شمارهٔ ۵۴۵
ای غم عشق تو برده ز دل ما تنگی
آرزوی مه و خور با رخ تو همرنگی
شرح دل کرد چنان عشق که نتواند اگر؟
پای بیرون نهد از دایره دل تنگی
حبشی زلفی و از بندگی عارض تو
داغ دارست رخ ماه چو روی زنگی
هر که در دور تو بی عشق برآمد نامش
گر بدین عار رضا داد زهی بی ننگی
کاه برگی که بباد تو ز جا برخیزد
جای آنست که با کوه کند همسنگی
بسوی خاک درت زآن نتوان رفت سبک
که زمین بر سر راهست کلوخی سنگی
با تن خویش ببی کاری اگر کردی صلح
ای دل شیفته با دولت خود در جنگی
قطع آن راه کند مرد بپای همت
سخن از ترک سرت گفتم از آن می لنگی
سیف فرغانی پا بر سر خود نه در راه
زآنکه این راه دو گامست و تو صد فرسنگی
اطلاعات
وزن: فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
ای غم عشق تو برده ز دل ما تنگی
آرزوی مه و خور با رخ تو همرنگی
هوش مصنوعی: غصه عشق تو دل ما را تنگ کرده و آرزوی دیدن ماه و خورشید را با چهره تو یکی کرده است.
شرح دل کرد چنان عشق که نتواند اگر؟
پای بیرون نهد از دایره دل تنگی
هوش مصنوعی: عشق به قدری در دل و روح انسان تأثیر میگذارد که حتی اگر بخواهد، نمیتواند از احساسات عمیق و دلتنگیهایش خارج شود.
حبشی زلفی و از بندگی عارض تو
داغ دارست رخ ماه چو روی زنگی
هوش مصنوعی: موهای سیاه و زیبا دارم و از عشق تو دلم میسوزد؛ چهرهام مانند ماه درخشانی است که چهرهاش تاریک به نظر میآید.
هر که در دور تو بی عشق برآمد نامش
گر بدین عار رضا داد زهی بی ننگی
هوش مصنوعی: هر کسی که به دور تو بدون عشق و علاقه بیفتد، اگر هم نامش بد باشد و راضی باشد به این ذلت، چه بی شرمی است!
کاه برگی که بباد تو ز جا برخیزد
جای آنست که با کوه کند همسنگی
هوش مصنوعی: هرچند که کاه و برگ به راحتی با یک باد از جای خود بلند میشوند، اما آنها در مقابل کوه نمیتوانند خود را همسطح و همردیف قرار دهند. این بیانگر این است که چیزهای کوچک و بیارزش نمیتوانند با چیزهای بزرگ و با ارزش برابر شوند.
بسوی خاک درت زآن نتوان رفت سبک
که زمین بر سر راهست کلوخی سنگی
هوش مصنوعی: نمیتوان با آرامش به سوی درگاه تو رفت، زیرا در این مسیر سنگهایی بر سر راه وجود دارد.
با تن خویش ببی کاری اگر کردی صلح
ای دل شیفته با دولت خود در جنگی
هوش مصنوعی: اگر با تن خود کاری کردی، دل شیدایت، بدان که در حال جنگ با خوشبختی خود هستی.
قطع آن راه کند مرد بپای همت
سخن از ترک سرت گفتم از آن می لنگی
هوش مصنوعی: اگر شخصی با اراده و همت قوی به راهی برود، میتواند موانع را از بین ببرد. من درباره این موضوع صحبت میکردم که تو باید از آن مسیری که دچار مشکل هستی، فاصله بگیری.
سیف فرغانی پا بر سر خود نه در راه
زآنکه این راه دو گامست و تو صد فرسنگی
هوش مصنوعی: سیف فرغانی به ما میگوید که در مسیر زندگی، تنها دو قدم کافیست و نیازی نیست خود را به زحمت بیندازیم، چون ممکن است در این راه فاصله زیادی را طی کرده باشیم. پس بهتر است در انتخاب مسیرها دقت کنیم و از راههای دشوار و بیفایده دوری کنیم.