شمارهٔ ۵۵
نرگسین چشما به گرد نرگس تو تیر چیست
وان سیاهی اندرو پیوسته همچون قیر چیست
گر سیاهی نیست اندر نرگس تو گرد او
آن سیه مژگان زهرآلود همچون تیر چیست
گر شراب و شیر خواهی ریخته بر ارغوان
پنجههای دست رنگین پر شراب و شیر چیست
گر مثال دست شاه زنگ دارد زلف تو
پس دو دست شاه زنگی بسته در زنجیر چیست
آیتی بنبشتهای گرد لب یاقوت رنگ
اندر آن آیت بگو تا معنی و تفسیر چیست
دل تو را دادم توکل بر خدای دادگر
روی کردم سوی تو تا بر سرم تقدیر چیست
مر مرا گر کشته خواهی پس بکش یکبارگی
من کیم در کشتن من این همه تدبیر چیست
مر مرا چون زیر کردی در فراق روی خویش
وانگهی گویی خروش و نالهٔ چون زیر چیست
ای سنایی در فراقش صابری را پیشه گیر
جز صبوری کردن اندر عاشقی تدبیر چیست
اطلاعات
وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
نرگسین چشما به گرد نرگس تو تیر چیست
وان سیاهی اندرو پیوسته همچون قیر چیست
هوش مصنوعی: چشمان زیبای تو مانند گلی به نام نرگس است و تیرگی آنها چه معنا دارد؟ چرا که این سیاهی مانند قیر همیشگی است و سوالات زیادی را به دنبال دارد.
گر سیاهی نیست اندر نرگس تو گرد او
آن سیه مژگان زهرآلود همچون تیر چیست
هوش مصنوعی: اگر در نرگس تو سیاهی وجود ندارد، پس آن مژگان تیره و زهرآلود که دور او هستند، مانند تیر چه حسی میتواند داشته باشد؟
گر شراب و شیر خواهی ریخته بر ارغوان
پنجههای دست رنگین پر شراب و شیر چیست
هوش مصنوعی: اگر به دنبال شراب و شیر هستی، این دو را بر گلهای ارغوانی بریز، چرا که دستانی که پر از شراب و شیر هستند به رنگی زیبا و شگفتانگیز در آمدهاند.
گر مثال دست شاه زنگ دارد زلف تو
پس دو دست شاه زنگی بسته در زنجیر چیست
هوش مصنوعی: اگر موهای تو مانند دست زنگزده شاه است، پس چه دلیلی دارد که دو دست زنگی در زنجیر باشند؟
آیتی بنبشتهای گرد لب یاقوت رنگ
اندر آن آیت بگو تا معنی و تفسیر چیست
هوش مصنوعی: در اطراف لبههای یاقوتی رنگ، نوشتهای وجود دارد. در این نوشته، بیانی وجود دارد که میگوید معنای آن چیست و تفسیرش چیست.
دل تو را دادم توکل بر خدای دادگر
روی کردم سوی تو تا بر سرم تقدیر چیست
هوش مصنوعی: من دل خود را به خداوند بخشیدم و به او اعتماد کردم. سپس به سوی تو آمدم تا ببینم سرنوشت من چه خواهد شد.
مر مرا گر کشته خواهی پس بکش یکبارگی
من کیم در کشتن من این همه تدبیر چیست
هوش مصنوعی: اگر میخواهی مرا بکشی، پس یکبار و بهطور کامل این کار را انجام بده. چرا اینقدر در کشتن من برنامهریزی و تدبیر میکنی؟
مر مرا چون زیر کردی در فراق روی خویش
وانگهی گویی خروش و نالهٔ چون زیر چیست
هوش مصنوعی: وقتی مرا از دیدار چهرهات دور کردی و در فراق تو هستم، چطور میتوانی ناله و فریاد من را نادیده بگیری؟
ای سنایی در فراقش صابری را پیشه گیر
جز صبوری کردن اندر عاشقی تدبیر چیست
هوش مصنوعی: ای سنایی، در زمانی که از محبوب خود دوری میکنی، لازم است صبر را به عنوان یک خلق و خوی انتخاب کنی. زیرا در عشق جز صبر و تحمل، چاره دیگری وجود ندارد.