گنجور

بخش ۳۱ - نامه دهم

شام وصالت چه به از روز هجر
آتش سوزنده به از سوز هجر
خوش بود این وعده دیدار یار
عشق نهان به ز غم آشکار
آه چه دولت به ازین در جهان
کان بت عیار بگوید که هان
هر که نهان دلبر خود را بدید
وز غم هجران به وصالی رسید
روز جفاهای رقیبان منال
گر شوی از دست فلک پایمال
گر همه غمزده های جهان
شاد نشینند به دلبر نهان
صوفی سرگشته ترا سود چیست
بر تو جهان جمله بباید گریست
آن شب بهروز که در وعده بود
چون که ازین اوج فلک رو نمود
عاشق بیچاره طلب کار شد
در عقب وعده دیدار شد
منتظر و مضطرب و بی قرار
دیده نهاده به ره انتظار
آن در دولت به رخش باز شد
ناله و آن سوز دلش ساز شد
در قدم یار فتاد او چو خاک
بود در آن واقعه بیم هلاک
نیست دگر واقف اسرار کس
سایه چو محرم نبود آن نفس
ای که شدی شاد ز دیدار یار
آن دو سه دم را تو غنیمت شمار
ای که شدی شاد در آن انجمن
یاد کن از حال جدایی من
از دل محروم من بی قرار
یاد کنی چون بنشینی به یار
زان که مرا محرم اسرار نیست
هیچ امیدم ز رخ یار نیست
درد دلی دارم و محرم کجاست
آه درین واقعه همدم کجاست
گشته منافق صفت، این مرد و زن
صوفی بیچاره برو دم مزن
محرم اسرار خدای تو بس
داروی این درد دعای تو بس

اطلاعات

وزن: مفتعلن مفتعلن فاعلن (سریع مطوی مکشوف)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

شام وصالت چه به از روز هجر
آتش سوزنده به از سوز هجر
هوش مصنوعی: شب وصال و دیدار تو چقدر بهتر است از روز جدایی؛ آتش عشق و longing جدایی از آتش جدایی سوزان‌تر است.
خوش بود این وعده دیدار یار
عشق نهان به ز غم آشکار
هوش مصنوعی: دیدار معشوق و عشق پنهانی بسیار دلپذیرتر از غم‌های آشکار است.
آه چه دولت به ازین در جهان
کان بت عیار بگوید که هان
هوش مصنوعی: آه، چه خوشبختی از این بهتر در جهان وجود دارد که آن معشوق زیبایی بگوید "بفرما"!
هر که نهان دلبر خود را بدید
وز غم هجران به وصالی رسید
هوش مصنوعی: هر کسی که محبوب خود را مخفیانه ببیند و از دلتنگی جدایی به وصل و نزدیکی برسد، احساس شادی و آرامش می‌کند.
روز جفاهای رقیبان منال
گر شوی از دست فلک پایمال
هوش مصنوعی: در روزهایی که رقبای من سختی می‌کشند و دچار مشکلات می‌شوند، اگر به خاطر فشارهای زندگی از پا بیفتی و تسلیم شوی، این امر به خودت لطمه می‌زند.
گر همه غمزده های جهان
شاد نشینند به دلبر نهان
هوش مصنوعی: اگر تمامی دل‌سوخته‌های جهان شاد شوند، این شادی تنها به خاطر محبوبی پنهان خواهد بود.
صوفی سرگشته ترا سود چیست
بر تو جهان جمله بباید گریست
هوش مصنوعی: مرد صوفی که در جستجوی حقیقت و معنای زندگی است، به تو اشاره می‌کند که چه سودی از این دنیا برای تو دارد، وقتی که همه چیز در این جهان باید مورد اندوه قرار گیرد.
آن شب بهروز که در وعده بود
چون که ازین اوج فلک رو نمود
هوش مصنوعی: آن شب که بهروز در قرار و وعده بود، وقتی که از این بلندی آسمان نمایان شد.
عاشق بیچاره طلب کار شد
در عقب وعده دیدار شد
هوش مصنوعی: عاشق بیچاره به خاطر وعده‌ای که برای دیدن معشوق داشت، دچار خواسته و درخواستی شده است.
منتظر و مضطرب و بی قرار
دیده نهاده به ره انتظار
هوش مصنوعی: در حال انتظار و نگران و بی‌تاب، چشم به راهی دوخته‌ام.
آن در دولت به رخش باز شد
ناله و آن سوز دلش ساز شد
هوش مصنوعی: در آن زمان که خوشبختی در زندگی به او روی آورد، ناله‌ها و دردهای قلبش به یک آهنگ زیبا تبدیل شد.
در قدم یار فتاد او چو خاک
بود در آن واقعه بیم هلاک
هوش مصنوعی: در برابر یار، آن شخص همچون خاک سقوط کرد و در آن ماجرا، بیم از نابودی او وجود داشت.
نیست دگر واقف اسرار کس
سایه چو محرم نبود آن نفس
هوش مصنوعی: دیگر کسی از رازها آگاه نیست؛ وقتی که سایه‌ای از شخصی محرم وجود ندارد، آن نفس نیز نمی‌تواند وجود داشته باشد.
ای که شدی شاد ز دیدار یار
آن دو سه دم را تو غنیمت شمار
هوش مصنوعی: ای کسی که از دیدار معشوق خوشحال شده‌ای، لحظات خوشی که در کنار او هستی را ارزشمند بدان.
ای که شدی شاد در آن انجمن
یاد کن از حال جدایی من
هوش مصنوعی: ای کسی که در آن جمع خوشحال هستی، به یاد من که در جدایی به سر می‌برم، باش.
از دل محروم من بی قرار
یاد کنی چون بنشینی به یار
هوش مصنوعی: وقتی که در کنار یارت نشستی، یاد من را که دلش پر از بیقراری است فراموش نکن.
زان که مرا محرم اسرار نیست
هیچ امیدم ز رخ یار نیست
هوش مصنوعی: چونکه کسی را به رازهای دل خود راه نمی‌دهم، از روی یارم هیچ امیدی ندارم.
درد دلی دارم و محرم کجاست
آه درین واقعه همدم کجاست
هوش مصنوعی: من در دل خود غم و دردهایی دارم، اما کسی را نمی‌شناسم که بتوانم با او در مورد این احساسات صحبت کنم. در این ماجرا، همراه و همدل من کجاست؟
گشته منافق صفت، این مرد و زن
صوفی بیچاره برو دم مزن
هوش مصنوعی: این مرد و زن صوفی بیچاره، به خاطر رفتار منافقانه خود در خطر هستند. بهتر است به آنها نزدیک نشوید و در موردشان صحبت نکنید.
محرم اسرار خدای تو بس
داروی این درد دعای تو بس
هوش مصنوعی: دوست صمیمی و نزدیک به خدا، تنها راه حل این درد و رنج، دعا و درخواست تو است.