گنجور

۳- آیات ۱۵ تا ۲۲

ثُمَّ إِنَّکُمْ بَعْدَ ذٰلِکَ لَمَیِّتُونَ (۱۵) ثُمَّ إِنَّکُمْ یَوْمَ اَلْقِیٰامَةِ تُبْعَثُونَ (۱۶) وَ لَقَدْ خَلَقْنٰا فَوْقَکُمْ سَبْعَ طَرٰائِقَ وَ مٰا کُنّٰا عَنِ اَلْخَلْقِ غٰافِلِینَ (۱۷) وَ أَنْزَلْنٰا مِنَ اَلسَّمٰاءِ مٰاءً بِقَدَرٍ فَأَسْکَنّٰاهُ فِی اَلْأَرْضِ وَ إِنّٰا عَلیٰ ذَهٰابٍ بِهِ لَقٰادِرُونَ (۱۸) فَأَنْشَأْنٰا لَکُمْ بِهِ جَنّٰاتٍ مِنْ نَخِیلٍ وَ أَعْنٰابٍ لَکُمْ فِیهٰا فَوٰاکِهُ کَثِیرَةٌ وَ مِنْهٰا تَأْکُلُونَ (۱۹) وَ شَجَرَةً تَخْرُجُ مِنْ طُورِ سَیْنٰاءَ تَنْبُتُ بِالدُّهْنِ وَ صِبْغٍ لِلْآکِلِینَ (۲۰) وَ إِنَّ لَکُمْ فِی اَلْأَنْعٰامِ لَعِبْرَةً نُسْقِیکُمْ مِمّٰا فِی بُطُونِهٰا وَ لَکُمْ فِیهٰا مَنٰافِعُ کَثِیرَةٌ وَ مِنْهٰا تَأْکُلُونَ (۲۱) وَ عَلَیْهٰا وَ عَلَی اَلْفُلْکِ تُحْمَلُونَ (۲۲)

پس بدرستی که شما می‌شوید بعد از آن هر آینه مردگان (۱۵) پس بدرستی که شما روز قیامت برانگیخته می‌شوید (۱۶) و بحقیقت آفریدیم بر زبر شما هفت طبقات بالای هم و نباشیم از خلق بیخبران (۱۷) و فروفرستادیم از آسمان آب را باندازه پس ساکن گردانیدیم او را در زمین و بدرستی که ما بر بردن آن هر آینه تواناییم (۱۸) پس پدید آوردیم برای شما بآن بستانها از خرما بنان و انگورها مر شما راست در آنها میوه‌های بسیار و از آنها می‌خورید (۱۹) و درختی را که بیرون می‌آید از طور سینا می‌روید با روغن و نان خورش برای خورندگان (۲۰) و بدرستی که مر شما راست در شتر و گاو و گوسفند هر آینه عبرتی می‌آشامانیم شما را از آنچه در شکمهای آنهاست و مر شما راست در آن منفعتهای بسیار و از آنها می‌خورید (۲۱) و بر آنها و بر کشتی بار کرده می‌شوید (۲۲)

بعد از این ایجاد و استکمال تن
می بمیرند ار که مَردید، ار که زن
پس ز بعد از خلقت اعضاء تمام
موت و بعثی هستتان در هر مقام
پس شما خود منبعث در رستخیز
گشت خواهید از پس این جمله نیز
خلق بر بالایتان هفت آسمان
ما نمودیم آن است ره ز استارگان
آفریدستیم زآنچه در اثر
نیستیم از هیچ یک ما بی خبر
آب را نازل نمودیم از سماء
ما به اندازه ای که واجب بود، ماء
ساکنش کردیم در ارض از فراز
قدرت اندر بردنش داریم باز
بوستانها پس به آن آب از سبیل
خلق ما کردیم ز اعناب و نخیل
میوه ها باشد در آنها بس مزید
هم شما زآن نفع گیرید و خورید
هم درختی کآن بود زیتون به نام
رسته آن از طور سینا در مقام
نفعتان زآن روغن است و نان خورش
یافته در ارضِ احسان، پرورش
منبتش را طور سینا گفت از آن
که نخستین رسته است از آن مکان
هست در اَنعامتان بسیار چیز
که به آن گیرید عبرت از تمیز
بر شما شربت دهیم از شیرشان
در بطون آن باشد از تأثیرشان
اندر آنها منفعت باشد فزون
از هر آن چیزی و مِنْهَا تَأکُلُون
هم بر آنها هم به کشتی ها سوار
می شوید اندر زمین و در بحار
۲- آیات ۱۲ تا ۱۴: وَ لَقَدْ خَلَقْنَا اَلْإِنْسٰانَ مِنْ سُلاٰلَةٍ مِنْ طِینٍ (۱۲) ثُمَّ جَعَلْنٰاهُ نُطْفَةً فِی قَرٰارٍ مَکِینٍ (۱۳) ثُمَّ خَلَقْنَا اَلنُّطْفَةَ عَلَقَةً فَخَلَقْنَا اَلْعَلَقَةَ مُضْغَةً فَخَلَقْنَا اَلْمُضْغَةَ عِظٰاماً فَکَسَوْنَا اَلْعِظٰامَ لَحْماً ثُمَّ أَنْشَأْنٰاهُ خَلْقاً آخَرَ فَتَبٰارَکَ اَللّٰهُ أَحْسَنُ اَلْخٰالِقِینَ (۱۴)۴- آیات ۲۳ تا ۲۶: وَ لَقَدْ أَرْسَلْنٰا نُوحاً إِلیٰ قَوْمِهِ فَقٰالَ یٰا قَوْمِ اُعْبُدُوا اَللّٰهَ مٰا لَکُمْ مِنْ إِلٰهٍ غَیْرُهُ أَ فَلاٰ تَتَّقُونَ (۲۳) فَقٰالَ اَلْمَلَأُ اَلَّذِینَ کَفَرُوا مِنْ قَوْمِهِ مٰا هٰذٰا إِلاّٰ بَشَرٌ مِثْلُکُمْ یُرِیدُ أَنْ یَتَفَضَّلَ عَلَیْکُمْ وَ لَوْ شٰاءَ اَللّٰهُ لَأَنْزَلَ مَلاٰئِکَةً مٰا سَمِعْنٰا بِهٰذٰا فِی آبٰائِنَا اَلْأَوَّلِینَ (۲۴) إِنْ هُوَ إِلاّٰ رَجُلٌ بِهِ جِنَّةٌ فَتَرَبَّصُوا بِهِ حَتّٰی حِینٍ (۲۵) قٰالَ رَبِّ اُنْصُرْنِی بِمٰا کَذَّبُونِ (۲۶)

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی)
قالب شعری: مثنوی

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

ثُمَّ إِنَّکُمْ بَعْدَ ذٰلِکَ لَمَیِّتُونَ (۱۵) ثُمَّ إِنَّکُمْ یَوْمَ اَلْقِیٰامَةِ تُبْعَثُونَ (۱۶) وَ لَقَدْ خَلَقْنٰا فَوْقَکُمْ سَبْعَ طَرٰائِقَ وَ مٰا کُنّٰا عَنِ اَلْخَلْقِ غٰافِلِینَ (۱۷) وَ أَنْزَلْنٰا مِنَ اَلسَّمٰاءِ مٰاءً بِقَدَرٍ فَأَسْکَنّٰاهُ فِی اَلْأَرْضِ وَ إِنّٰا عَلیٰ ذَهٰابٍ بِهِ لَقٰادِرُونَ (۱۸) فَأَنْشَأْنٰا لَکُمْ بِهِ جَنّٰاتٍ مِنْ نَخِیلٍ وَ أَعْنٰابٍ لَکُمْ فِیهٰا فَوٰاکِهُ کَثِیرَةٌ وَ مِنْهٰا تَأْکُلُونَ (۱۹) وَ شَجَرَةً تَخْرُجُ مِنْ طُورِ سَیْنٰاءَ تَنْبُتُ بِالدُّهْنِ وَ صِبْغٍ لِلْآکِلِینَ (۲۰) وَ إِنَّ لَکُمْ فِی اَلْأَنْعٰامِ لَعِبْرَةً نُسْقِیکُمْ مِمّٰا فِی بُطُونِهٰا وَ لَکُمْ فِیهٰا مَنٰافِعُ کَثِیرَةٌ وَ مِنْهٰا تَأْکُلُونَ (۲۱) وَ عَلَیْهٰا وَ عَلَی اَلْفُلْکِ تُحْمَلُونَ (۲۲)
هوش مصنوعی: سپس قطعاً بعد از آن شما می‌میرید و در روز قیامت زنده خواهید شد. و ما در بالای شما هفت راه را خلق کرده‌ایم و از خلقت غافل نبوده‌ایم. و از آسمان آبی با اندازه نازل کردیم، پس آن را در زمین ساکن کردیم و ما بر بردن آن کاملاً قادر هستیم. پس به وسیله آن برای شما باغ‌هایی از خرما و انگور پدید آوردیم که در آن میوه‌های زیادی است و از آن‌ها می‌خورید. و درختی که از طور سینا رویش می‌کند، روغن و رنگی برای خورندگان در آن می‌روید. و در دام‌ها برای شما پند و عبرتی است، شما را از آنچه در شکم آن‌هاست سیراب می‌کنیم و در آن برای شما منافع زیادی وجود دارد و از آن‌ها می‌خورید. و بر آن‌ها و بر کشتی‌ها حمل می‌شوید.
پس بدرستی که شما می‌شوید بعد از آن هر آینه مردگان (۱۵) پس بدرستی که شما روز قیامت برانگیخته می‌شوید (۱۶) و بحقیقت آفریدیم بر زبر شما هفت طبقات بالای هم و نباشیم از خلق بیخبران (۱۷) و فروفرستادیم از آسمان آب را باندازه پس ساکن گردانیدیم او را در زمین و بدرستی که ما بر بردن آن هر آینه تواناییم (۱۸) پس پدید آوردیم برای شما بآن بستانها از خرما بنان و انگورها مر شما راست در آنها میوه‌های بسیار و از آنها می‌خورید (۱۹) و درختی را که بیرون می‌آید از طور سینا می‌روید با روغن و نان خورش برای خورندگان (۲۰) و بدرستی که مر شما راست در شتر و گاو و گوسفند هر آینه عبرتی می‌آشامانیم شما را از آنچه در شکمهای آنهاست و مر شما راست در آن منفعتهای بسیار و از آنها می‌خورید (۲۱) و بر آنها و بر کشتی بار کرده می‌شوید (۲۲)
هوش مصنوعی: شما پس از مرگ زنده خواهید شد و در روز قیامت برانگیخته خواهید شد. ما هفت طبقه آسمان را بالای یکدیگر خلق کرده‌ایم و از این موضوع بی‌خبر نیستیم. ما از آسمان آبی با اندازه مناسب فرستاده‌ایم و آن را در زمین مستقر کردیم و به‌راستی توانایی داریم آن را از بین ببریم. برای شما باغ‌هایی از نخل و انگور پدید آوردیم که در آن‌ها میوه‌های فراوانی وجود دارد و می‌توانید از آن‌ها بخورید. همچنین درختی که از کوه سینا می‌روید، دارای روغن و طعمی خوشمزه برای خورندگان است. ما شما را به تفکر در مورد شتر، گاو و گوسفند دعوت می‌کنیم که از شکم آن‌ها عبرت بگیرید. در آن‌ها منافع بسیاری است و شما می‌توانید از آن‌ها استفاده کنید. بر روی آن‌ها و بر روی کشتی‌ها بار کنید.
بعد از این ایجاد و استکمال تن
می بمیرند ار که مَردید، ار که زن
هوش مصنوعی: پس از این لحظه، وقتی که بدن به کمال برسد، چه مرد باشید و چه زن، باید از این دنیا بروید.
پس ز بعد از خلقت اعضاء تمام
موت و بعثی هستتان در هر مقام
هوش مصنوعی: پس از ایجاد اعضای بدن، در هر مقام و مكان، مرگ و زندگی مجدد وجود دارد.
پس شما خود منبعث در رستخیز
گشت خواهید از پس این جمله نیز
هوش مصنوعی: شما خودتان در قیامت برانگیخته خواهید شد و از پس این سخن نیز برمی‌خیزید.
خلق بر بالایتان هفت آسمان
ما نمودیم آن است ره ز استارگان
هوش مصنوعی: ما برای شما هفت آسمان را ایجاد کردیم و این نشان‌دهندهٔ مسیر ستارگان است.
آفریدستیم زآنچه در اثر
نیستیم از هیچ یک ما بی خبر
هوش مصنوعی: ما از چیزی ساخته شده‌ایم که وجود خارجی ندارد، و هیچ یک از ما از حالت خود و وجودمان بی‌خبر هستیم.
آب را نازل نمودیم از سماء
ما به اندازه ای که واجب بود، ماء
هوش مصنوعی: ما آب را از آسمان به مقدار لازم نازل کردیم.
ساکنش کردیم در ارض از فراز
قدرت اندر بردنش داریم باز
هوش مصنوعی: با قدرتی که داریم، او را در زمین ساکن کردیم و حالا می‌خواهیم او را از بالا برداریم.
بوستانها پس به آن آب از سبیل
خلق ما کردیم ز اعناب و نخیل
هوش مصنوعی: ما با آب روانی که از سبیل ما می‌گذرد، بوستان‌ها و باغ‌ها را پرورش دادیم و از انگور و نخل‌ها بهره‌مند شدیم.
میوه ها باشد در آنها بس مزید
هم شما زآن نفع گیرید و خورید
هوش مصنوعی: میوه‌ها در آنجا وجود دارد و شما نیز می‌توانید از آن‌ها بهره‌مند شده و بخورید.
هم درختی کآن بود زیتون به نام
رسته آن از طور سینا در مقام
هوش مصنوعی: درخت زیتونی که در کوه سینا قرار دارد، به خاطر نامش معروف شده است.
نفعتان زآن روغن است و نان خورش
یافته در ارضِ احسان، پرورش
هوش مصنوعی: منفعت شما از آن روغن است و نان خورش را در زمین احسان پیدا کرده‌اید و پرورش داده‌اید.
منبتش را طور سینا گفت از آن
که نخستین رسته است از آن مکان
هوش مصنوعی: محل منبت‌کاری به قدری زیبا و با ارزش است که به درختی در کوه طور سینا تشبیه شده است، چون آن درخت نخستین و منحصر به فردی است که از آن مکان برخاسته است.
هست در اَنعامتان بسیار چیز
که به آن گیرید عبرت از تمیز
هوش مصنوعی: در دارایی‌ها و نعمت‌های شما چیزهای زیادی وجود دارد که می‌توانید از آن‌ها درس بگیرید و عبرت بگیرید.
بر شما شربت دهیم از شیرشان
در بطون آن باشد از تأثیرشان
هوش مصنوعی: به شما نوشیدنی‌ای خواهیم داد که از شیر آنها تهیه شده است و این نوشیدنی تحت تأثیر ویژگی‌های آنهاست.
اندر آنها منفعت باشد فزون
از هر آن چیزی و مِنْهَا تَأکُلُون
هوش مصنوعی: در این دنیا سود و منفعتی وجود دارد که بیشتر از هر چیز دیگری است و از آنچه داریم بهره‌مند می‌شویم.
هم بر آنها هم به کشتی ها سوار
می شوید اندر زمین و در بحار
هوش مصنوعی: شما هم بر روی آنها سوار می‌شوید و هم به کشتی‌ها می‌روید، هم در خشکی و هم در دریا.