بخش ۷ - حکایت
آن شنیدی که در گه عیسی
خواست باران به حاجت از مولی
رفت و با قوم خود به استسقا
کرد هرکس ز عجز خویش دعا
به اجابت دعا نشد مقرون
گشت عیسی از آن سبب محزون
ناگه آمد ندا که مُجرم را
از میان کن برون که مُکرم را
با گنهکار نیست راه رضا
نشنود از گناهکار دعا
بازگشتند جمله آن انبوه
که جهان بود از آن گروه ستوه
جز یک اعور نماند با عیسی
جان ما باد جانش را به فدا
گفت عیسی چرا نرفتی تو
پشت چون دیگران نخفتی تو
تا تو بودی بگو گنه کردی
نامهٔ خویشتن سیه کردی
گفت روزی همی به رهگذری
سوی نامحرمی زدم نظری
هم بر آنجای کان نظر دیدم
طمع از جان خویش ببریدم
قدم از خشم بر نکندم من
تا مر این چشم برنکندم من
چون ظفر یافت دیو بر چشمم
چشم کردم سیاه چون وشمم
تا ظفر یافت دیو بر بصرم
دیده را دور کردم از نظرم
آنچه از من نصیب شیطان بود
گشته مر دیو را به فرمان بود
دور کردم ز خویشتن یک راه
تا نمانم رهینِ خشم آله
گفت عیسی بگوی زود دعا
که تویی در زمانه خاص خدا
دست بر کرد زود مرد امین
عیسی اندر عقب کنان آمین
دست برداشت مرد دینی زود
بود یزدان ز فعل او خشنود
در هوا زود گشت میغ پدید
ابر باران گرفت و میبارید
از چپ و راست سیلها برخاست
رودها ره گرفت از چپ و راست
هر که را برگزید یزدانش
بر زمانه رواست فرمانش
گر تو فرمان حق بری، فرمان
بدهی بر زمانه چون شاهان
نظری کان نبایدت منگر
تا نیابی تو از زمانه خطر
هرکه او ننگرد به ناشایست
نکشد رنج و غم به نابایست
سهمی است از سهام دیو لعین
هر نظر کان نشاید اندر دین
عاشقی جز به اختیار خطاست
آه عاشق به اختیار کجاست
ز آبِ پشت آبروی بگریزد
کابِ پشت آبِ رویها ریزد
کرد پر بادت اندرین عالم
انده آبِ پشت و نان شکم
اینت چابک سوار در تگ و تاز
که پیاده بماند با مهماز
بخش ۶ - در چشم نگاه داشتن گوید قالَ النّبی علیهالسّلام: النّظر سهم منِ سهامِ الشیطان: آنچه بر تن قبول بر جان ردبخش ۸ - اندر صفت خوب روی بدخوی گوید: آنکه با نقشهای زیبااند
اطلاعات
وزن: فعلاتن مفاعلن فعلن (خفیف مسدس مخبون)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: محمودرضا رجایی
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
آن شنیدی که در گه عیسی
خواست باران به حاجت از مولی
هوش مصنوعی: آیا شنیدهای که در زمان عیسی، او برای درخواست باران به درگاه خداوند دعا کرد؟
رفت و با قوم خود به استسقا
کرد هرکس ز عجز خویش دعا
هوش مصنوعی: او رفت و با جماعت خود برای طلب باران دعا کردند؛ هر کس به خاطر ناتوانی خود از خدا طلب یاری کرد.
به اجابت دعا نشد مقرون
گشت عیسی از آن سبب محزون
هوش مصنوعی: عیسی به خاطر اینکه دعاها مستجاب نشد، ناراحت و غمگین شد.
ناگه آمد ندا که مُجرم را
از میان کن برون که مُکرم را
هوش مصنوعی: ناگهان صدای ندا به گوش رسید که گناهکار را از میان برمیدارند و کسی را که محترم است، حفظ میکنند.
با گنهکار نیست راه رضا
نشنود از گناهکار دعا
هوش مصنوعی: راه رسیدن به رضایت و خشنودی در آنجایی نیست که گناهکاران قرار دارند و دعای آنها به گوش نمیرسد.
بازگشتند جمله آن انبوه
که جهان بود از آن گروه ستوه
هوش مصنوعی: همه آن افراد که در دنیا به زحمت افتاده بودند، دوباره برگشتند.
جز یک اعور نماند با عیسی
جان ما باد جانش را به فدا
هوش مصنوعی: جز یک مرد نابینا باقی نمانده که جان او را به خاطر عیسی محافظت کند.
گفت عیسی چرا نرفتی تو
پشت چون دیگران نخفتی تو
هوش مصنوعی: عیسی پرسید چرا مانند دیگران نتوانستی به خواب بروی و به آرامش نروی؟
تا تو بودی بگو گنه کردی
نامهٔ خویشتن سیه کردی
هوش مصنوعی: تا زمانی که تو حضوری، بگو که خطا کردهای و نامه زندگیات را تاریک ساختهای.
گفت روزی همی به رهگذری
سوی نامحرمی زدم نظری
هوش مصنوعی: روزی در حال عبور بودم که ناگهان نگاهی به سوی کسی نااشنا انداختم.
هم بر آنجای کان نظر دیدم
طمع از جان خویش ببریدم
هوش مصنوعی: من در آن مکان که دیدم، به طمع و آرزوی دل خود پایان دادم.
قدم از خشم بر نکندم من
تا مر این چشم برنکندم من
هوش مصنوعی: من تا زمانی که این چشم را از روی خود برندارم، قدمی از خشم خارج نمیشوم.
چون ظفر یافت دیو بر چشمم
چشم کردم سیاه چون وشمم
هوش مصنوعی: وقتی که دیو بر من چیره شد، چشمم را به حالت غم و حزن تیره کردم.
تا ظفر یافت دیو بر بصرم
دیده را دور کردم از نظرم
هوش مصنوعی: وقتی که دیو بر من پیروز شد، دیدن را از پیش چشمانم دور کردم.
آنچه از من نصیب شیطان بود
گشته مر دیو را به فرمان بود
هوش مصنوعی: هر آنچه که نصیب شیطان شد، حالا دیو را به اندازهای تحت فرمان و کنترل درآورده است.
دور کردم ز خویشتن یک راه
تا نمانم رهینِ خشم آله
هوش مصنوعی: من از خودم فاصله گرفتم تا زیر بار خشم آله نروم و وابسته نشوم.
گفت عیسی بگوی زود دعا
که تویی در زمانه خاص خدا
هوش مصنوعی: عیسی گفت: به سرعت دعا کن، زیرا تو در این دوره، دارای جایگاه ویژهای از سوی خدا هستی.
دست بر کرد زود مرد امین
عیسی اندر عقب کنان آمین
هوش مصنوعی: مرد امینی که به عیسی (ع) اعتماد کرده بود، به سرعت دستش را برداشت و به عقب رفت و گفت: "آمین".
دست برداشت مرد دینی زود
بود یزدان ز فعل او خشنود
هوش مصنوعی: مردی که از روی دیانت و ایمان عمل نیکویی انجام میدهد، خداوند از کارهای او راضی و خشنود است.
در هوا زود گشت میغ پدید
ابر باران گرفت و میبارید
هوش مصنوعی: در آسمان ناگهان ابرها ظاهر شدند و باران شروع به باریدن کرد.
از چپ و راست سیلها برخاست
رودها ره گرفت از چپ و راست
هوش مصنوعی: سیلابهای فراوان از هر دو طرف به راه افتادند و رودها مسیر خود را پیش گرفتند.
هر که را برگزید یزدانش
بر زمانه رواست فرمانش
هوش مصنوعی: هر کسی که خداوند او را انتخاب کرده باشد، فرمانش در دنیا معتبر و پذیرفته شده است.
گر تو فرمان حق بری، فرمان
بدهی بر زمانه چون شاهان
هوش مصنوعی: اگر تو به حق و حقیقت عمل کنی، میتوانی همچون پادشاهان بر زمانه خود فرمانروایی کنی.
نظری کان نبایدت منگر
تا نیابی تو از زمانه خطر
هوش مصنوعی: برای آنکه از خطرات زمانه در امان بمانی، به چیزهایی که نباید به آنها نگاه کنی، ننگر.
هرکه او ننگرد به ناشایست
نکشد رنج و غم به نابایست
هوش مصنوعی: هرکسی که به چیزهای نادرست و ناپسند توجه نکند، از رنج و غم دور خواهد بود.
سهمی است از سهام دیو لعین
هر نظر کان نشاید اندر دین
هوش مصنوعی: هر نگاهی که در دین نادرست و ناپسند باشد، بخشی از سهم دیو شرور است.
عاشقی جز به اختیار خطاست
آه عاشق به اختیار کجاست
هوش مصنوعی: عاشق شدن انتخابی نیست و از سر اختیار نیست. عشق واقعی فراتر از خواسته و انتخاب فردی است و نمیتوان آن را کنترل کرد.
ز آبِ پشت آبروی بگریزد
کابِ پشت آبِ رویها ریزد
هوش مصنوعی: آب که از پشت برمیخیزد، به عرش بلندی میرسد و باعث میشود تا چیزهای نمایان در زیر آب به سطح بیایند.
کرد پر بادت اندرین عالم
انده آبِ پشت و نان شکم
هوش مصنوعی: در این دنیا، زندگی پر از زحمت و سختی است و به تعبیر دیگر، هر فردی با مشکلات و نگرانیهای مختلفی مواجه است که ناشی از نیازهای اساسی مانند خوردن و نوشیدن میباشد.
اینت چابک سوار در تگ و تاز
که پیاده بماند با مهماز
هوش مصنوعی: این سوار سریع و چابک در حال تاخت و تاز است، اما اگر پیاده بماند، نمیتواند از یال و دم اسب خود بهرهمند شود.
حاشیه ها
1395/02/07 18:05
نازنین
درمصرع چهارم کرد است شما کرنوشته اید
1395/02/07 18:05
نازنین
درمصرع چهارم دال کرد نوشته نشده است