گنجور

شمارهٔ ۴۰

دانی که جان به فکر لبت در چه حال بود
گه غرق آب کوثر و گه در زلال بود
خال سیه ز روی ملاحت بر آن جبین
گویی به بام کعبه معنی بلال بود
با آنکه عقل موی شکافد خرد ندید
در حل مشکلات دهان تو لال بود
در نسبت جمال تو حیران شدند خلق
زیرا که حسن طلعت تو بی مثال بود
با ذره دهان توام حیرتی گذشت
کانجا نه عقل و فهم و خرد ر ا مجال بود
اندر خیال موی میان تو شاهدی
مجنون صفت همیشه خیا لش محال بود

اطلاعات

وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: سید محمدرضا شهیم

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

دانی که جان به فکر لبت در چه حال بود
گه غرق آب کوثر و گه در زلال بود
هوش مصنوعی: می‌دانی که جانت در فکر لب‌های تو در چه وضعیتی بود؟ گاهی در آب کوثر غرق می‌شد و گاهی در زلال و شفاف.
خال سیه ز روی ملاحت بر آن جبین
گویی به بام کعبه معنی بلال بود
هوش مصنوعی: آن نقطه سیاه بر چهره زیبا به گونه‌ای است که بر آن پیشانی، شبیه به صدای دل‌انگیز بلال در بام کعبه است.
با آنکه عقل موی شکافد خرد ندید
در حل مشکلات دهان تو لال بود
هوش مصنوعی: هرچند که عقل و خرد می‌توانند مسائل را تحلیل کنند و به راه‌حل برسند، اما در مورد مشکلات تو، عقل نتوانست راهی پیدا کند و تنها سکوت کرد.
در نسبت جمال تو حیران شدند خلق
زیرا که حسن طلعت تو بی مثال بود
هوش مصنوعی: مردم به زیبایی تو شگفت‌زده شدند، زیرا چهره‌ات بی‌نظیر و منحصر به فرد است.
با ذره دهان توام حیرتی گذشت
کانجا نه عقل و فهم و خرد ر ا مجال بود
هوش مصنوعی: در اینجا به این موضوع اشاره شده که با وجود زیبایی و جذابیت کلام تو، عقل و درک انسان به تنهایی نمی‌تواند به درستی آن را درک کند و در برابرش حیرت زده می‌شود. به عبارتی، صحبت‌های تو به قدری عمیق و شگفت‌انگیز است که هیچ تفکر و دانشی نمی‌تواند تمامیت آن را درک کند.
اندر خیال موی میان تو شاهدی
مجنون صفت همیشه خیا لش محال بود
هوش مصنوعی: در ذهن من، موی وسط سرت چون شاهدی است که همیشه به حالت مجنونانه‌اش در خیال من جاودانه خواهد ماند.