟
پر نگردد هیچ کس را هرگز انبان طمع
بسکه طامع را پر است از خار خار حرص دل
آتش افتد از نگاه گرم در جان طمع
رشته رزقت بدست قبض و بسط دیگری است
زآن گره نگشوده هرگز کس بدندان طمع
هر چه خواهی، چیده بر خوان قناعت رنگ رنگ
نان خود تاکی خوری واعظ ز انبان طمع؟!

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

غیر تلخی، طعم دیگر نیست در نان طمع
نانخورش از سرکه ابروست در خوان طمع
هوش مصنوعی: غیر از تلخی، طعم دیگری در نان وجود ندارد و شیرینی خورش به خاطر سرکه است که بر روی سفره است.
ای که خواهی سازی آباد از گرفتن خویش را
خانه های اعتباراتست، ویران طمع
هوش مصنوعی: ای کسی که می‌خواهی از خود اقدام کنی و جامعه‌ای آباد بسازی، بدان که بنیادهای اعتماد و اعتبار، در سایه طمع و حسد ویران می‌شود.
طبع طامع را نباشد از گدایی چاره یی
جز کف در یوزه نبود کاسه خوان طمع
هوش مصنوعی: طبع کسی که طمع‌کار است، هیچ راهی برای نجات از گدایی ندارد، جز اینکه دستش را دراز کند و منتظر باشد. در واقع، او همیشه در انتظار به سر می‌برد.
بسکه بوی چرب و نرمی ناید از احسان خلق
نانشان نبود ز خشکی باب دندان طمع
هوش مصنوعی: به خاطر نرمی و طراوتی که از خوبی‌های مردم حس می‌شود، نانشان به خاطر خشکی دندان‌ها طمع ندارد.
معده، حرص و طمع از جوع کی گردد خلاص؟
پر نگردد هیچ کس را هرگز انبان طمع
هوش مصنوعی: آیا انسان می‌تواند از گرسنگی و حرص و طمع خلاص شود؟ هیچ‌کس هرگز نمی‌تواند سبد طمع خود را پر کند.
بسکه طامع را پر است از خار خار حرص دل
آتش افتد از نگاه گرم در جان طمع
هوش مصنوعی: کسی که به دنبال مال و نفع است، دچار مشکل و رنج می‌شود. دل او از حرص پر است و این حرص، همچون آتش در وجودش شعله‌ور می‌شود. نگاه او، نشان‌دهنده‌ی آرزوهای برآورده‌نشده‌اش است که بیشتر او را می‌سوزاند.
رشته رزقت بدست قبض و بسط دیگری است
زآن گره نگشوده هرگز کس بدندان طمع
هوش مصنوعی: پیشرفت و کاهش روزی هر شخص به دست دیگری است و هیچ‌کس نمی‌تواند به امید آنکه گره‌ای باز کند، به آن وابسته باشد.
هر چه خواهی، چیده بر خوان قناعت رنگ رنگ
نان خود تاکی خوری واعظ ز انبان طمع؟!
هوش مصنوعی: هر چیزی که می‌خواهی، می‌توانی از سفره قناعت برگزینی. تا کی می‌خواهی از وسوسه‌های طمع بهره‌برداری کنی و نان خود را از آن بگیری؟