گنجور

شمارهٔ ۴۴

چینیان در چین گر از زلف تو چینی داشتند
بر جبین در چین ز بوی مشک چینی داشتند
از مگس شکر فروشانرا محالست ایمنی
زانکه صاحب خرمنان هم خوشه‌چینی داشتند
خواری احباب خود بنگر که در روز فراق
ترک ایشان گفت هر جا همنشینی داشتند
دست و پای عاشق بیچاره بستن تازگی است
روز اول راه در هر سرزمینی داشتند
گر دورنگی بود مانع در وصالت عاشقان
دوختند از غیر گر چشم دو بینی داشتند
کشور دلها چنین تنها مسخر می‌کنند
تا چه می‌کردند خوبان گر معینی داشتند
می‌رود از دست مردم دین و غافل می‌چرند
باز دین‌داران سابق درد دینی داشتند
عاقبت بینی اگر اندر میان خلق بود
بود وقف چشم تر گر آستینی داشتند
صلح و جنگی (صامتا) از یار ما معلوم نیست
خوبرویان روز اول مهر و کینی داشتند

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: سید صادق هاشمی

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

چینیان در چین گر از زلف تو چینی داشتند
بر جبین در چین ز بوی مشک چینی داشتند
هوش مصنوعی: اگر چینی‌ها در چین از زلف تو زینتی داشتند، بر پیشانی‌های خود از عطر مشک هم زینت می‌کردند.
از مگس شکر فروشانرا محالست ایمنی
زانکه صاحب خرمنان هم خوشه‌چینی داشتند
هوش مصنوعی: از مگس‌ها نمی‌توان به شکر فروش‌ها اطمینان کرد، زیرا صاحبان محصول نیز خوشه‌چینی کرده‌اند.
خواری احباب خود بنگر که در روز فراق
ترک ایشان گفت هر جا همنشینی داشتند
هوش مصنوعی: به خوار شدن دوستانت نگاه کن که در روز جدایی، ترک دوستان خود کردند و هرجا رفتند، همنشینی داشتند.
دست و پای عاشق بیچاره بستن تازگی است
روز اول راه در هر سرزمینی داشتند
هوش مصنوعی: عاشق بیچاره را در ابتدای راه عشق، مثل تازه‌واردی که هنوز آشنایی با مکان ندارد، دست و پا بسته و محدود می‌کنند.
گر دورنگی بود مانع در وصالت عاشقان
دوختند از غیر گر چشم دو بینی داشتند
هوش مصنوعی: اگر اینجا موانعی وجود داشته باشد که عاشقان را از وصال هم دور کند، آنها می‌توانند با چشمان باز و دورنگی دیگران را فریب دهند. اگر دیدگاه وسیعی داشتند، متوجه این موانع نمی‌شدند.
کشور دلها چنین تنها مسخر می‌کنند
تا چه می‌کردند خوبان گر معینی داشتند
هوش مصنوعی: در این جهان، دل‌ها را به سادگی تحت کنترل می‌گیرند و این نشان می‌دهد که اگر کسان خوبی در زندگی وجود داشتند و می‌توانستند کمک کنند، وضعیت چگونه می‌توانست بهتر باشد.
می‌رود از دست مردم دین و غافل می‌چرند
باز دین‌داران سابق درد دینی داشتند
هوش مصنوعی: مردم در حال از دست دادن دین خود هستند و در عوض، افرادی که به دین پایبند بودند، همواره فکری عمیق و نگرانی بابت مسائل دینی داشتند.
عاقبت بینی اگر اندر میان خلق بود
بود وقف چشم تر گر آستینی داشتند
هوش مصنوعی: اگر به دقت در نهایت کارها نگاه کنی، متوجه خواهی شد که در میان مردم، اگر کسی به خوبی ببینید و دلش به حال دیگران بسوزد، همیشه نوعی احساس همدردی و فداکاری در او وجود دارد.
صلح و جنگی (صامتا) از یار ما معلوم نیست
خوبرویان روز اول مهر و کینی داشتند
هوش مصنوعی: صلح و جنگ از رفتار محبوب ما مشخص نیست. زیبارویان در آغاز مهر، کینه‌ای در دل داشتند.