گنجور

انس و جن ( با ترجمهٔ فارسی)

بار الاها سن بیزه وئر بو شیاطین دن نجات
اینسانین نسلین کسیب ، وئر اینسه بو جین دن نجات
بیزدن آنجاق بیر قالیرسا ، شیطان آرتیب مین دوغوب
هانسی رؤیا ده گؤروم من ، بیر تاپا مین دن نجات
بئش مین ایلدیر بو سلاطینه گرفتار اولموشوق
دین ده گلدی ، تاپمادیق بیز بو سلاطین دن نجات
بیر یالانچی دین ده اولموش شیطانین بیر مهره سی
دوغرو بیر دین وئر بیزه وئر بو یالان دین دن نجات
هر دعا شیطان ائدیر ، دنیا اونا آمین دئییر
قوی دعا قالسین ، بیزه سن وئر بو آمین دن نجات
ارسینی تندیرلرین گودوشلاریندا اویناییر
کیمدی بو گودوشلارا وئرسین بو ارسیندن نجات
یا کرم قیل ، کینلی شیطانین الیندن آل بیزی
یا کی شیطانین اؤزون وئر بیرجه بو کین دن نجات
اؤلدورور خلقی ، سورا ختمین توتوب یاسین اوخور
بار الاها خلقه وئر بو حوققا یاسین دن نجات
دینه قارشی ( بابکی – افشینی ) بیر دکان ائدیب
بارالاها دینه ، بو بابکدن ، افشین دن نجات
( ویس و رامین ) تک بیزی رسوای خاص و عام ائدیب
ویس ده اولساق ، بیزه یارب بو رامین دن نجات
شوروی دن ده نجات اومدوق کی بیر خئیر اولمادی
اولماسا چای صاندیقیندا قوی گله چین دن نجات
من تویوق تک ، اؤز نینیمده دوستاغام ایللر بویو
بیر خوروز یوللا تاپام من بلکی بو نین دن نجات
« شهریارین » دا عزیزیم بیر توتارلی آهی وار
دشمنی اهریمن اولسون ، تاپماز آهین دن نجات
ترجمهٔ فارسی

بار خدایا تو ما را از چنگ این شیاطین نجات بده

از ما اگر یکی می ماند ، شیطان هزار می زاید و اضافه می شود

پنج هزار سال است که گرفتار این سلاطین شده ایم

یک دین دروغین هم یکی از مهره های شیطان شده است

هر دعائی که شیطان می کند ، دنیا آمین می گوید

کارد ( تنورشان ) داخل کوزه شان می رقصد

یا کرم کن ، از چنگ شیطان کینه توز نجاتمان بده

مردم را می کشد ، سپس برایش ختم گرفته و یاسین می خواند

در مقابل دین ( بابک و افشین ) را بهانه قرار داده

مانند ( ویس و رامین ) ما را رسوای خاص و عام کرده است

امید نجات از شوروی داشتیم که خیری ندیدیم

من مانند مرغی ، سالهاست که در لانه خود زندانیم

عزیز من « شهریار » هم آهی پر اثر دارد

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل/قصیده/قطعه
منبع اولیه: همراهان گنجور

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

بار الاها سن بیزه وئر بو شیاطین دن نجات
اینسانین نسلین کسیب ، وئر اینسه بو جین دن نجات
هوش مصنوعی: بار خدا، انسان را از دست این شیاطین نجات بده و اگر ممکن است، او را از این دنیا نیز رها کن.
بیزدن آنجاق بیر قالیرسا ، شیطان آرتیب مین دوغوب
هانسی رؤیا ده گؤروم من ، بیر تاپا مین دن نجات
هوش مصنوعی: اگر در آنجا برودتی وجود داشته باشد، شیطان دوباره برمی‌خیزد و من در کدام رویا آن را می‌بینم، به دنبال راهی برای نجات از این وضعیت می‌گردم.
بئش مین ایلدیر بو سلاطینه گرفتار اولموشوق
دین ده گلدی ، تاپمادیق بیز بو سلاطین دن نجات
هوش مصنوعی: این شعر به حالی اشاره دارد که افراد به دلیل سلطه سلاطین و حاکمان به مشکلات زیستیشان دچار شده‌اند. آن‌ها تلاش کرده‌اند تا از این وضعیت رهایی یابند، اما به دلیل عدم امکان فرار یا نجات، در این شرایط باقی مانده‌اند.
بیر یالانچی دین ده اولموش شیطانین بیر مهره سی
دوغرو بیر دین وئر بیزه وئر بو یالان دین دن نجات
هوش مصنوعی: شیطان یکی از عوامل فریبکار است که به شکلی در دین نفوذ کرده و اعتقادات نادرستی را مطرح می‌کند. ما باید از این اعتقادات غلط دوری کنیم و به دنبال دین حقیقی و راستین باشیم تا از گمراهی نجات یابیم.
هر دعا شیطان ائدیر ، دنیا اونا آمین دئییر
قوی دعا قالسین ، بیزه سن وئر بو آمین دن نجات
هوش مصنوعی: هر دعایی را شیطان پاسخ می‌دهد و دنیا به آن «آمین» می‌گوید. اما از خدا بخواه که دعای ما مستجاب شود تا از این «آمین» ها نجات یابیم.
ارسینی تندیرلرین گودوشلاریندا اویناییر
کیمدی بو گودوشلارا وئرسین بو ارسیندن نجات
هوش مصنوعی: این جمله به این معناست که در دل آتش‌ها و سختی‌ها، کسانی هستند که می‌کوشند تا به دیگران کمک کنند و از این وضعیت نجات یابند.
یا کرم قیل ، کینلی شیطانین الیندن آل بیزی
یا کی شیطانین اؤزون وئر بیرجه بو کین دن نجات
هوش مصنوعی: ای کرم بزرگ، نجاتم بده از شر شیطان که مرا به دام انداخته است، یا اینکه قدرتی به من بده تا بر شیطان غلبه کنم و از این وضعیت رهایی یابم.
اؤلدورور خلقی ، سورا ختمین توتوب یاسین اوخور
بار الاها خلقه وئر بو حوققا یاسین دن نجات
هوش مصنوعی: ای خداوند، تو مرا در بندگی خود خاص و ویژه گردان و از این دنیا به قهرمانان تو نزدیک کن. به خاطر این حقیقت و به برکت یاسین، مرا از مشکلات و مصائب نجات بده.
دینه قارشی ( بابکی – افشینی ) بیر دکان ائدیب
بارالاها دینه ، بو بابکدن ، افشین دن نجات
هوش مصنوعی: در اینجا به نوعی به دو شخصیت تاریخی اشاره می‌شود که در شرایط سخت و بحرانی به کمک یکدیگر آمده‌اند. اشاره به یک دکان به معنای مشکلات و ناملایماتی است که این شخص در آنها گرفتار شده است. همچنین، مفهوم نجات از طرف یک شخصیت با ویژگی‌های مثبت مطرح می‌شود که به نوعی نشان‌دهنده امید و کمک در زمان بحران است. در کل، این عبارت خبري از امید و یاری گرفتن در زمان‌های دشوار دارد.
( ویس و رامین ) تک بیزی رسوای خاص و عام ائدیب
ویس ده اولساق ، بیزه یارب بو رامین دن نجات
هوش مصنوعی: ویس در این داستان معروف به فردی رسوا شده است که همگان او را می‌شناسند. او به شدت نگران است و می‌گوید: اگر کمکم کنی و مرا از دست رامین نجات دهی، برایم بسیار ارزشمند است.
شوروی دن ده نجات اومدوق کی بیر خئیر اولمادی
اولماسا چای صاندیقیندا قوی گله چین دن نجات
هوش مصنوعی: نجات از درد و رنج، می‌تواند از جایی غیرمنتظره برسد. اگر کمکی در کار نباشد، امید به حل مشکل همچنان با قدرت لازم وجود دارد.
من تویوق تک ، اؤز نینیمده دوستاغام ایللر بویو
بیر خوروز یوللا تاپام من بلکی بو نین دن نجات
هوش مصنوعی: من در دلم یک دیوانه دارم که سال‌هاست در انتظار او هستم. شاید بتوانم راهی را پیدا کنم که از این حال و روز نجات یابم.
« شهریارین » دا عزیزیم بیر توتارلی آهی وار
دشمنی اهریمن اولسون ، تاپماز آهین دن نجات
هوش مصنوعی: ای پادشاهان، عزیزان من! تنها با درد و اندوه دشمنی شیطانی می‌توان بر این مشکلات فائق آمد و از سوز دل رهایی پیدا کرد.
بار خدایا تو ما را از چنگ این شیاطین نجات بده
نسل انسان را بریده : انسان را از چنگ این جن نجات بده
هوش مصنوعی: ای پروردگارا، ما را از دست این شیاطین رهایی بخش و نسل بشر را از این جن‌ها نجات ده.
از ما اگر یکی می ماند ، شیطان هزار می زاید و اضافه می شود
در کدام رویا می توانم ببینم ، که یک از چنک هزار نجات یابد
هوش مصنوعی: اگر یکی از ما باقی می ماند، شیطان به هزاران شکل مختلف ظهور می‌کند و در کدام رویای ممکن است ببیند که یکی از هزاران نجات یابد؟
پنج هزار سال است که گرفتار این سلاطین شده ایم
دین هم آمد ، از چنگ سلاطین نجات پیدا نکردیم
هوش مصنوعی: ما از پنج هزار سال پیش تحت سلطه این پادشاهان قرار داریم و حتی با آمدن دین نیز نتوانسته‌ایم از دست آن‌ها رهایی پیدا کنیم.
یک دین دروغین هم یکی از مهره های شیطان شده است
دینی حقیقی به ما بده ، ما را از این دین دروغین نجات بده
هوش مصنوعی: یک دین نادرست نیز یکی از ابزارهای شیطان به شمار می‌آید. ما به یک دین واقعی نیاز داریم تا از این دین جعلی نجاتمان دهد.
هر دعائی که شیطان می کند ، دنیا آمین می گوید
بگذار دعا بماند ، تو به ما را از چنگ آمین نجات بده
هوش مصنوعی: هر دعایی که شیطان انجام می‌دهد، دنیا آن را تأیید می‌کند. بگذار دعا بر جای خود باقی بماند، ولی ما را از چنگ آمین نجات بده.
کارد ( تنورشان ) داخل کوزه شان می رقصد
کیست که این کوزه ها را از چنگ کارد تنور نجات دهد
هوش مصنوعی: کارد نان درون تنورشان می‌رقصد، حالا کسی هست که بتواند این کوزه‌ها را از دست کارد نان نجات دهد؟
یا کرم کن ، از چنگ شیطان کینه توز نجاتمان بده
یا که خود شیطان را از چنگ این کین نجات بده
هوش مصنوعی: ای خداوند، یا ما را از دست شیطان بدخواه رها کن، یا خود او را از این کینه نجات ده.
مردم را می کشد ، سپس برایش ختم گرفته و یاسین می خواند
بار خدایا خلق را از چنگ این یاسین و حقه نجات بده
هوش مصنوعی: مردم را می‌کشد و سپس برای آنها ختم می‌گیرد و سوره یاسین می‌خواند. خدایا، خلق را از دست این یاسین و حقه‌ها نجات بده.
در مقابل دین ( بابک و افشین ) را بهانه قرار داده
بار خدایا دین را ، از چنگ ( بهانه ) بابک و افشین نجات بده
هوش مصنوعی: خداوند، به خاطر افرادی مانند بابک و افشین، دین را در خطر نگذار و آن را از دست این بهانه‌ها نجات بده.
مانند ( ویس و رامین ) ما را رسوای خاص و عام کرده است
ویس هم باشیم ، یارب ما را از چنگ رامین نجات بده
هوش مصنوعی: مانند داستان ویس و رامین، ما را در معرض قضاوت همه قرار داده‌اند. کاش بتوانیم همچون ویس باشیم و از تو می‌خواهیم، ای خدا، ما را از دست رامین نجات دهی.
امید نجات از شوروی داشتیم که خیری ندیدیم
یکباره بگذار در صندوقچه چای از کشور چین نجات بیاید
هوش مصنوعی: ما به نجات از شوروی امید داشتیم، اما نتیجه‌ای نگرفتیم. حالا تنها انتظار داریم که چای از کشور چین به کمک ما بیاید.
من مانند مرغی ، سالهاست که در لانه خود زندانیم
خروسی بفرست تا بلکه از این زندان نجات یابم
هوش مصنوعی: من مانند یک پرنده، سال‌هاست که در لانه خود گرفتار شدم. لطفاً یک خروس بفرست تا شاید از این زندان آزاد شوم.
عزیز من « شهریار » هم آهی پر اثر دارد
دشمنش اهریمن هم باشد نمی تواند از آه او نجات یابد
هوش مصنوعی: دوست عزیزم، «شهریار» به قدری اثرگذار است که حتی اگر دشمنش هم اهریمن باشد، نمی‌تواند از تأثیر آه او فرار کند.

حاشیه ها

1391/09/30 10:11
nima

ارسین یک تسمه فلزی است که گودوش(ظرف سفالی که در آن آبگوشت می پزند احتمالا از گاو دوش گرفته شده) را برروی آن روی تنور می گذارند تا با حرارت تنور بپزه بعد ها جنس آلومنیومی گودوش نیز درس شد که بعضا دارای دسته سیمی نیز هست و از ارسین آویزان می کنند

1398/10/17 12:01
شمس اله

ارسین وسیله ایست که یک سر آن مانند کاردک و سر دیگرش مانند قلاب می باشد. هز سر کاردکی آن هنگام پخت نان برای بلند کردن نان چسبیده به دیواره تنور و از سر قلاب مانند آن برای برداشتن نانی که در ته تنور افتاده استفاده می شود.

1398/12/04 20:03
علی

با سلام
توضیح جناب شمس اله در مورد کلمه "ارسین" صحیح می‌باشد.
با تشکر

1398/12/04 20:03
علی

در بیت هفتم، طبق قرائت خود شهریار که فایل صوتی اش موجود می‌باشد"حوققه" صحیح است.

1399/02/03 01:05
ali

1 - بنظر توضیح نیما در مورد ارسین صحیح یا حداقل صحیحتر است .
2- ترجمه ابیات جابجا درج شده اند

1399/03/13 10:06
Nariman Farmanfarma

من تویوق تک ، اؤز نینیمده ”دوستاغام“ ایللر بویو
بیر خوروز یوللا تاپام من بلکی بو نین دن نجات
دوستاغ واژه‌ایی بی‌معنی هست هرچند که دهخدا هم دوستاخ ثبت کرده باز اشتباه هست. کلمه ”توت“ در ترکی به معنی گرفتن و بگیر و دستگیر کن استفاده می‌شود و کلمه ”توتساق“ به معنی در حال بازداشت هست و کلمه ”توتساغ و یا توتساخ“ به معنی ”اگر بگیریم“ .
واژه دوستاق دوستاخ یا دوستاغ در ترکی وجود نداره. و باید اصلاح بشه ”توتساق“ صحیح هست

1402/11/11 22:02
دلاور نجف زاده

دوستاغام dustaqamدر زبان آذربایجانی به معنایه یک زندانی هستم .ضمن عزیزم استاد شهریار هرفهای بی معنی نمی زده موفق باشید۰

1399/03/13 10:06
Nariman Farmanfarma

به واژه Tutsak در ترکی استانبولی
پیوند به وبگاه بیرونی

1399/03/13 10:06
Nariman Farmanfarma

پیوند به وبگاه بیرونی

1399/11/26 19:01
یاشار

اول اینکه گؤودوش (güvdoş) می تواند از گل وسفال ویا می ساخته شود که کلمه ترکی است وظرف بزرگتر از گؤودوش قازان است که اگه ترکی .مفراغ ساخته می شود ومتسط این ظروف کؤپه (küpə ) است که از گیل و سفال ساخته می‌شود پس هیچکدام از اسم این ظرف به زبان پارسی ربطی ندارد ضمنا اسامی موجودات و ابزار وسایل با توجه ذات و جنس و کاربر در زبان ترکی کامل بوده وزبان فارسی نیز تعداد زیادی از کلمات را استفاده میکند مثل قاشق،بشقاب،و.. پس بیخودی کلمات را تحریف نکنید

1399/11/07 10:02
kh

ابیات 9 و 10 در اشعار خوانده شده توسط شخص استاد شهریار موجود نیست. لطفن دقت کنید اشعار یزرگان تحریف نشود.
ضمن اینکه سیاق ادبی دو بیت مذکور نشان می دهد که این ابیات سروده استاد نیست و به آن اضافه شده است.

1399/12/06 20:03
فخرالدین فیضی

سلام
ضمن احترام به تمام نظرات، شاعر میگه ارسین داخل گاودوش می چرخد. درسته که ارسین روی تنور گذاشته میشد و گاودوش روی آن قرار میگرفت اما فراموش نکنیم از قسمت پهن ارسین هنگام پختن سمنو و آش برای هم زدن و جلوگیری از چسبیدن غذا به ته ظرف نیز استفاده می‌کردند و اون موقع ارسین داخل ظرف میچرخید

1403/04/30 12:06
یوسف علیزاده

تلفظ و معانی بسیاری از کلمات در زبان ترکی استانبولی و ترکی آذربایجانی زمین تا آسمان فرق می کند، من جمله کلمه «دوستاغ» . جناب نریمان به عمد و از روی جهل از شهریار که دارای اقیانوسی از خزانه لغات هست ایراد میگیرد و آن کلمه را بی معنی می داند. اصلا کلمه دوستاغ ترکی آذربایجانی چه ربطی به کلمه توت و توتساخ و توتساق ترکی استانبولی داره؟ لطفا در مورد لغاتی که معنی اش را نمی دانی آدرس اشتباه ندهید.