گنجور

شمارهٔ ۵۶ - در مصیبت سیدالشهدا(ع)

چه شد که روز جهان تیره چون شب یلداست
ز هر طرف به فلک از زمین خروش عزاست
ز فرش کرده مسیحا ز نو به عرش عروج
و یا هنوز زمان مصیبت یحیی است
گرفته مرد و زن از هر طرف عزای حسین
بلی عزای شه تشنه سید شهدا است
کسی که هست خدا خونبهای او چه عجب
که چشم مرد و زن اندر عزاش خونپالاست
چرا به گریه نکوشی، مگرنمی‌دانی
سرو قلب پیمبر حسین عزیز خداست
چنان خیال کن اکنون که در رکاب حسین
زمان یاری او وقت زوال عاشوراست
اگر ز نصرت آت تشنه لب شدی محروم
برای درد تو امواج گریه عین دواست
چسان زیاد رود ماتم شهی که سرش
جدا ز تن جگر تشنهبر لب دریاست
نمی‌رود ز نظر حال زینب دلخون
که سربرهنه و بی‌کس اسیر شمرد غاست
دل شکسته (صامت) مدام در ماتم
برای سید مظلوم تا به روز جزاست

اطلاعات

وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل/قصیده/قطعه
منبع اولیه: سید صادق هاشمی

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

چه شد که روز جهان تیره چون شب یلداست
ز هر طرف به فلک از زمین خروش عزاست
هوش مصنوعی: چه بر سر این دنیا آمده که روز به تیره‌ای شب یلدا تبدیل شده است و از هر سو در آسمان، فریادهایی از زمین بلند شده است؟
ز فرش کرده مسیحا ز نو به عرش عروج
و یا هنوز زمان مصیبت یحیی است
هوش مصنوعی: مسیحا از زمین به آسمان رفته و به مقام بلند رسیده است، اما آیا هنوز وقت آن است که از مصیبت یحیی یاد کنیم؟
گرفته مرد و زن از هر طرف عزای حسین
بلی عزای شه تشنه سید شهدا است
هوش مصنوعی: مردها و زن‌ها در همه جا به خاطر شهادت حسین عزاداری می‌کنند، چرا که سوگواری برای او، تجلیل از قربانی‌اش است.
کسی که هست خدا خونبهای او چه عجب
که چشم مرد و زن اندر عزاش خونپالاست
هوش مصنوعی: کسی که خداوند است، برای او بهایی در نظر گرفته نمی‌شود. چه تعجبی دارد که در سوگش، اشک مردان و زنان همچون خون ریخته می‌شود.
چرا به گریه نکوشی، مگرنمی‌دانی
سرو قلب پیمبر حسین عزیز خداست
هوش مصنوعی: چرا برای گریه کردن تلاش نمی‌کنی؟ آیا نمی‌دانی که در دل پیامبر خدا، حسین، گلی زیبا است؟
چنان خیال کن اکنون که در رکاب حسین
زمان یاری او وقت زوال عاشوراست
هوش مصنوعی: به گونه‌ای تصور کن که اکنون در کنار حسین هستی، و زمان، زمان شجاعت و ایستادگی او در روز عاشورا است.
اگر ز نصرت آت تشنه لب شدی محروم
برای درد تو امواج گریه عین دواست
هوش مصنوعی: اگر به خاطر کمبود آب و بی‌نصیب بودن از نعمت‌های الهی دلتنگ و افسرده شده‌ای، بدان که اشک‌ها و گریه‌هایت به عنوان درمانی برای دردهایت عمل می‌کند.
چسان زیاد رود ماتم شهی که سرش
جدا ز تن جگر تشنهبر لب دریاست
هوش مصنوعی: چگونه می‌تواند یاد و خاطره‌ی کسی که به شدت دلتنگ او هستیم از دل و جان ما بیرون برود، در حالی که او در جایی دور از ما و در کنار دریا آرامیده است و ما همچنان با حس تشنگی به یاد او هستیم؟
نمی‌رود ز نظر حال زینب دلخون
که سربرهنه و بی‌کس اسیر شمرد غاست
هوش مصنوعی: حال و روز زینب، دل‌خون و دردمند، هرگز از یاد نمی‌رود؛ او بی‌کس و بی‌پناه، در شرایط سختی به‌سر می‌برد.
دل شکسته (صامت) مدام در ماتم
برای سید مظلوم تا به روز جزاست
هوش مصنوعی: دل شکسته به طور مداوم در اندوه و سوگ سید مظلوم به سر می‌برد تا روز قیامت.