گنجور

قصیدهٔ شمارهٔ ۱

از تتق کبریا صورت لطف خدا
بسته نقابی ز نور روی نموده به ما
دُرهٔ بیضا بود صورت روحانیش
شاه معانی جهان هر دو جهانش گدا
در عدم و در وجود رسم نکاح او نهاد
مسکن اولاد ساخت دار فنا و بقا
برزخ جامع بُود صورت جمع وجود
نور گرفته ز حق داده به عالم ضیا
معنی ام الکتاب نور محمد بود
اصل همه عین او عین همه عینها
بیشتر از عقل کل خوانده ز لوح ضمیر
زان الف آمد پدید جمله کتاب خدا
نقطهٔ آخر خوشی شکل الف نقش بست
حکم قضا بی‌ غلط لوح قدر بی‌ خطا
دایره ای فرض کن جمله نقاطش ظهور
نقطهٔ اول بگیر نام کنش مبتدا
خضر مسیحا نفس از دم او زنده دل
حسن از او یافته یوسف زیبا لقا
جامع این نشأتین صورت و معنی او
حاکم دنیا و دین سید هر دو سرا
مظهر اسمای حق مظهر ذات و صفات
اول و آخر به نام باطن و ظاهر نما
اول اسم حروف ساخت مُسمی به اسم
یافت هویت ز او داد هدایت به ما
ظلمت و نوری نهاد نام حُدوث و قدم
کرد تمیزی تمام شاه و همه انبیا
معنی اثبات کو با الف و لام الف
صورت توحید جو نفی طلب کن ز لا
ها و دو لام و الف جمع کن و خوش بگو
ها طلب از چهار حرف طرح کنش آن سه تا
هر که بلا درفُتاد یافت بلائی عظیم
زود گذر کن ز لا تا که نیابی بلا
جام حبابی بر آب هست در این بحر ما
ساقی ما ، ما خودیم همدم ما عین ما
مخزن گنج اله کُنج دل عارفست
در طلب گنج او در دل عارف درآ
نعمة والله به هم کرد ظهوری تمام
آینه را پاک دار تا که نماید تو را

اطلاعات

وزن: مفتعلن فاعلن مفتعلن فاعلن (منسرح مطوی مکشوف)
قالب شعری: قصیده
منبع اولیه: کتابخانهٔ تصوف

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

حاشیه ها

1392/03/19 14:06
حجت

در بیت دوّم، "شاه معانی جهان" در نسخ دیگر "شاه معانی بیان" یعنی سروری که بیان او همگی معناست ، آمده است. الحق که این قصیده مدحی جامع در بیان حقیقت محمّدیه مطرح شده در مکتب ابن عربی است.

1392/03/19 23:06
امین کیخا

سلام بر محمد بن عربی خدایمان به دیدارش روی تازه کناد .

1394/10/05 03:01
ناشناس

امین جان جمله ات را نفهمیدم. مقصود سید نعمت الله در این قصیده اش حضرت محمد است.
رسول خدا اگر چه به سید عربی موصوف شده اند-مثلا در دعای ابوحمزه، گویا- ولی به حضرت، محمد بن عبدالله می گویند.
شاید منظورتان ابن عربی است که نامش محمد است و محمد بن عربی اش خوانده اید.
وی نیز البته خاک پای پیغمبر و آل او بوده و در زمره اولیا.

1402/06/22 15:09
حسین‌پراگ

خیلی نزدیکه به عقاید زروانیسم و زرتشتیسم و مسلمی. کاملاً مفهوم شاعر رو درک می‌کنم. هو اجرش دهد.

1402/10/14 08:01
محمد حسین

مخزن گنج اله کُنج دل عارفست

در طلب گنج او در دل عارف درآ