گنجور

شمارهٔ ۱۱

ای تو چون زلف چرایی، به من شیدا کج
راست گویم منشین بهر خدا با ما کج
آمده زلف به دزدیدن آن سیب ذقن
هندوست و چه عجب گر بود آن لالا کج
بر بساط ای شه خوبان به رخ زردم بین
همچو فرزین تو متاز ای بت من عمدا کج
سرو تعظیم تو هر روز به جا می آرد
بود او پیش قد دلکش تو بالا کج
گفت...من امروز رقیب و غلط است
راست هرگز نشود در نظر بینا کج
گر کجی راست نیاید زخلایق اما
خوش بود آن خم ابرو به رخ زیبا کج
آن پری چهره ندانم که چرا آخر کار
باخت با صوفی دلسوخته شیدا کج

اطلاعات

وزن: فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

ای تو چون زلف چرایی، به من شیدا کج
راست گویم منشین بهر خدا با ما کج
هوش مصنوعی: تو مانند زلفی که به هم پیچیده است، مرا دیوانه کرده‌ای. به من بگو راست بگویی و برای خدا هم که شده، با ما به درستی رفتار کن.
آمده زلف به دزدیدن آن سیب ذقن
هندوست و چه عجب گر بود آن لالا کج
هوش مصنوعی: زلف این معشوق به قدری فریبنده است که مانند دزدی برای گرفتن آن سیب زیبا و دلنشین است، و چه جای شگفتی است اگر آن خواب‌آور این‌گونه باشد.
بر بساط ای شه خوبان به رخ زردم بین
همچو فرزین تو متاز ای بت من عمدا کج
هوش مصنوعی: در این بیت، شاعر به زیبایی و جذابیت معشوق اشاره می‌کند و از او می‌خواهد که به زیبایی‌اش توجه کند. او می‌گوید که اگرچه چهره‌اش زرد و گرفته است، ولی زیبایی معشوق را نباید نادیده بگیرد. شاعر به نوعی به معشوق می‌گوید که نباید از او دوری کند و با کج‌خلقی رفتار کند. در واقع، او به دنبال توجه و محبت معشوق است، حتی در شرایط پیچیده و دشوار خود.
سرو تعظیم تو هر روز به جا می آرد
بود او پیش قد دلکش تو بالا کج
هوش مصنوعی: سرو هر روز به خاطر تو سرش را پایین می‌آورد و در برابر زیبایی‌های تو خود را کوتاه می‌کند.
گفت...من امروز رقیب و غلط است
راست هرگز نشود در نظر بینا کج
هوش مصنوعی: گفت امروز من حریف کسی نیستم و راست نمی‌گوید؛ زیرا در نظر کسی که واقعاً بصیرت دارد، هرگز نادرست جلوه نخواهد کرد.
گر کجی راست نیاید زخلایق اما
خوش بود آن خم ابرو به رخ زیبا کج
هوش مصنوعی: اگرچه مردم نمی‌توانند کجی و نادرستی را اصلاح کنند، اما این خوب است که آن خم ابرو بر چهره زیبا کج باشد.
آن پری چهره ندانم که چرا آخر کار
باخت با صوفی دلسوخته شیدا کج
هوش مصنوعی: آن زیبای پری‌چهره را نمی‌دانم چرا در پایان کار، به یک صوفی دلسوخته و عاشق باخت.