گنجور

شمارهٔ ۱ - در مدح خواجه کاینات محمدبن عبدالله صلوات الله و سلامه علیه

تا که خدایی کند خدای محمّد (ص)
دست من و دامن ولای محمّد (ص)
روضه ی رضوان و حور و جنّت و غلمان
روز جزا کمترین عطای محمّد (ص)
عاجز و محتاج و دردمند و فقیرند
هر دو سرا، بر در سرای محمّد (ص)
مهرومه و عرش و فرش و لوح و قلم را
بود و بقا باشد از بقای محمّد (ص)
قصه ی «لولاک» را بخوان که بدانی
خلقت افلاک را برای محمّد (ص)
حجر و حطیم و صفا و مروه و زمزم
جمله گواهند بر صفای محمّد (ص)
گرچه بسی نارساست خلعت امکان
بر شرف قامت رسای محمّد (ص)
داد، به امکان شرف از آنکه خدا بود
عاشق و مشتاق بر لقای محمّد (ص)
عالم ایجاد، روز و شب همه خوانند
هر که به آئین خود ثنای محمّد (ص)
بدر، به هر مه هلال می شود از آن
تا که شود نعل کفش پای محمّد (ص)
عارف کامل کسی بود، که شناسد
قدر محمّد ز اوصیای محمّد (ص)
نیست وفایی «وفایی» ار، نسپارد
جان زوفا بر سر وفای محمّد (ص)

اطلاعات

وزن: مفتعلن فاعلات مفتعلن فع (منسرح مثمن مطوی منحور)
قالب شعری: غزل/قصیده/قطعه
منبع اولیه: چکامه

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

تا که خدایی کند خدای محمّد (ص)
دست من و دامن ولای محمّد (ص)
هوش مصنوعی: تا زمانی که خداوند محمد (ص) به من توفیق دهد و مرا از دامن ولایت او بهره‌مند سازد.
روضه ی رضوان و حور و جنّت و غلمان
روز جزا کمترین عطای محمّد (ص)
هوش مصنوعی: بهشت و نعمت‌های آن، مانند حور و جوانان بهشتی و هر چه در روز قیامت داده می‌شود، کمترین بخشش‌های پیامبر (ص) است.
عاجز و محتاج و دردمند و فقیرند
هر دو سرا، بر در سرای محمّد (ص)
هوش مصنوعی: هر دو دنیا در نیاز و درد و فقر به سر می‌برند، در مقابل در خانه‌ی محمد (ص).
مهرومه و عرش و فرش و لوح و قلم را
بود و بقا باشد از بقای محمّد (ص)
هوش مصنوعی: تابش آفتاب و زیبایی ماه و آسمان و زمین و همه چیزهایی که نوشته شده و ابزار نوشتن، همه اینها به خاطر وجود پیامبر محمد (ص) پابرجا و پاینده هستند.
قصه ی «لولاک» را بخوان که بدانی
خلقت افلاک را برای محمّد (ص)
هوش مصنوعی: داستان «لولاک» را بخوان تا درک کنی که چطور عالم هستی به خاطر وجود محمد (ص) خلق شده است.
حجر و حطیم و صفا و مروه و زمزم
جمله گواهند بر صفای محمّد (ص)
هوش مصنوعی: جاهای مقدس و مشهور مانند حجر، حطیم، صفا، مروه و چاه زمزم همگی بر پاکی و عظمت پیامبر اسلام، حضرت محمد (ص)، شاهد و گواه هستند.
گرچه بسی نارساست خلعت امکان
بر شرف قامت رسای محمّد (ص)
هوش مصنوعی: هرچند که لباس وجود و امکانات دنیوی بسیار ناقص و ناتوان است، اما نمی‌تواند به جایگاه والای شخصیت و مقام برجسته پیامبر محمد (ص) برسد.
داد، به امکان شرف از آنکه خدا بود
عاشق و مشتاق بر لقای محمّد (ص)
هوش مصنوعی: خداوند به دلیل عشق و شوقی که به دیدار محمد (ص) داشت، امکان عظمت را به او عطا کرد.
عالم ایجاد، روز و شب همه خوانند
هر که به آئین خود ثنای محمّد (ص)
هوش مصنوعی: در جهان و در طول شب و روز، همه موجودات به شیوۀ خود از محمد (ص) مدح و ستایش می‌کنند.
بدر، به هر مه هلال می شود از آن
تا که شود نعل کفش پای محمّد (ص)
هوش مصنوعی: ماه، هرگاه که به شکل هلال در می‌آید، به خاطر نور و جلال پیامبر اسلام (ص) می‌باشد.
عارف کامل کسی بود، که شناسد
قدر محمّد ز اوصیای محمّد (ص)
هوش مصنوعی: آشکار است که فردی عالم و آگاه، کسی است که می‌داند ارزش و مقام پیامبر محمد (ص) و جانشینان او چیست.
نیست وفایی «وفایی» ار، نسپارد
جان زوفا بر سر وفای محمّد (ص)
هوش مصنوعی: اگر جان را فدای وفا نکنی، وفا واقعی وجود ندارد؛ مثل وفای محمد (ص) که جانش را برای اصولش فدای کرد.