گنجور

شمارهٔ ۳۳

چه منتی پر و بال شکسته بر سر ما
نهاد بهر رهائی گشود چون پر ما
به هر کس از تر و خشک جهان رسد فیضی
نصیب ما لب خشک است و دیده ی تر ما
هزار جان گرامی به راه او شد خاک
برش چو جلوه کند تحفه ی محقر ما
به بزم عیش چه حاجت به باده و ساغر؟
که هست خون جگر باده دیده ساغر ما
نیافت لذت زخم ترا ولی صد زخم
زداغ حسرت تیرت بود به پیکر ما
برت حکایت یوسف فسانه ایست گزاف
چنانکه قصه ی یعقوب نیز در بر ما
بهشت و دوزخ ما صبح وصل و شام فراق
خرام قامت آشوب روز محشر ما
هزار صیدد گر هم زننگ کرد آزاد
به دام او چو در افتاد صید لاغر ما
به غیر وصف نگارین خطش (سحاب) خطاست
که کلک ما بنگارد خطی به دفتر ما

اطلاعات

وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: چکامه

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

چه منتی پر و بال شکسته بر سر ما
نهاد بهر رهائی گشود چون پر ما
هوش مصنوعی: چه برکتی به ما ارزانی داشت، همانطور که پر و بال‌های شکستهٔ ما را به آزادی رسانید.
به هر کس از تر و خشک جهان رسد فیضی
نصیب ما لب خشک است و دیده ی تر ما
هوش مصنوعی: هر کس از نعمت‌ها و برکات دنیا برخوردار شود، ما تنها از تشنگی و نیاوری بهره‌مندیم. ما در حالتی هستیم که دل‌مان بی‌تاب و چشم‌مان پر از اشک است.
هزار جان گرامی به راه او شد خاک
برش چو جلوه کند تحفه ی محقر ما
هوش مصنوعی: هزاران جان عزیز آماده‌ی فدای او می‌شوند، و زمانی که زیبایی خود را نمایش دهد، هدیه‌ی ناچیز ما به خاک می‌افتد.
به بزم عیش چه حاجت به باده و ساغر؟
که هست خون جگر باده دیده ساغر ما
هوش مصنوعی: در محفل شادی، نیازی به شراب و جام نیست؛ چرا که غم و درد دل ما همچون شراب، در دل ما وجود دارد.
نیافت لذت زخم ترا ولی صد زخم
زداغ حسرت تیرت بود به پیکر ما
هوش مصنوعی: او از زخم تو لذتی نبرد، اما به دلیل تیر حسرتت، به دل ما صد زخم دیگر زد.
برت حکایت یوسف فسانه ایست گزاف
چنانکه قصه ی یعقوب نیز در بر ما
هوش مصنوعی: داستان یوسف، افسانه‌ای است بلند و پر از شگفتی، همان‌طور که قصه یعقوب هم در میان ما شناخته شده و معروف است.
بهشت و دوزخ ما صبح وصل و شام فراق
خرام قامت آشوب روز محشر ما
هوش مصنوعی: بهشت و جهنم ما در واقع در لحظات صبح که به وصل محبوب می‌رسیم و در شب که از او جدا می‌شویم، نمایان می‌شود. زیبایی و وقار محبوب ما همچون شور و التهاب در روز قیامت است.
هزار صیدد گر هم زننگ کرد آزاد
به دام او چو در افتاد صید لاغر ما
هوش مصنوعی: اگرچه هزار شکارچی هم به او حمله کنند، اما وقتی که شکار ضعیف به دام او بیفتد، دیگر آزاد نخواهد بود.
به غیر وصف نگارین خطش (سحاب) خطاست
که کلک ما بنگارد خطی به دفتر ما
هوش مصنوعی: به جز توصیف زیبای خط او، هر چیز دیگری اشتباه است؛ چرا که قلم ما فقط باید به این نوشتار نگاه کند.