گنجور

قطعهٔ شمارهٔ ۱۲۸

نعمت اللهم وز آل رسول
محرم عارفان ربّانی
قرة العین میر عبدالله
مرشد وقت و پیر و نورانی
پدر او محمد آن سید
که نبودش به هیچ رو ثانی
باز سلطان اولیای جهان
میر عبدالله است تا دانی
پیر کامل کمال دین یحیی
سید مسند مسلمانی
پدرش هاشم است و جد موسی
مادرش شاهزاده سامانی
دیگر آن جعفر خجسته لقا
روح محض لطیف روحانی
سید صالحان که صالح بود
جمع می بود از پریشانی
میر حاتم که نزد همت او
مختصر بود عالم فانی
باز سید علی عالی قدر
کان احسان و بحر عرفانی
ابراهیم آن که روح می بخشد
نفسش درگه سخن رانی
پادشاه ممالک دانش
بود سید علی کاشانی
میر محمد که بندگان درش
در جهان یافتند سلطانی
شاه سادات سید اسمعیل
آفتاب سپهر سبحانی
ابی عبدالله آنکه روح امین
گفت او را که جمله را جانی
باز امام محمد باقر
مخرب کفر و دین را بانی
پدر او علی وابن الحسین
آنکه زین العباد می خوانی
باز امام به حق حسین شهید
نور چشم علی عمرانی
آن وصی رسول بار خدای
والی ملکت سلیمانی
آنکه باشد در مدینهٔ علم
کوری خارجی و مروانی
نوزدهم جد من رسول خداست
آشکار است نیست پنهانی
هست فرزند من خلیل الله
باد یارب به بنده ارزانی
اختلاف صور فراوان است
لیک معنی یکی است تا دانی
لشکر پادشه بسی باشد
شاه جائی یکیست تا دانی
هر کسی را شکی بود به خدا
سیدم بی شکیست تا دانی

اطلاعات

وزن: فعلاتن مفاعلن فعلن (خفیف مسدس مخبون)
قالب شعری: قطعه
منبع اولیه: کتابخانهٔ تصوف

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

نعمت اللهم وز آل رسول
محرم عارفان ربّانی
هوش مصنوعی: این بیت به این مفهوم اشاره دارد که نعمت‌های الهی و اهل بیت پیامبر، به عنوان منابع الهام و علم، مختص افرادی است که به درک عمیق و معرفت واقعی رسیده‌اند. آنها کسانی هستند که به واسطه‌ی ارتباط نزدیک با خداوند، از دانش و رحمت الهی بهره‌مند می‌شوند.
قرة العین میر عبدالله
مرشد وقت و پیر و نورانی
هوش مصنوعی: چشم روشنی و آرامش دل، میر عبدالله، مرشد زمان و استاد دانا و نورانی است.
پدر او محمد آن سید
که نبودش به هیچ رو ثانی
هوش مصنوعی: پدر او، محمد است که هیچ کس به پای او نمی‌رسد و همتایش نیست.
باز سلطان اولیای جهان
میر عبدالله است تا دانی
هوش مصنوعی: میر عبدالله، شاه اولیای جهان است، تا زمانی که بدانی.
پیر کامل کمال دین یحیی
سید مسند مسلمانی
هوش مصنوعی: مرد بزرگ و کاملی که به تمام جوانب دین آگاهی دارد، یحیی نام دارد و او است که مقام رهبری و رهنمودی مسلمانان را بر عهده دارد.
پدرش هاشم است و جد موسی
مادرش شاهزاده سامانی
هوش مصنوعی: پدر او هاشم است و جد مادری‌اش از خانواده‌ای سلطنتی به نام سامانی می‌باشد.
دیگر آن جعفر خجسته لقا
روح محض لطیف روحانی
هوش مصنوعی: دیگر جعفر خوشبخت و با شخصیت روحی پاک و لطیف نیست.
سید صالحان که صالح بود
جمع می بود از پریشانی
هوش مصنوعی: آدم‌های درستکار و نیکوکار که صالح و خوب بودند، در کنار هم جمع می‌شدند تا از آشفتگی‌ها و مشکلات دور شوند.
میر حاتم که نزد همت او
مختصر بود عالم فانی
هوش مصنوعی: میر حاتم کسی است که به خاطر اراده و همت قوی‌اش، در دنیای گذرای فانی به چیزی فراتر از زمان و مکان دست یافته است.
باز سید علی عالی قدر
کان احسان و بحر عرفانی
هوش مصنوعی: علی، شخصیت برجسته و با ارزش، نمونه‌ای از بخشندگی و دارنده‌ی دانش و معرفت عمیق است.
ابراهیم آن که روح می بخشد
نفسش درگه سخن رانی
هوش مصنوعی: ابراهیم کسی است که روح و زندگی به دیگران می‌بخشد و در عرصه گفت‌وگو و سخنوری جایگاه ویژه‌ای دارد.
پادشاه ممالک دانش
بود سید علی کاشانی
هوش مصنوعی: سید علی کاشانی، صاحب دانش و علمی برجسته است که در عرصه‌های مختلف علمی و فرهنگی، به عنوان رهبری معتبر شناخته می‌شود.
میر محمد که بندگان درش
در جهان یافتند سلطانی
هوش مصنوعی: محمد میر، که در زمین کسانی چون بندگان را در خدمت خود می‌یابد، پادشاهی است.
شاه سادات سید اسمعیل
آفتاب سپهر سبحانی
هوش مصنوعی: سید اسماعیل، یکی از بزرگترین و برجسته‌ترین شخصیت‌های خاندان سادات است که مانند یک خورشید در آسمان معنوی و روحانی می‌درخشد.
ابی عبدالله آنکه روح امین
گفت او را که جمله را جانی
هوش مصنوعی: ابی عبدالله همان کسی است که روح بزرگ عالم به او اشاره کرده و او را جان همه می‌دانست.
باز امام محمد باقر
مخرب کفر و دین را بانی
هوش مصنوعی: امام محمد باقر، کسی است که اساس بی‌دینی و فساد را برمی‌افرازد و به مبارزه با آن می‌پردازد.
پدر او علی وابن الحسین
آنکه زین العباد می خوانی
هوش مصنوعی: پدر او علی، پسر حسین است، همان کسی که او را زین العابدین می‌نامند.
باز امام به حق حسین شهید
نور چشم علی عمرانی
هوش مصنوعی: امام حسین، شهیدی است که نور چشم علی را روشن کرده و به حق او شناخته می‌شود.
آن وصی رسول بار خدای
والی ملکت سلیمانی
هوش مصنوعی: این شعر به ستایش فردی اشاره دارد که جانشین پیامبر و مورد تایید خداوند است و به عنوان سرپرست و والی مملکت سلیمان شناخته می‌شود. این شخص به مقام و فضایل او اشاره دارد و نشان‌دهنده ارتباط نزدیک او با خداوند و سرپرستی او بر امور مردم و کشور است.
آنکه باشد در مدینهٔ علم
کوری خارجی و مروانی
هوش مصنوعی: در شهری که دانش و علم حاکم است، فردی که نادان و بی‌خبر از حقیقت باشد نمی‌تواند در آنجا جایگاهی داشته باشد.
نوزدهم جد من رسول خداست
آشکار است نیست پنهانی
هوش مصنوعی: جد نوزدهم من، پیامبر خدا است و این موضوع واضح و روشن است و هیچ‌گونه پنهانی در آن وجود ندارد.
هست فرزند من خلیل الله
باد یارب به بنده ارزانی
هوش مصنوعی: فرزند من همانند خلیل خداست، امیدوارم این مقام به بنده‌ام عطا شود.
اختلاف صور فراوان است
لیک معنی یکی است تا دانی
هوش مصنوعی: تنوع اشکال و ظاهرها بسیار است، اما حقیقت و مفهوم اصلی یکی است تا این را درک کنی.
لشکر پادشه بسی باشد
شاه جائی یکیست تا دانی
هوش مصنوعی: نیروی پادشاهان زیاد است، اما در هر مکان فقط یک شاه وجود دارد تا بدانی.
هر کسی را شکی بود به خدا
سیدم بی شکیست تا دانی
هوش مصنوعی: هر کس به خدا شک دارد، من به یقین می‌دانم که او بی‌ریا و بدون تردید است، تا این را درک کنی.

حاشیه ها

1393/07/14 19:10
رحیم غلامی

با سلام. شاه نعمت الله در این قصیده نسب خود را به شاه سادات اسماعیل بن امام جعفر صادق (ع) رسانیده است.