گنجور

۱۴- آیات ۱۶۰ تا ۱۷۵

کَذَّبَتْ قَوْمُ لُوطٍ اَلْمُرْسَلِینَ (۱۶۰) إِذْ قٰالَ لَهُمْ أَخُوهُمْ لُوطٌ أَ لاٰ تَتَّقُونَ (۱۶۱) إِنِّی لَکُمْ رَسُولٌ أَمِینٌ (۱۶۲) فَاتَّقُوا اَللّٰهَ وَ أَطِیعُونِ (۱۶۳) وَ مٰا أَسْئَلُکُمْ عَلَیْهِ مِنْ أَجْرٍ إِنْ أَجْرِیَ إِلاّٰ عَلیٰ رَبِّ اَلْعٰالَمِینَ (۱۶۴) أَ تَأْتُونَ اَلذُّکْرٰانَ مِنَ اَلْعٰالَمِینَ (۱۶۵) وَ تَذَرُونَ مٰا خَلَقَ لَکُمْ رَبُّکُمْ مِنْ أَزْوٰاجِکُمْ بَلْ أَنْتُمْ قَوْمٌ عٰادُونَ (۱۶۶) قٰالُوا لَئِنْ لَمْ تَنْتَهِ یٰا لُوطُ لَتَکُونَنَّ مِنَ اَلْمُخْرَجِینَ (۱۶۷) قٰالَ إِنِّی لِعَمَلِکُمْ مِنَ اَلْقٰالِینَ (۱۶۸) رَبِّ نَجِّنِی وَ أَهْلِی مِمّٰا یَعْمَلُونَ (۱۶۹) فَنَجَّیْنٰاهُ وَ أَهْلَهُ أَجْمَعِینَ (۱۷۰) إِلاّٰ عَجُوزاً فِی اَلْغٰابِرِینَ (۱۷۱) ثُمَّ دَمَّرْنَا اَلْآخَرِینَ (۱۷۲) وَ أَمْطَرْنٰا عَلَیْهِمْ مَطَراً فَسٰاءَ مَطَرُ اَلْمُنْذَرِینَ (۱۷۳) إِنَّ فِی ذٰلِکَ لَآیَةً وَ مٰا کٰانَ أَکْثَرُهُمْ مُؤْمِنِینَ (۱۷۴) وَ إِنَّ رَبَّکَ لَهُوَ اَلْعَزِیزُ اَلرَّحِیمُ (۱۷۵)

تکذیب کردند قوم لوط مرسلان را (۱۶۰) چون گفت مر ایشان را برادرشان لوط آیا نمی‌پرهیزید (۱۶۱) بدرستی که من مر شما را رسولی امینم (۱۶۲) پس بپرهیزید از خدا و فرمان برید مرا (۱۶۳) و نمی‌خواهم از شما بر آن هیچ مزدی نیست مزد من مگر بر پروردگار عالمیان (۱۶۴) آیا می‌آیید مذکّرها را از جهانیان (۱۶۵) و وامی‌گذارید آنچه را برای شما پروردگارتان از جفتهاتان بلکه شمائید گروهی تعدّی‌کنندگان (۱۶۶) گفتند هر آینه اگر باز نایستی ای لوط هر آینه خواهی شد از بیرون‌کرده‌شدگان (۱۶۷) گفت بدرستی که من مر کردار شما را از دشمنانم (۱۶۸) پروردگار من برهان مر او اهلم را از آنچه می‌کنند (۱۶۹) پس رهانیدیم او را و اهلش را همه (۱۷۰) مگر پیره‌زنی در بازماندگان (۱۷۱) پس هلاک کردیم دیگران را (۱۷۲) و بارانیدیم بر ایشان بارانی پس بد بود باران بیم‌کرده‌شدگان (۱۷۳) بدرستی که در آن هر آینه آیتی است و نباشد اکثرشان گروندگان (۱۷۴) و بدرستی که پروردگار تو هر آینه اوست عزیز رحیم (۱۷۵)

« در بیان تکذیب نمودن لوط علیه السلام را قوم او »

همچنین کردند تکذیب رسل
قوم لوط از مرد و زن، وز جزء و کل
لوط کایشان را برادر بود گفت
می بترسید از خدا اندر نهفت
من رسولی بس امینم با وداد
فَاتَّقُواْ االلهَ وَأطِیعُون یا عباد
می نخواهم از شما مزدی به کار
نیست مزدم جز که بر پروردگار
خود شما آیید آیا بر رجال
از میان اهل عالم ز اشتغال
می کنید اعنی که با مردان لواط
هیچ از این معنی ندارید احتیاط
می گذارید آنکه حق بهر شما
آفرید اعنی زنان پارسا
بل شما باشید قومی بس عنود
فرقۀ بگذشتگانید از حدود
ایستی گفتند گر نه از نُصح و پند
تو ز بیرون رفتگانی با گزند
یعنی اخراجت نماییم از بلد
با فضیحتهای بیش از حصر و حد
لوط گفتا من به کردار شما
دشمنم بیرون ز حد و انتها
ده مرا یا رب تو با اهلم نجات
زآنچه ایشان می کنند از سیّئات
پس رهاندیم او و اهلش را تمام
جز زنش کو ماند باقی در مقام
جمله کردیم آن دگرها را هلاک
می بباراندیم بر سر سنگ و خاک
سَآءَ مَطَرُ الْمُنْذَریِن یعنی بد است
بارشی کآن بهر قومی مرتد است
بود آن بارش مگر کبریت سنگ
که به سر باریدشان در وقت تنگ
اندر این باشد علامت ها یقین
هم نبودند اکثری از مؤمنین
هست مر پروردگارت غالب او
مهربان بر مؤمنان طالب او
۱۳- آیات ۱۴۱ تا ۱۵۹: کَذَّبَتْ ثَمُودُ اَلْمُرْسَلِینَ (۱۴۱) إِذْ قٰالَ لَهُمْ أَخُوهُمْ صٰالِحٌ أَ لاٰ تَتَّقُونَ (۱۴۲) إِنِّی لَکُمْ رَسُولٌ أَمِینٌ (۱۴۳) فَاتَّقُوا اَللّٰهَ وَ أَطِیعُونِ (۱۴۴) وَ مٰا أَسْئَلُکُمْ عَلَیْهِ مِنْ أَجْرٍ إِنْ أَجْرِیَ إِلاّٰ عَلیٰ رَبِّ اَلْعٰالَمِینَ (۱۴۵) أَ تُتْرَکُونَ فِی مٰا هٰاهُنٰا آمِنِینَ (۱۴۶) فِی جَنّٰاتٍ وَ عُیُونٍ (۱۴۷) وَ زُرُوعٍ وَ نَخْلٍ طَلْعُهٰا هَضِیمٌ (۱۴۸) وَ تَنْحِتُونَ مِنَ اَلْجِبٰالِ بُیُوتاً فٰارِهِینَ (۱۴۹) فَاتَّقُوا اَللّٰهَ وَ أَطِیعُونِ (۱۵۰) وَ لاٰ تُطِیعُوا أَمْرَ اَلْمُسْرِفِینَ (۱۵۱) اَلَّذِینَ یُفْسِدُونَ فِی اَلْأَرْضِ وَ لاٰ یُصْلِحُونَ (۱۵۲) قٰالُوا إِنَّمٰا أَنْتَ مِنَ اَلْمُسَحَّرِینَ (۱۵۳) مٰا أَنْتَ إِلاّٰ بَشَرٌ مِثْلُنٰا فَأْتِ بِآیَةٍ إِنْ کُنْتَ مِنَ اَلصّٰادِقِینَ (۱۵۴) قٰالَ هٰذِهِ نٰاقَةٌ لَهٰا شِرْبٌ وَ لَکُمْ شِرْبُ یَوْمٍ مَعْلُومٍ (۱۵۵) وَ لاٰ تَمَسُّوهٰا بِسُوءٍ فَیَأْخُذَکُمْ عَذٰابُ یَوْمٍ عَظِیمٍ (۱۵۶) فَعَقَرُوهٰا فَأَصْبَحُوا نٰادِمِینَ (۱۵۷) فَأَخَذَهُمُ اَلْعَذٰابُ إِنَّ فِی ذٰلِکَ لَآیَةً وَ مٰا کٰانَ أَکْثَرُهُمْ مُؤْمِنِینَ (۱۵۸) وَ إِنَّ رَبَّکَ لَهُوَ اَلْعَزِیزُ اَلرَّحِیمُ (۱۵۹) ت۱۵- آیات ۱۷۶ تا ۱۹۱: کَذَّبَ أَصْحٰابُ اَلْأَیْکَةِ اَلْمُرْسَلِینَ (۱۷۶) إِذْ قٰالَ لَهُمْ شُعَیْبٌ أَ لاٰ تَتَّقُونَ (۱۷۷) إِنِّی لَکُمْ رَسُولٌ أَمِینٌ (۱۷۸) فَاتَّقُوا اَللّٰهَ وَ أَطِیعُونِ (۱۷۹) وَ مٰا أَسْئَلُکُمْ عَلَیْهِ مِنْ أَجْرٍ إِنْ أَجْرِیَ إِلاّٰ عَلیٰ رَبِّ اَلْعٰالَمِینَ (۱۸۰) أَوْفُوا اَلْکَیْلَ وَ لاٰ تَکُونُوا مِنَ اَلْمُخْسِرِینَ (۱۸۱) وَ زِنُوا بِالْقِسْطٰاسِ اَلْمُسْتَقِیمِ (۱۸۲) وَ لاٰ تَبْخَسُوا اَلنّٰاسَ أَشْیٰاءَهُمْ وَ لاٰ تَعْثَوْا فِی اَلْأَرْضِ مُفْسِدِینَ (۱۸۳) وَ اِتَّقُوا اَلَّذِی خَلَقَکُمْ وَ اَلْجِبِلَّةَ اَلْأَوَّلِینَ (۱۸۴) قٰالُوا إِنَّمٰا أَنْتَ مِنَ اَلْمُسَحَّرِینَ (۱۸۵) وَ مٰا أَنْتَ إِلاّٰ بَشَرٌ مِثْلُنٰا وَ إِنْ نَظُنُّکَ لَمِنَ اَلْکٰاذِبِینَ (۱۸۶) فَأَسْقِطْ عَلَیْنٰا کِسَفاً مِنَ اَلسَّمٰاءِ إِنْ کُنْتَ مِنَ اَلصّٰادِقِینَ (۱۸۷) قٰالَ رَبِّی أَعْلَمُ بِمٰا تَعْمَلُونَ (۱۸۸) فَکَذَّبُوهُ فَأَخَذَهُمْ عَذٰابُ یَوْمِ اَلظُّلَّةِ إِنَّهُ کٰانَ عَذٰابَ یَوْمٍ عَظِیمٍ (۱۸۹) إِنَّ فِی ذٰلِکَ لَآیَةً وَ مٰا کٰانَ أَکْثَرُهُمْ مُؤْمِنِینَ (۱۹۰) وَ إِنَّ رَبَّکَ لَهُوَ اَلْعَزِیزُ اَلرَّحِیمُ (۱۹۱)

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی)
قالب شعری: مثنوی

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

کَذَّبَتْ قَوْمُ لُوطٍ اَلْمُرْسَلِینَ (۱۶۰) إِذْ قٰالَ لَهُمْ أَخُوهُمْ لُوطٌ أَ لاٰ تَتَّقُونَ (۱۶۱) إِنِّی لَکُمْ رَسُولٌ أَمِینٌ (۱۶۲) فَاتَّقُوا اَللّٰهَ وَ أَطِیعُونِ (۱۶۳) وَ مٰا أَسْئَلُکُمْ عَلَیْهِ مِنْ أَجْرٍ إِنْ أَجْرِیَ إِلاّٰ عَلیٰ رَبِّ اَلْعٰالَمِینَ (۱۶۴) أَ تَأْتُونَ اَلذُّکْرٰانَ مِنَ اَلْعٰالَمِینَ (۱۶۵) وَ تَذَرُونَ مٰا خَلَقَ لَکُمْ رَبُّکُمْ مِنْ أَزْوٰاجِکُمْ بَلْ أَنْتُمْ قَوْمٌ عٰادُونَ (۱۶۶) قٰالُوا لَئِنْ لَمْ تَنْتَهِ یٰا لُوطُ لَتَکُونَنَّ مِنَ اَلْمُخْرَجِینَ (۱۶۷) قٰالَ إِنِّی لِعَمَلِکُمْ مِنَ اَلْقٰالِینَ (۱۶۸) رَبِّ نَجِّنِی وَ أَهْلِی مِمّٰا یَعْمَلُونَ (۱۶۹) فَنَجَّیْنٰاهُ وَ أَهْلَهُ أَجْمَعِینَ (۱۷۰) إِلاّٰ عَجُوزاً فِی اَلْغٰابِرِینَ (۱۷۱) ثُمَّ دَمَّرْنَا اَلْآخَرِینَ (۱۷۲) وَ أَمْطَرْنٰا عَلَیْهِمْ مَطَراً فَسٰاءَ مَطَرُ اَلْمُنْذَرِینَ (۱۷۳) إِنَّ فِی ذٰلِکَ لَآیَةً وَ مٰا کٰانَ أَکْثَرُهُمْ مُؤْمِنِینَ (۱۷۴) وَ إِنَّ رَبَّکَ لَهُوَ اَلْعَزِیزُ اَلرَّحِیمُ (۱۷۵)
هوش مصنوعی: قوم لوط پیامبران را تکذیب کردند. وقتی برادرشان لوط به آن‌ها گفت: «چرا تقوا پیشه نمی‌کنید؟» به آن‌ها اعلام کرد که او پیامبر امن و مورد اعتماد خداست. گفت: «از خدا بترسید و اطاعت مرا کنید. من از شما هیچ پاداشی نمی‌خواهم، پاداش من تنها به عهده پروردگار جهانیان است.» آیا شما به سراغ مردان از میان دنیا می‌روید و آنچه را که پروردگارتان برای شما از همسران‌تان خلق کرده، رها می‌کنید؟ بلکه شما قومی تجاوزکار هستید. آنها گفتند: «اگر تو از این کارها دست نکشی، قطعا تو را از جمع خود خارج خواهیم کرد.» لوط پاسخ داد: «من از اعمال شما بیزارم.» سپس از پروردگارش درخواست کرد: «خداوندا، مرا و خانواده‌ام را از آنچه که آن‌ها انجام می‌دهند نجات بده.» پس ما او و تمام خانواده‌اش را نجات دادیم، به جز یک زن که در جمع ماندگان بود. سپس ما دیگران را نابود کردیم و بر آن‌ها بارانی نازل کردیم که چه بد بارانی برای انذاردادگان بود. یقیناً در این ماجرای عبرتی است، ولی بسیاری از آن‌ها ایمان نیاوردند. و پروردگارت، یقیناً عزیز و مهربان است.
تکذیب کردند قوم لوط مرسلان را (۱۶۰) چون گفت مر ایشان را برادرشان لوط آیا نمی‌پرهیزید (۱۶۱) بدرستی که من مر شما را رسولی امینم (۱۶۲) پس بپرهیزید از خدا و فرمان برید مرا (۱۶۳) و نمی‌خواهم از شما بر آن هیچ مزدی نیست مزد من مگر بر پروردگار عالمیان (۱۶۴) آیا می‌آیید مذکّرها را از جهانیان (۱۶۵) و وامی‌گذارید آنچه را برای شما پروردگارتان از جفتهاتان بلکه شمائید گروهی تعدّی‌کنندگان (۱۶۶) گفتند هر آینه اگر باز نایستی ای لوط هر آینه خواهی شد از بیرون‌کرده‌شدگان (۱۶۷) گفت بدرستی که من مر کردار شما را از دشمنانم (۱۶۸) پروردگار من برهان مر او اهلم را از آنچه می‌کنند (۱۶۹) پس رهانیدیم او را و اهلش را همه (۱۷۰) مگر پیره‌زنی در بازماندگان (۱۷۱) پس هلاک کردیم دیگران را (۱۷۲) و بارانیدیم بر ایشان بارانی پس بد بود باران بیم‌کرده‌شدگان (۱۷۳) بدرستی که در آن هر آینه آیتی است و نباشد اکثرشان گروندگان (۱۷۴) و بدرستی که پروردگار تو هر آینه اوست عزیز رحیم (۱۷۵)
هوش مصنوعی: قوم لوط پیامبران را تکذیب کردند و لوط به آنها گفت که آیا از عذاب خدا نمی‌ترسید؟ او خود را پیامبری امین خواند و از آنها خواست که از خدا بترسند و به او گوش دهند. لوط گفت که هیچ پاداشی از آنان نمی‌خواهد، جز نزد پروردگار جهانیان. او از آنها پرسید آیا می‌خواهند مردان را به جای زنان انتخاب کنند و آنچه خدایشان برایشان مقرر کرده را رها کنند. آن قوم به لوط پاسخ دادند که اگر او دست از هشدارهایش برندارد، از شهرشان اخراج خواهد شد. لوط به آنها گفت که اعمالشان را از دشمنانش می‌داند و از خدا خواست تا خانواده‌اش را از عذاب نجات دهد. در نتیجه، خداوند لوط و خانواده‌اش را نجات داد، جز همسرش که در میان بازماندگان ماند. سپس خداوند دیگران را هلاک کرد و بر سر آنها بارانی نازل کرد که عذاب هدایت‌شدگان بود. در این داستان نشانه‌هایی است، اما اکثر آنها ایمان نمی‌آورند. و پروردگار تو همواره عزیز و رحیم است.
« در بیان تکذیب نمودن لوط علیه السلام را قوم او »
هوش مصنوعی: «قوم لوط علیه السلام او را نادرست و دروغگو معرفی کردند.»
همچنین کردند تکذیب رسل
قوم لوط از مرد و زن، وز جزء و کل
هوش مصنوعی: قوم لوط به پیامبرانشان که رسالت الهی را داشتند، هم مردان و هم زنان، به شدت انکار کردند و این انکار از جزئیات تا کلیت حقیقت نبوت آنها را شامل می‌شد.
لوط کایشان را برادر بود گفت
می بترسید از خدا اندر نهفت
هوش مصنوعی: لوط، که برادر این قوم بود، به آنها گفت: از خدا بترسید و در نهان عمل نکنید.
من رسولی بس امینم با وداد
فَاتَّقُواْ االلهَ وَأطِیعُون یا عباد
هوش مصنوعی: من پیامبری هستم که به شما اطمینان می‌دهد، پس از خداوند پرهیز کنید و به من گوش بدهید ای بندگان.
می نخواهم از شما مزدی به کار
نیست مزدم جز که بر پروردگار
هوش مصنوعی: من از شما پاداشی نمی‌خواهم، چرا که کار من جز برای خداوند نیست.
خود شما آیید آیا بر رجال
از میان اهل عالم ز اشتغال
هوش مصنوعی: آیا شما خودتان به میان مردم می‌آیید و به رجال و شخصیت‌ها توجه می‌کنید یا درگیر مشغله‌های دنیوی هستید؟
می کنید اعنی که با مردان لواط
هیچ از این معنی ندارید احتیاط
هوش مصنوعی: در اینجا به این نکته اشاره شده است که نباید در ارتباط با مردان همجنس‌گرا بی‌احتیاطی کرد و باید در این زمینه احتیاط لازم را به عمل آورد.
می گذارید آنکه حق بهر شما
آفرید اعنی زنان پارسا
هوش مصنوعی: شما اجازه می‌دهید کسی که شما را آفرید و حق را به شما بخشید، یعنی زنان با تقوا و نیکوکار، در کنار شما باشند.
بل شما باشید قومی بس عنود
فرقۀ بگذشتگانید از حدود
هوش مصنوعی: شما گروهی هستید که بسیار سرسخت و لجوج هستید و مانند دسته‌ای از افراد گذشته از مرزهای خودتان عبور کرده‌اید.
ایستی گفتند گر نه از نُصح و پند
تو ز بیرون رفتگانی با گزند
هوش مصنوعی: اگر بایستی صبر کنی، چون افرادی که از نصیحت و پند تو دور شده‌اند، آسیب خواهند دید.
یعنی اخراجت نماییم از بلد
با فضیحتهای بیش از حصر و حد
هوش مصنوعی: ما تو را با رسوایی‌هایی که از حد و مرز فراتر است، از این کشور بیرون خواهیم کرد.
لوط گفتا من به کردار شما
دشمنم بیرون ز حد و انتها
هوش مصنوعی: لوط بیان می‌کند که من به رفتار شما مخالف هستم و از حد و مرزهای شما فاصله دارم.
ده مرا یا رب تو با اهلم نجات
زآنچه ایشان می کنند از سیّئات
هوش مصنوعی: خداوند، تو مرا همراه خانواده‌ام از بدی‌هایی که آنها مرتکب می‌شوند نجات بده.
پس رهاندیم او و اهلش را تمام
جز زنش کو ماند باقی در مقام
هوش مصنوعی: پس ما او و خانواده‌اش را نجات دادیم، تنها همسرش باقی ماند که در جای خود باقی ماند.
جمله کردیم آن دگرها را هلاک
می بباراندیم بر سر سنگ و خاک
هوش مصنوعی: ما همه دشمنان را از پای درآوردیم و بر سر زمین و سنگ به نعمت باران می‌باریدیم.
سَآءَ مَطَرُ الْمُنْذَریِن یعنی بد است
بارشی کآن بهر قومی مرتد است
هوش مصنوعی: باران کسانی که به بدی خبر می‌دهند، برای قومی که مرتد شده، بسیار ناپسند و زشت است.
بود آن بارش مگر کبریت سنگ
که به سر باریدشان در وقت تنگ
هوش مصنوعی: شاید آن بارش همانند سنگی آتشین بود که در زمان سختی بر سر آن‌ها نازل شد.
اندر این باشد علامت ها یقین
هم نبودند اکثری از مؤمنین
هوش مصنوعی: در اینجا نشانه‌هایی وجود دارد که حتی بسیاری از مؤمنان نیز به یقین آنها باور ندارند.
هست مر پروردگارت غالب او
مهربان بر مؤمنان طالب او
هوش مصنوعی: پروردگارت که بر همه چیز تسلط دارد، نسبت به مؤمنان بسیار مهربان است و آنهایی که به او نیاز دارند را دوست دارد.