شمارهٔ ۲۹
خواهد گشود عقده دلهای ریش را
در شانه دیده زلف تو احوال خویش را
راضی به کم نگشته پی بیش میدود
نشناخته است خواجه زجدوار نیش را
بر قامت حیات لباس جوانیت
کم داشت تر ز رنگ خضابست ریش را
گوشت ز کار ماند به فریاد خود برس
چشمت ضعیف گشت ببین فکر خویش را
تا کی کنی مذاکره عیشهای دوش
یک بار هم ملاحظه کن روز پیش را
این نفس پیر گبر کجا قرب حق کجا
در خانه خدا نبود ره کشیش را
در پیش دوست دم زدن از خویشتن خطاست
کس با نفس ندیده در آیینه خویش را
ظالم شود فقیر چو نرمی ز حد بری
گرگست گوسفند چو بیند حشیش را
واعظ مباش غافل و محکم بگیر کار
یعنی که واگذار بحق کار خویش را
اطلاعات
وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
خواهد گشود عقده دلهای ریش را
در شانه دیده زلف تو احوال خویش را
هوش مصنوعی: دلهای پر از درد و غم خود را در برابر زیبایی و دلربایی موهای تو باز میکنند و حال خود را با تماشای آن به تصویر میکشند.
راضی به کم نگشته پی بیش میدود
نشناخته است خواجه زجدوار نیش را
هوش مصنوعی: او راضی به داشتههای کم خود نیست و بیوقفه به دنبال بیشتر میدود. در حالی که نمیداند که این تلاش، باعث نشناختن زهر و درد و سختیهای ناشی از آن شده است.
بر قامت حیات لباس جوانیت
کم داشت تر ز رنگ خضابست ریش را
هوش مصنوعی: بر تن زندگی تو، لباس جوانیات کمتر از رنگ خضاب ریشهای سفیدت است.
گوشت ز کار ماند به فریاد خود برس
چشمت ضعیف گشت ببین فکر خویش را
هوش مصنوعی: اگر از دردی رنج میکشی و به کمک نیاز داری، به یاد داشته باش که وضعیت تو به خاطر غفلت یا بیتوجهی خودت ایجاد شده است. حالا چشمانت ضعیف شده و نمیتوانی روشنایی را ببینی، بنابراین باید به فکر بهبود اوضاع خودت باشی.
تا کی کنی مذاکره عیشهای دوش
یک بار هم ملاحظه کن روز پیش را
هوش مصنوعی: چقدر میخواهی درباره لذتهای شب گذشته صحبت کنی؟ یک بار هم به یاد روز گذشته فکر کن.
این نفس پیر گبر کجا قرب حق کجا
در خانه خدا نبود ره کشیش را
هوش مصنوعی: این نفس پیر و کهنه، که نماد دنیازدگی و دنیاگرایی است، چطور میتواند به نزدیکی و قرب خداوند برسد؟ راهی برای کشیش (رهبان یا روزهدار) وجود ندارد که به خانه خدا برسد.
در پیش دوست دم زدن از خویشتن خطاست
کس با نفس ندیده در آیینه خویش را
هوش مصنوعی: صحبت کردن از خود در حضور دوست نادرست است، زیرا هیچکس نمیتواند چهرهاش را در آینه نفس خود ببیند.
ظالم شود فقیر چو نرمی ز حد بری
گرگست گوسفند چو بیند حشیش را
هوش مصنوعی: وقتی که ظلم و ستم بیش از حد افزایش یابد، افراد ضعیف و فقیر آسیب میبینند. مانند گرگی که وقتی علف را میبیند، به گوسفند حمله میکند و او را میخورد.
واعظ مباش غافل و محکم بگیر کار
یعنی که واگذار بحق کار خویش را
هوش مصنوعی: به درستی در کارهای خود توجه کافی داشته باش و مسئولیتهایت را جدی بگیر؛ به عبارت دیگر، کارهایت را به خدا واگذار کن و به او اعتماد کن.