شمارهٔ ۹۸
بی تو امشب ساغر می، دیدهٔ خونبار داشت
مرغ نغمه سر به زیر بال موسیقار داشت
زهر از گوشم چکد چون شبنم از دامان گل
ناصح من در دهن گویا زبان مار داشت
هرکسی جوید خریدار متاع خویش را
سوی آتش رفت ازان ماهی که مشت خار داشت
در مسلمانی نمیدانم طریق کار خود
وقت کافر خوش که او سررشتهٔ زنار داشت
شمع من امشب به گرد خویش از اهل هوس
جای پروانه، همه مرغان آتشخوار داشت
هر نشاطی را غمی پنهان به زیر دامن است
بر سر هر کس گلی دیدیم، در پا خار داشت
گفت حافظ، دید چون کلک و بیانم را سلیم
«بلبلی برگ گلی خوشرنگ در منقار داشت»
اطلاعات
وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: چکامه
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
بی تو امشب ساغر می، دیدهٔ خونبار داشت
مرغ نغمه سر به زیر بال موسیقار داشت
هوش مصنوعی: امشب بدون تو، جام می پر از غمش بود و چشمانم پر از اشک. پرندهٔ خواننده نیز سرش را زیر بال سازش پنهان کرده بود.
زهر از گوشم چکد چون شبنم از دامان گل
ناصح من در دهن گویا زبان مار داشت
هوش مصنوعی: زهر مانند شبنم که از گل روی میچکد، از گوش من میریزد. نصیحتکننده من، زبانش به تلخی زبان مار بود.
هرکسی جوید خریدار متاع خویش را
سوی آتش رفت ازان ماهی که مشت خار داشت
هوش مصنوعی: هر شخصی به دنبال کسی است که به ارزش و کالای او پی ببرد. برخی از آنها که در جستجوی ارزش خود هستند، همچون افرادیاند که به سمت آتشی میروند، حتی اگر آن چیز که به دنبالش هستند، به نظر بیارزش و پر از خار باشد.
در مسلمانی نمیدانم طریق کار خود
وقت کافر خوش که او سررشتهٔ زنار داشت
هوش مصنوعی: در دین اسلام نمیدانم چطور باید عمل کنم، اما زمانی که نوبت به کافر میرسد، او خوب میداند که باید چه کار کند و به چه اصولی پایبند است.
شمع من امشب به گرد خویش از اهل هوس
جای پروانه، همه مرغان آتشخوار داشت
هوش مصنوعی: امشب شمع من در کنار خود، به دور از اهل هوس، پروانههای زیادی را که منتظر آتش باشند، دارد.
هر نشاطی را غمی پنهان به زیر دامن است
بر سر هر کس گلی دیدیم، در پا خار داشت
هوش مصنوعی: در زندگی هر خوشی و شوقی، یک ناراحتی و غم نهفته است. هر فردی که زیبایی و خوشحالی را تجربه میکند، معمولاً در پسزمینه آن، دردی یا مشکلی وجود دارد.
گفت حافظ، دید چون کلک و بیانم را سلیم
«بلبلی برگ گلی خوشرنگ در منقار داشت»
هوش مصنوعی: حافظ میگوید که وقتی به نوشته و سخن خود نگریستم، مانند بلبل که در دهانش گلی زیبا و رنگارنگ دارد، احساس کردم که کلام من نیز زیبا و دلنشین است.

سلیم تهرانی