غزل شمارهٔ ۶۰۹
خراباتست و خم در جوش و ساقی مست و ما بی خود
سر از دستار نشناسیم و می از جام و نیک از بد
حضور باده نوشان است و رندان جمله سرمستند
نمی بینم کسی مخمور اگر یک بینم ور صد
اگر شمعی ز دلگرمی بپیچد از هوایش سر
روان از آتش غیرت کشیدش تیغ بر سر زد
ز آب و خاک میخانه مرا ایجاد فرمودند
زهی جام و زهی باده زهی موجد زهی موجد
در آن سرحد که جان بازند ما آنجا وطن داریم
که دارد عشق همراهی که می آید بدان سرحد
گذر فرما به خاک ما زیارت کن دمی ما را
که نور روح ما روشن توان دیدن در آن مرقد
صراط مستقیم من طریق نعمت الله است
به عمر خود نمی گردم سر موئی ز راه خود
اطلاعات
وزن: مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن (هزج مثمن سالم)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: کتابخانهٔ تصوف
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
خراباتست و خم در جوش و ساقی مست و ما بی خود
سر از دستار نشناسیم و می از جام و نیک از بد
هوش مصنوعی: در این مکان دلنشین، که شراب در حال ریختن و ساقی مست است، ما در حالی که مست هستیم، هیچ چیز را از دست نمیدهیم و نمیتوانیم خوب را از بد تشخیص دهیم.
حضور باده نوشان است و رندان جمله سرمستند
نمی بینم کسی مخمور اگر یک بینم ور صد
هوش مصنوعی: در جمع بادهنوشان و شادابان، همه سرمست و خوشحال به نظر میرسند. نمیتوانم کسی را ببینم که مست شده باشد، حتی اگر یکی باشد یا صد نفر.
اگر شمعی ز دلگرمی بپیچد از هوایش سر
روان از آتش غیرت کشیدش تیغ بر سر زد
هوش مصنوعی: اگر شمعی به خاطر عشق و محبت بفروزد، از آتش غیرت خود به خود ناراحت میشود و در نتیجه به مقابله برمیخیزد.
ز آب و خاک میخانه مرا ایجاد فرمودند
زهی جام و زهی باده زهی موجد زهی موجد
هوش مصنوعی: من از آب و خاک میخانه به وجود آمدهام. چه عالی است جام و چه خوب است شراب و چه خوشآمدی به وجود آورنده!
در آن سرحد که جان بازند ما آنجا وطن داریم
که دارد عشق همراهی که می آید بدان سرحد
هوش مصنوعی: در جایی که جان در خطر است، ما آنجا را وطن میدانیم که عشق در کنار ماست و به این مکان میآید.
گذر فرما به خاک ما زیارت کن دمی ما را
که نور روح ما روشن توان دیدن در آن مرقد
هوش مصنوعی: به خاک ما سر بزن و لحظهای ما را زیارت کن، زیرا که نور روح ما در آن جا قابل مشاهده است.
صراط مستقیم من طریق نعمت الله است
به عمر خود نمی گردم سر موئی ز راه خود
هوش مصنوعی: راه درست من، مسیر نعمتهای الهی است و در زندگیام هیچگاه از آن مسیر کوچکترین انحرافی نمیکنم.

شاه نعمتالله ولی