گنجور

شمارهٔ ۳۴ - در تهنیت عید سعید غدیر و مدح امیرالمؤمنین علیه‌السلام

دهید مژده برندان می‌پرست امروز
که پیر میکده آمد قدح بدست امروز
بهر که بنگری از شیخ و شاب و خرد و کلان
بود ز بادهٔ خم غدیر مست امروز
زهی علو که علی را بدست پیغمبر (ص)
بلند کرد خدای بلند و پست امروز
به امتحان بلی گفتگان روز الست
گرفت پرده ز رخ شاهد الست امروز
رساند عهد بپایان و شد سعید ابد
هر آنکه با علی از صدق عهد بست امروز
ولی هر آنکه بتلبیس و حیله بیعت کرد
یقینکه عهد خداوند را شکست امروز
به عشق حضرت مولا خوشند اهل ولا
چه باک از اینکه روان حسود خست امروز
رسید امر نبوت به منتهی برخواست
نبی ز جای و بجایش ولی نشست امروز
چو شاه کشور هستی بتخت یافت جلوس
صلای سر خوشی آمد بهر چه هست امروز
صبا بساحت گیتی بهر کجا گذری
بگو به حق طلبان علی‌پرست امروز
نشست طایر اقبالتان به بام امشب
فتاد ماهی اجلالتان بشست امروز
زمانه شاید اگر جان دهد بشکر وصال
که خوش ز محنت ایام هجر رست امروز
بعین یافت که شیر خداست بحر وجود
ز جوی خویش‌پرستی هر آنکه جست امروز
صغیر گرنه اسیر کمند عشق علیست
چه شد که سبحه و زنار را گسست امروز

اطلاعات

وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: قصیده
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

دهید مژده برندان می‌پرست امروز
که پیر میکده آمد قدح بدست امروز
هوش مصنوعی: امروز خبر خوشی به عاشقان شراب بدهید که سالخورده‌ی میکده با جامی در دست به جمع ما آمده است.
بهر که بنگری از شیخ و شاب و خرد و کلان
بود ز بادهٔ خم غدیر مست امروز
هوش مصنوعی: هر که به اطراف خود نگاه می‌کند، از پیر و جوان و خرد و کلان، همه امروز تحت تأثیر بادهٔ خم غدیر غرق در مستی و سرخوشی هستند.
زهی علو که علی را بدست پیغمبر (ص)
بلند کرد خدای بلند و پست امروز
هوش مصنوعی: علی، به دست پیامبر بزرگ خدا، به مقام والایی دست یافت و این نشان از عظمت و بزرگی الهی دارد، در حالی که امروز افراد پست و بی‌ارزش ممکن است در کنار او قرار بگیرند.
به امتحان بلی گفتگان روز الست
گرفت پرده ز رخ شاهد الست امروز
هوش مصنوعی: در روزی که همه موجودات به حقیقت وجود خود پی بردند و قرار و پیمانی با خداوند بستند، آن روز به یاد می‌آید. امروز، پرده‌ها کنار رفته و زیبایی و حقیقت آن شاهد الهی نمایان شده است.
رساند عهد بپایان و شد سعید ابد
هر آنکه با علی از صدق عهد بست امروز
هوش مصنوعی: هر کس که امروز با علی پیمان صداقت ببندد، به پایان بهروزی و سعادت ابدی خواهد رسید.
ولی هر آنکه بتلبیس و حیله بیعت کرد
یقینکه عهد خداوند را شکست امروز
هوش مصنوعی: هرکسی که با فریب و نیرنگ به بیعت با دیگران درآید، بدون شک پیمان خداوند را امروز شکسته است.
به عشق حضرت مولا خوشند اهل ولا
چه باک از اینکه روان حسود خست امروز
هوش مصنوعی: عاشقان و دوستداران حضرت مولی علی (ع) از این که امروز حسودان و بدخواهان خشمگین هستند، نگران نیستند و به عشق و ارادت خود ادامه می‌دهند.
رسید امر نبوت به منتهی برخواست
نبی ز جای و بجایش ولی نشست امروز
هوش مصنوعی: پیامبری به اوج خود رسید و نبی از جایش برخاست و جانشین او در جای او نشسته است. امروز از این تحول خبر می‌دهد.
چو شاه کشور هستی بتخت یافت جلوس
صلای سر خوشی آمد بهر چه هست امروز
هوش مصنوعی: وقتی که تو همچون پادشاهی بر تخت نشسته‌ای، ندا و پیام شادی به تو می‌رسد که امروز را باید به هرچه هست جشن بگیری.
صبا بساحت گیتی بهر کجا گذری
بگو به حق طلبان علی‌پرست امروز
هوش مصنوعی: ای نسیم، هر جا که بروی به حق‌طلبان و دوست‌داران علی بگو که امروز در جستجوی حق هستند.
نشست طایر اقبالتان به بام امشب
فتاد ماهی اجلالتان بشست امروز
هوش مصنوعی: امشب نشانه‌های خوشبختی شما در اوج است و به مانند ماهی که بر بام خانه‌تان جولان می‌دهد، زندگی‌تان امروز درخشان و زیبا شده است.
زمانه شاید اگر جان دهد بشکر وصال
که خوش ز محنت ایام هجر رست امروز
هوش مصنوعی: اگر زمانه به ما فرصت دهد که به وصالی خوش برسیم، پس از زحمات و مشکلات ایام جدایی امروز باید شکرگزار باشیم.
بعین یافت که شیر خداست بحر وجود
ز جوی خویش‌پرستی هر آنکه جست امروز
هوش مصنوعی: یافتن حقیقت وجود همچون یافتن شیر در دل دریا است؛ زیرا هر کسی که امروز به دنبال خودپرستی برود، در واقع به ذات و عمق وجود واقعی خود دست پیدا می‌کند.
صغیر گرنه اسیر کمند عشق علیست
چه شد که سبحه و زنار را گسست امروز
هوش مصنوعی: اگر کسی در عشق علی گرفتار شود، حتی اگر در سن کم باشد، دیگر به بندگی و اسارت عشق دیگران دچار نخواهد شد. امروز چه اتفاقی افتاده که آن زنجیرها و وابستگی‌های کاذب به راحتی پاره شده‌اند؟

حاشیه ها

1402/05/24 01:07
سید مصطفی سامع

شعر شماره ۵۲
دلیر شیر دلی
شدست موسم گل گشته نوبهار امروز
بیا وخرگه زنیم طرف جویبار امروز

نشاط و شادی وعشرت بود به طرف چمن
 نوای بلبل و قمری به شاخسار امروز

بزن به تار مغنی بساز نغمه عشق
زمان زمان سرور است و غم کنار امروز 

خبردهید به رندان  میکده یکسر
که گشته ساقی میخانه میگسار امروز

دهید مژده به دلدادگان شاه کبار
رسید میر عرب مرد نامدار امروز

نمود جلوه به عالم امام جن وبشر 
به بزم شادی دلبر بیا جوار امروز


ز یمن مولد  حیدر رجب مرجب گشت
ز مقدمش شده کونین لاله زار امروز
  

ز بعد سه شب و سه روز شق شده دیوار
ز بین کعبه برون گشت مه عذار امروز

گرفت شاه رسل در بغل گل نوزاد 
نهاد بر رخ او بوسه بی شمار امروز

ز نام نامی حیدر هژبر ذات احد
فتاد لرزه بر اندام خصم زار امروز 

نوید گو به یتیمان بی کس مضطر 
رسید مونس و غمخوار و غمگسار امروز 

نبی ست شهر علوم و علی درش باشد
به قول احمد مختار  گلعذار امروز

کسی که کرد عطا در رکوع انگشتر
نهاد مقدم خود را به این دیار امروز

به حکم آیه قرآن که اوست نفس رسول
وصی و نائب احمد شد آشکار امروز

علی که هم کفو زهرای اطهرش گویند
پدید گشت شهنشاه تاجدار امروز

کسی که خفت بجای رسول در بستر
شد آشکار همی یار وجان نثار امروز


رسید فاتح بدر و حنین ‌و هم خیبر
دلیر شیر دلی شیر کردگار امروز

هر آنکه گفت سلونی فراز منبر ها
نمود جلوه  رخسار شهریار امروز

شهی که علم بیاموخت از رسول خدا 
رسید عالم اعلم چی با وقار امروز

کسی که هست قسیم جهنم و جنت 
  قدم نهاد به گیتی تمام عیار امروز
 

مکن ز دست رها دامن علی سامع
که اوست هادی و رهبر به روزگار امروز
۲۶-۰۹-۱۴۰۱

مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن