شمارهٔ ۱۳
ای که هفت اقلیم و چار ارکان عالم را به علم
همچو هفت آبا تو دربایی و چون چار امهات
هفت ماه آمد که از بهر تقاضای صلت
کردهام بر درگهت چون دولت و دانش ثبات
بارها در طبعم آمد کان چو گوهر شعرها
از زکات شعر گیرم تا مگر یابم نجات
باز گفتم کابلهی باشد که در دیوان شرع
چون مجرد باشد از زر نیست بر گوهر زکات
تا بیابی گر بخواهی از برای حج و غزو
در مناسک حکم حج واندر سیر رسم غزات
دشمن جاه تو بادا پی سپر همچون منا
حاسد صدر تو بادا سرنگون همچون منات
تا بدان روزی که قاضی خلق باشد پادشا
در جهان دین تو باشی مفتی و اقضی القضات
باد صد چندین ترا عمر ای فتی تا از سخات
این امید از تو وفا گردد مرا پیش از وفات
شمارهٔ ۱۲ - در مدح نظامی: ای که چون اندر بنان آری قصب هنگام نظمشمارهٔ ۱۴ - در رثای امیر معزی: گر تیر فلک داد کلاهی به معزی
اطلاعات
وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: قصیده
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
ای که هفت اقلیم و چار ارکان عالم را به علم
همچو هفت آبا تو دربایی و چون چار امهات
هوش مصنوعی: ای کسی که با دانش و آگاهیات بر هفت اقلیم و چهار رکن جهان تسلط داری و به منزلهی هفت پدر در میدان علم حضور داری و همچون چهار مادر در دنیای معرفت درخشان هستی.
هفت ماه آمد که از بهر تقاضای صلت
کردهام بر درگهت چون دولت و دانش ثبات
هوش مصنوعی: هفت ماه است که برای حصول توافق و آشتی، به درگاه تو آمدهام، چون دولت و دانش پیوسته و استوار است.
بارها در طبعم آمد کان چو گوهر شعرها
از زکات شعر گیرم تا مگر یابم نجات
هوش مصنوعی: بارها احساس کردهام که مانند گوهر، شعرهای زیبایی در درونم وجود دارد. از طریق این شعرها میخواهم بهرهمند شوم تا شاید بتوانم به رهایی و نجات دست یابم.
باز گفتم کابلهی باشد که در دیوان شرع
چون مجرد باشد از زر نیست بر گوهر زکات
هوش مصنوعی: بار دیگر گفتم که شاید این کعبهای باشد که در دیوان شرع، مانند چیزهای دیگر، از طلا خالی است و بر گوهری از زکات واجب نیست.
تا بیابی گر بخواهی از برای حج و غزو
در مناسک حکم حج واندر سیر رسم غزات
هوش مصنوعی: اگر بخواهی، میتوانی در مناسک حج و در رسمهای جنگ، به اطلاعات و راهنماهایی دست پیدا کنی که به تو کمک میکند.
دشمن جاه تو بادا پی سپر همچون منا
حاسد صدر تو بادا سرنگون همچون منات
هوش مصنوعی: دشمن به خاطر مقام و منزلت تو دست به سلاح میبرد، همانطور که در روزهای حج (منا) حاسدان نسبت به تو در تلاش هستند تا تو را به زیر بکشند، مانند روزهایی که در منا مقام و منزلت تو مورد حسادت قرار میگیرد.
تا بدان روزی که قاضی خلق باشد پادشا
در جهان دین تو باشی مفتی و اقضی القضات
هوش مصنوعی: تا زمانی که حاکم و قاضی جامعه مردی عادل باشد، تو نیز میتوانی در دین و شریعت شخصیت و مقام بالایی داشته باشی و به عنوان عالم و صاحب نظر شناخته شوی.
باد صد چندین ترا عمر ای فتی تا از سخات
این امید از تو وفا گردد مرا پیش از وفات
هوش مصنوعی: ای جوان، بادهای متعددی بر عمر تو میگذرد، امیدوارم که سخاوت تو به من وفا کند و پیش از مرگم آرزوهایم برآورده شود.