گنجور

شمارهٔ ۶ - در مناقب و مدایح ائمه طاهرین صلواه الله علیهم اجمعین

ایدل گرت هوای بهشت است رو متاب
از درگه محمد و آلش بهیچ باب
از غیر خاندان نبی کام خود مجوی
لب تشنهٔی کجا شده سیراب از سراب
حق را مظاهرند به تحقیق و مهرشان
واجب بهر سفید و سیاه است و شیخ و شاب
تا سر نتابد از خط فرمانشان فکند
از کهکشان بگردن گردون قضا طناب
ریحان بحکمشان به چمن روید از زمین
باران بامرشان بدمن بارد از سحاب
بهر سکون کنند اشارت اگر بچرخ
تا حشر بر درنگ مبدل کند شتاب
گردن بنه بطاعت ایشان که این گروه
بر خلق عالمند ز حق مالک الرقاب
هرجا توان بحضرتشان بردن التجا
با علم حق چه فرق حضور است با غیاب
علم کتاب در برایشان بود نه غیر
نازل ز حق شده است در این خاندان کتاب
آسوده خاطرند محبانشان بحشر
آندم که خلق را همه خوف است و اضطراب
اکنون بریز عذب ولایت بکام جان
خواهی اگر بحشر شوی ایمن از عذاب
بی‌مهر آل ساقی کوثر در آن جهان
هرگز طمع مدار ز حق کوثری شراب
خلقند کامیاب ز انعام عامشان
آنسان کز آفتاب بود ذره کامیاب
گر جودشان نبود بخلقت سبب هنوز
طفل وجود بود بمهد عدم بخواب
با این چراغهای هدایت جهانیان
راه خطا تمیز دهند از ره صواب
هستند همچو ما بشر اما وجودشان
حق را مخاطب آمده بر وحی و بر خطاب
هستند همچو ما بشر اما قلوبشان
فرمانروا بآتش و باد است و خاک و آب
زانها مدد طلب که بدیشان خدا ز لطف
هم داده خاتمیت و هم کرده فتح باب
نائل شود بدرک مقاماتشان خرد
روزی اگر به منظر عنقا رسد ذباب
گرمی نبود لنگر تمکینشان شدی
دین را سفینه غرق بگرداب انقلاب
در موقع سواری زوار قبرشان
گیرد فلک ز حلقه چشم ملک رکاب
در عالم شهود همه مثل بی‌مثل
در دفتر وجود همه فرد انتخاب
خلقی بوصف صورتشان دم زنند لیک
از جمله روی شاهد معنیست در نقاب
زیشان بروز حشر جزا و سزا رسد
بر هر کسی که اهل ثواب است یا عقاب
جز درگه محمد و آلش دری مکوب
کانجا نمانده است سئوالی بلاجواب
آباد گشت آخرتش آنکه مهرشان
با خویشتن ببرد از این عالم خراب
هستند سرفراز مطیعانشان صغیر
کز بوته رو سفید برآید طلای ناب

اطلاعات

وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: قصیده
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

ایدل گرت هوای بهشت است رو متاب
از درگه محمد و آلش بهیچ باب
هوش مصنوعی: اگر بهشت را می‌خواهی، از درگاه محمد و خاندانش دور نشو. این درگاه، مسیر رسیدن به جایگاه‌های بلند در بهشت است.
از غیر خاندان نبی کام خود مجوی
لب تشنهٔی کجا شده سیراب از سراب
هوش مصنوعی: از دیگران توقع نداشته باش که نیازهایت را برآورده کنند، چرا که مانند آب از سراب، هیچ‌گاه سیراب نخواهی شد.
حق را مظاهرند به تحقیق و مهرشان
واجب بهر سفید و سیاه است و شیخ و شاب
هوش مصنوعی: حق در دنیا به واسطه‌ی نشانه‌ها و جلوه‌هایش مشخص می‌شود و محبت آنها برای همه افراد، چه سفید و چه سیاه، چه پیر و چه جوان، لازم و ضروری است.
تا سر نتابد از خط فرمانشان فکند
از کهکشان بگردن گردون قضا طناب
هوش مصنوعی: تا زمانی که سر از فرمان آنان نتابد، از آسمان بر گردن گردون قضا، طنابی بیفکد.
ریحان بحکمشان به چمن روید از زمین
باران بامرشان بدمن بارد از سحاب
هوش مصنوعی: گل‌های خوشبو به فرمان آنان در باغ می‌رویند و باران به دستور آنها از آسمان می‌بارد.
بهر سکون کنند اشارت اگر بچرخ
تا حشر بر درنگ مبدل کند شتاب
هوش مصنوعی: اگر بخواهی به آرامش و سکون دست یابی، لازم است تا با دقت و توجه حرکت کنی؛ چراکه این حرکت می‌تواند در نهایت حالت ناگهانی و شتاب‌زده را به تأمل و تفکر تبدیل کند.
گردن بنه بطاعت ایشان که این گروه
بر خلق عالمند ز حق مالک الرقاب
هوش مصنوعی: باید سر تسلیم به فرمان آن‌ها فرود آوری، زیرا این جمعیت بر جهان آفرینش تسلط دارند و حق دارند بر جان‌ها فرمانروایی کنند.
هرجا توان بحضرتشان بردن التجا
با علم حق چه فرق حضور است با غیاب
هوش مصنوعی: هر جا که بتوان به محضرشان رفت و از علم صحیح مدد گرفت، تفاوتی میان حضور و غیاب نیست.
علم کتاب در برایشان بود نه غیر
نازل ز حق شده است در این خاندان کتاب
هوش مصنوعی: دانش و علم برای این افراد در کتاب موجود است و چیزی جز آنچه که از حق نازل شده، در این خانواده وجود ندارد.
آسوده خاطرند محبانشان بحشر
آندم که خلق را همه خوف است و اضطراب
هوش مصنوعی: عاشقان در روز قیامت از آرامش برخوردارند، در حالی که دیگران در اضطراب و ترس هستند.
اکنون بریز عذب ولایت بکام جان
خواهی اگر بحشر شوی ایمن از عذاب
هوش مصنوعی: اکنون آب شیرین ولایت را برای جان خود بریز. اگر می‌خواهی در روز قیامت از عذاب در امان باشی.
بی‌مهر آل ساقی کوثر در آن جهان
هرگز طمع مدار ز حق کوثری شراب
هوش مصنوعی: اگر محبت و لطف آل پیامبر در آن دنیا نباشد، هرگز امید نداشته باش به رحمت و عطا از حق، چون شراب کوثر بدون مهر آنها بی‌معناست.
خلقند کامیاب ز انعام عامشان
آنسان کز آفتاب بود ذره کامیاب
هوش مصنوعی: خلق از لطف و نعمت های عمومی خداوند بهره‌مند شده‌اند، به گونه‌ای که مانند ذره‌ای هستند که از نور خورشید بهره می‌برد.
گر جودشان نبود بخلقت سبب هنوز
طفل وجود بود بمهد عدم بخواب
هوش مصنوعی: اگر بخشندگی آن‌ها نبود، علت آفرینش هنوز هم کودک وجود در خواب عدم بود.
با این چراغهای هدایت جهانیان
راه خطا تمیز دهند از ره صواب
هوش مصنوعی: با این چراغ‌های هدایت، مردم می‌توانند راه درست را از راه نادرست تشخیص دهند.
هستند همچو ما بشر اما وجودشان
حق را مخاطب آمده بر وحی و بر خطاب
هوش مصنوعی: افرادی مانند ما وجود دارند، اما آنها به طور مستقیم مورد خطاب و وحی از سوی حق قرار گرفته‌اند.
هستند همچو ما بشر اما قلوبشان
فرمانروا بآتش و باد است و خاک و آب
هوش مصنوعی: افراد مشابه ما وجود دارند، اما دل‌های آنها تحت تأثیر آتش و باد، و خاک و آب قرار دارد.
زانها مدد طلب که بدیشان خدا ز لطف
هم داده خاتمیت و هم کرده فتح باب
هوش مصنوعی: از کسانی کمک بگیر که خدا به خاطر لطفش به آنها مقام ختم نبوت عطا کرده و درهای هدایت را به رویشان گشوده است.
نائل شود بدرک مقاماتشان خرد
روزی اگر به منظر عنقا رسد ذباب
هوش مصنوعی: اگر روزی مگس (ذباب) به دیدار پرنده افسانه‌ای (عنقا) برسد، خرد و عقلت به درجات و مقام‌های بلندی نائل می‌شود.
گرمی نبود لنگر تمکینشان شدی
دین را سفینه غرق بگرداب انقلاب
هوش مصنوعی: اگر قدرت و ثباتی در ایمان و دیانت نبود، دین و ایمان مانند کشتی‌ای به گل نشسته، در طوفان تغییرات و ناپایداری‌ها غرق می‌شد.
در موقع سواری زوار قبرشان
گیرد فلک ز حلقه چشم ملک رکاب
هوش مصنوعی: در هنگام سواری، آسمان زائران را از حلقه چشم فرشته به رکاب می‌سپارد.
در عالم شهود همه مثل بی‌مثل
در دفتر وجود همه فرد انتخاب
هوش مصنوعی: در این جهان، همه موجودات به نوعی بی‌نظیر و منحصر به فرد هستند و هر یک به عنوان یک انتخاب خاص در دفتر وجود ثبت شده‌اند.
خلقی بوصف صورتشان دم زنند لیک
از جمله روی شاهد معنیست در نقاب
هوش مصنوعی: برخی از افراد تنها به ظاهر خود اهمیت می‌دهند و درباره ظاهرشان صحبت می‌کنند، اما در حقیقت، زیبایی واقعی و معنای عمیق در باطن وجود دارد که پشت نقاب پنهان شده است.
زیشان بروز حشر جزا و سزا رسد
بر هر کسی که اهل ثواب است یا عقاب
هوش مصنوعی: در روز قیامت، پاداش و کیفر به هر کس خواهد رسید و افرادی که شایسته پاداش هستند، پاداش خواهند گرفت و آنهایی که مستحق کیفرند، مجازات خواهند شد.
جز درگه محمد و آلش دری مکوب
کانجا نمانده است سئوالی بلاجواب
هوش مصنوعی: در هیچ مکان دیگری جز در درگاه پیامبر و خاندان او، نباید سر به در آورد؛ زیرا در آنجا هیچ سوالی بی‌پاسخ نمانده است.
آباد گشت آخرتش آنکه مهرشان
با خویشتن ببرد از این عالم خراب
هوش مصنوعی: آخرت کسی آباد می‌شود که محبت و دوستی‌اش را با خود به همراه داشته باشد و از این دنیای ناپایدار بگذرد.
هستند سرفراز مطیعانشان صغیر
کز بوته رو سفید برآید طلای ناب
هوش مصنوعی: افرادی که به فرامین آن‌ها گوش می‌دهند، حتی در سنین کم، می‌توانند به موفقیت‌های بزرگی دست یابند، همان‌طور که طلا از سنگ‌ریزه‌ها و مواد دیگر به وجود می‌آید.