شمارهٔ ۸۸ - تاریخ
زهی آزاد آن مرد هنرور
که خود نخل سعادت را بود بر
بکاری کرد سعی و داد انجام
که بهر هرکس آن نبود میسر
ز چندین رشته سادات مکرم
که یک روحند در بسیار پیکر
ز اولاد حسین و نسل سجاد
ز هر شهر و ز هر سامان و کشور
زمان جست و مکان فهمید و بنوشت
ز هر یک شرح مبسوطی بدفتر
نه دفتر بلکه میشاید بگویم
گلستانی پر از گلهای احمر
نه دفتر بلکه میزیبد نویسم
که دریائی پر از رخشنده گوهر
نه دفتر بلکه جا دارد بخوانم
مر آن را آسمانی پر ز اختر
بدفع چشم بد زین کثرت نسل
همی جبریل گفت الله اکبر
عرض پر شد چو آن دفتر سراپا
ز اسم و رسم اولاد پیمبر
صغیرش از پی تاریخ گفتا
در او بین راز اعطیناک کوثر
۱۳۶۸
شمارهٔ ۸۷ - تاریخ: سیه چرده حاجی بشیر آنکه بودشمارهٔ ۸۹ - تاریخ تعمیر استانهٔ مرحوم حاج سیدمحمد باقر: آنکه این مسجد زیمن همتش بر پا بود
اطلاعات
وزن: مفعول مفاعلن فعولن (هزج مسدس اخرب مقبوض محذوف)
قالب شعری: قطعه
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
زهی آزاد آن مرد هنرور
که خود نخل سعادت را بود بر
هوش مصنوعی: به چه کسی باید آفرین گفت که با هنر و شایستگی خود، خوشبختی و سعادت را برای خود به دست میآورد و آن را مانند درختی سرسبز پرورش میدهد.
بکاری کرد سعی و داد انجام
که بهر هرکس آن نبود میسر
هوش مصنوعی: شخصی تلاش و کوشش بسیار کرد و کارش را به خوبی انجام داد، اما نتیجه کارش برای هر فردی امکانپذیر نبود.
ز چندین رشته سادات مکرم
که یک روحند در بسیار پیکر
هوش مصنوعی: این بیت به نوعی به ارتباط عمیق و برادری بین افراد اشاره دارد؛ به این معنا که اگرچه این افراد ممکن است در ظاهر و شکلهای مختلف باشند، اما در واقع همه آنها از یک روح و ماهیت مشترک برخوردارند. به عبارت دیگر، تصویری از وحدت و همبستگی در تنوع را ترسیم میکند.
ز اولاد حسین و نسل سجاد
ز هر شهر و ز هر سامان و کشور
هوش مصنوعی: از فرزندان حسین و نسل سجاد، از هر شهر و هر نقطه و کشوری.
زمان جست و مکان فهمید و بنوشت
ز هر یک شرح مبسوطی بدفتر
هوش مصنوعی: زمان و مکان هر کدام به خوبی درک شدند و درباره هر یک توضیحات مفصلی در دفتر نوشته شد.
نه دفتر بلکه میشاید بگویم
گلستانی پر از گلهای احمر
هوش مصنوعی: نه تنها یک دفتر، بلکه میتوانم بگویم مانند باغی پر از گلهای قرمز.
نه دفتر بلکه میزیبد نویسم
که دریائی پر از رخشنده گوهر
هوش مصنوعی: به جای نوشتن در دفتر، باید بگویم که کلامم مانند دریایی پر از جواهرات درخشان است.
نه دفتر بلکه جا دارد بخوانم
مر آن را آسمانی پر ز اختر
هوش مصنوعی: نه تنها در دفتر، بلکه فضا و زمان برای من مناسب است که آن را بخوانم؛ جایی همچون آسمان پر از ستاره.
بدفع چشم بد زین کثرت نسل
همی جبریل گفت الله اکبر
هوش مصنوعی: برای دوری از چشمزخم ناشی از کثرت نسل، جبرئیل گفت که خدا بزرگتر است.
عرض پر شد چو آن دفتر سراپا
ز اسم و رسم اولاد پیمبر
هوش مصنوعی: وقتی دفتر پر شد از اسم و رسم فرزندان پیامبر، یعنی همه جا پر از یاد و نام آنهاست.
صغیرش از پی تاریخ گفتا
در او بین راز اعطیناک کوثر
هوش مصنوعی: کوثر به معنای نعمت و خیر فراوان است و در اینجا به آن اشاره شده که در تاریخ به طور خاص ذکر شده است. در واقع، این بیت به اهمیت و ارزش این نعمت و رازهای پنهان آن میپردازد. به عبارتی، اشاره به این دارد که وجود این نعمت در زندگی، به نوعی نشانهای از رحمت و عطای الهی است.