گنجور

شمارهٔ ۶ - تبّری

تا پریشان به رُخ آن زلف سمن‌ساست تو را
جمع اسباب پریشانی دل‌هاست تو را
دست بردی به رخ از شرم و حریفان گفتند
که تو موسایی و عزم ید بیضاست تو را
همچو ترسابچگان عود و صلیب افکندی
یا حمایل ز دو سو زلف چلیپاست تو را
قبلهٔ خلق بود گوشهٔ ابروی تو زانک
کعبه و میکده و دیر و کلیساست تو را
سرو را با تو چه نسبت، مه نو را چه نشان
قامتی مُعتدل و طلعت زیباست تو را
سر کوی تو بود محشر خونین کفنان
خود به بام آی اگر میل تماشاست تو را
به تولاّت صبوحی به دو عالم زده پای
با چنین دوست بگو از چه تبرّاست تو را

اطلاعات

وزن: فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: همراهان گنجور

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

تا پریشان به رُخ آن زلف سمن‌ساست تو را
جمع اسباب پریشانی دل‌هاست تو را
هوش مصنوعی: این بیت به توصیف زیبایی و جذابیتی اشاره دارد که از چهره و موهای شخصی بر می‌خیزد. نظر به آن که زلف‌های او مانند گلی زیبا و دل‌فریب است، این زیبایی باعث پریشانی خاطر و دل‌های دیگران می‌شود. به عبارتی، تنها حضور او و ویژگی‌های ظاهری‌اش به اندازه‌ای جذاب و گیراست که مردم تحت تأثیر قرار می‌گیرند و دلشان دچار آشفتگی می‌شود.
دست بردی به رخ از شرم و حریفان گفتند
که تو موسایی و عزم ید بیضاست تو را
هوش مصنوعی: وقتی با دست به صورت خود اشاره کردی از روی شرم، دیگران گفتند که تو همچون موسی هستی و اراده‌ای معجزه‌آسا داری.
همچو ترسابچگان عود و صلیب افکندی
یا حمایل ز دو سو زلف چلیپاست تو را
هوش مصنوعی: مانند کسانی که به تسبیح مشغولند، عود و صلیب را رها کرده‌ای، یا این که زلف‌های تو همچون حمایل از دو سو آویزان است.
قبلهٔ خلق بود گوشهٔ ابروی تو زانک
کعبه و میکده و دیر و کلیساست تو را
هوش مصنوعی: نزدیک‌ترین مکان مقدس به دل مردم، ابروی توست؛ زیرا تو هم کعبه و هم میکده و هم دیر و کلیسا را در خود داری.
سرو را با تو چه نسبت، مه نو را چه نشان
قامتی مُعتدل و طلعت زیباست تو را
هوش مصنوعی: سرو زیبا چه ارتباطی با تو دارد؟ و چه نشانه‌ای برای مه نو، وقتی قامت و چهره تو این‌قدر خوش‌فرم و دلنواز است؟
سر کوی تو بود محشر خونین کفنان
خود به بام آی اگر میل تماشاست تو را
هوش مصنوعی: در نزدیکی محله تو، غوغایی به پاست. اگر دلخواهت تماشای این شور و حال است، بر بام بیا و آن را ببین.
به تولاّت صبوحی به دو عالم زده پای
با چنین دوست بگو از چه تبرّاست تو را
هوش مصنوعی: با محبت و دوستی‌های صبحگاهی، در دو جهان گام بردار. با چنین دوستی، از تو بپرسند چه چیزی تو را از دیگران ممتاز می‌کند؟

حاشیه ها

1392/04/11 15:07
امین کیخا

سمنسا برای نام دختران زیباست

1392/04/11 15:07
امین کیخا

سمنسا یعنی همانند یاسمن ولی معنی سمن ساییده و با بوی یاسمن هم شاید بشود معنی أش کرد .

1392/04/11 16:07
امین کیخا

یکی از زیبایی های سمنسا این است که به نستعلیق زیبنده نوشته می شود

1393/05/15 17:08
نام؟

فکر کنم در بیت دوم مصرع دوم باید کلمه "مو سایی" با "موسایی " جایگزین شود.

1394/03/20 09:06
امیرعلی

درود بر استاد کیخا
ازخوشنویسی این فن شریف نام بردیدخیلی سپاسگزارم
وازاین گنجینه بی بها که برای بنده حقیر سالیان سال آرزوست وجزءواحد های درسی است که برای یافتنش که بسیار سفر میبایدکمال قدر دانی می نمایم

1396/01/04 11:04

"که تو موسایی"
"یا حمایل ز دو سو"
"سرو ا با تو"
"به تولّات" درست ترن
کاش جایگزین بشن