گنجور

۱۸- آیات ۱۰۷ تا ۱۱۲

وَ مٰا أَرْسَلْنٰاکَ إِلاّٰ رَحْمَةً لِلْعٰالَمِینَ (۱۰۷) قُلْ إِنَّمٰا یُوحیٰ إِلَیَّ أَنَّمٰا إِلٰهُکُمْ إِلٰهٌ وٰاحِدٌ فَهَلْ أَنْتُمْ مُسْلِمُونَ (۱۰۸) فَإِنْ تَوَلَّوْا فَقُلْ آذَنْتُکُمْ عَلیٰ سَوٰاءٍ وَ إِنْ أَدْرِی أَ قَرِیبٌ أَمْ بَعِیدٌ مٰا تُوعَدُونَ (۱۰۹) إِنَّهُ یَعْلَمُ اَلْجَهْرَ مِنَ اَلْقَوْلِ وَ یَعْلَمُ مٰا تَکْتُمُونَ (۱۱۰) وَ إِنْ أَدْرِی لَعَلَّهُ فِتْنَةٌ لَکُمْ وَ مَتٰاعٌ إِلیٰ حِینٍ (۱۱۱) قٰالَ رَبِّ اُحْکُمْ بِالْحَقِّ وَ رَبُّنَا اَلرَّحْمٰنُ اَلْمُسْتَعٰانُ عَلیٰ مٰا تَصِفُونَ (۱۱۲)

و نفرستاد ترا مگر رحمتی مر عالمیان را (۱۰۷) بگو جز این نیست که وحی کرده می‌شود بمن که نیست اله شما مگر اله واحد پس آیا هستید مسلمانان (۱۰۸) پس اگر روی گردانند پس بگو آگاه کردیم شما را بر یکسانی و نمی‌دانم که آیا نزدیک و یا دور است آنچه وعده داده می‌شود (۱۰۹) بدرستی که او می‌داند آشکار از گفتار را و می‌داند آنچه پنهان می‌دارید (۱۱۰) و نمی‌دانم شاید که آن فتنه باشد مر شما را و کام یافتن تا وقتی (۱۱۱) گفت پروردگار من حکم کن بحق و پروردگار ما بخشاینده است که یاری خواسته شده بر آنچه وصف می‌کنید (۱۱۲)

نی فرستادیم بر خلق زمین
ما تو را جز رحمةٌ للعالمین
گو به مردم إنَّمَا یُوحَی إلَی
نیست جز این کآن خدای فرد حیّ
که شما را اوست معبودی بجا
واحد و یکتاست بی چون و چرا
پس شما هستید آیا مسلمون
گر که برگردند پس از رأی دون
پس بگو کآگاهتان کردم عیان
بر سویّه آنکه مأمورم بدان
یعنی آئین عدالت بر امور
کآن بود از میل و خود رایی به دور
من ندانم که قریب است آن وعید
که شما را داده است او یا بعید
یعنی آنچه وعده داده می شوید
خود ز قتل و اُسر و انذار شدید
بر شما گردند غالب مسلمین
داند او تا خود تا شود کی واقع این
حق بداند آنچه گویید آشکار
وآنچه را دارید هم در استتار
هم ندانم من نشد چون وحی رب
چیست تأخی ر عقوبت را سبب
شاید آن باشد شما را امتحان
چو آزماید نیک و بد را در جهان
یا که برخورداری ای شاید بود
تا به وقت مرگتان چون در رسد
ای پیمبر امر خود با حق گذار
گو تو رَبِّ احکُم به حق لیل و نهار
زآن همی می گفت در میدان کین
حکم کن مابین ما و مشرکین
رَبّنَا الرَّحمَن خدای مستعان
بر هر آنچه می کند اوصاف آن
ما ز حق خواهیم یاری دم به دم
بر هر آنچه ثبت لوح است از قِدم
یعنی آنچه کآن به وفق مشیّت است
حکم آن صادر ز کلک قدرت است
برخلاف حق بود آنچه شما
میلتان باشد به مغلوبیِ ما
بلکه ما غالب شویم و کامکار
هم شما مغلوب ما در کارزار

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: خانم مقصودی

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

وَ مٰا أَرْسَلْنٰاکَ إِلاّٰ رَحْمَةً لِلْعٰالَمِینَ (۱۰۷) قُلْ إِنَّمٰا یُوحیٰ إِلَیَّ أَنَّمٰا إِلٰهُکُمْ إِلٰهٌ وٰاحِدٌ فَهَلْ أَنْتُمْ مُسْلِمُونَ (۱۰۸) فَإِنْ تَوَلَّوْا فَقُلْ آذَنْتُکُمْ عَلیٰ سَوٰاءٍ وَ إِنْ أَدْرِی أَ قَرِیبٌ أَمْ بَعِیدٌ مٰا تُوعَدُونَ (۱۰۹) إِنَّهُ یَعْلَمُ اَلْجَهْرَ مِنَ اَلْقَوْلِ وَ یَعْلَمُ مٰا تَکْتُمُونَ (۱۱۰) وَ إِنْ أَدْرِی لَعَلَّهُ فِتْنَةٌ لَکُمْ وَ مَتٰاعٌ إِلیٰ حِینٍ (۱۱۱) قٰالَ رَبِّ اُحْکُمْ بِالْحَقِّ وَ رَبُّنَا اَلرَّحْمٰنُ اَلْمُسْتَعٰانُ عَلیٰ مٰا تَصِفُونَ (۱۱۲)
هوش مصنوعی: ما تو را جز به عنوان رحمتی برای جهانیان نفرستادیم. بگو: وحی به من می‌رسد که خداوند شما، خدایی یگانه است. آیا شما تسلیم می‌شوید؟ اگر رویگردان شدید، بگو: من به شما اعلام می‌کنم که همه شما در یک سطح هستید. نمی‌دانم آیا آنچه وعده داده می‌شود نزدیک است یا دور. او می‌داند سخن‌های گفتنی را و همچنین آنچه را که پنهان می‌کنید. نمی‌دانم شاید این برای شما آزمایش باشد و مایملکی برای مدتی کوتاه. درخواست کن: پروردگارا، به حق داوری کن و پروردگار ما رحمن است و در آنچه وصف می‌کنید به ما کمک می‌کند.
و نفرستاد ترا مگر رحمتی مر عالمیان را (۱۰۷) بگو جز این نیست که وحی کرده می‌شود بمن که نیست اله شما مگر اله واحد پس آیا هستید مسلمانان (۱۰۸) پس اگر روی گردانند پس بگو آگاه کردیم شما را بر یکسانی و نمی‌دانم که آیا نزدیک و یا دور است آنچه وعده داده می‌شود (۱۰۹) بدرستی که او می‌داند آشکار از گفتار را و می‌داند آنچه پنهان می‌دارید (۱۱۰) و نمی‌دانم شاید که آن فتنه باشد مر شما را و کام یافتن تا وقتی (۱۱۱) گفت پروردگار من حکم کن بحق و پروردگار ما بخشاینده است که یاری خواسته شده بر آنچه وصف می‌کنید (۱۱۲)
هوش مصنوعی: و تو را نفرستادیم مگر به عنوان رحمتی برای جهانیان. بگو که جز این نیست که به من وحی می‌شود که خدای شما جز خدای واحد نیست، پس آیا شما مسلمین هستید؟ اگر روی برگردانید، بگو ما شما را از حقیقت آگاه کردیم و نمی‌دانم آیا آنچه وعده داده شده نزدیک است یا دور. او به خوبی از آنچه می‌گویید آگاه است و از آنچه در دل پنهان می‌کنید نیز باخبر است. نمی‌دانم شاید این آزمایشی برای شما باشد و فرصتی برای بهره‌مندی تا زمانی مشخص. گفت: پروردگار من، به حق داوری کن و پروردگار ما بخشنده است و بر آنچه وصف می‌کنید یاری می‌طلبد.
نی فرستادیم بر خلق زمین
ما تو را جز رحمةٌ للعالمین
هوش مصنوعی: ما برای مردم بر روی زمین پیامبری فرستادیم و تو را تنها به عنوان رحمتی برای جهانیان قرار دادیم.
گو به مردم إنَّمَا یُوحَی إلَی
نیست جز این کآن خدای فرد حیّ
هوش مصنوعی: به مردم بگو که تنها چیزی که به من وحی شده این است که خداوند یکتاست و زنده است.
که شما را اوست معبودی بجا
واحد و یکتاست بی چون و چرا
هوش مصنوعی: معبود شما واحد و یکتاست و هیچ شکی در آن نیست.
پس شما هستید آیا مسلمون
گر که برگردند پس از رأی دون
هوش مصنوعی: اگر شما مسلمان هستید، پس وقتی که نظرهای نادرست برگشتند، آیا شما نیز برمی‌گردید؟
پس بگو کآگاهتان کردم عیان
بر سویّه آنکه مأمورم بدان
هوش مصنوعی: پس بگو که من شما را از این موضوع به وضوح مطلع کردم، بر اساس دستوری که دارم.
یعنی آئین عدالت بر امور
کآن بود از میل و خود رایی به دور
هوش مصنوعی: این جمله بیان می‌کند که اصول عدالت باید بر کارها حاکم باشد و از تمایلات شخصی و خودسری دوری کند. به عبارت دیگر، عدالت باید مستقل از خواسته‌های فردی و گرایش‌های شخصی اعمال شود.
من ندانم که قریب است آن وعید
که شما را داده است او یا بعید
هوش مصنوعی: من نمی‌دانم که آن تهدیدی که او به شما کرده، به حقیقت نزدیک است یا دور و بعید.
یعنی آنچه وعده داده می شوید
خود ز قتل و اُسر و انذار شدید
هوش مصنوعی: آنچه به شما وعده داده می‌شود، شامل قتل، به اسارت گرفتن و هشدارهای جدی است.
بر شما گردند غالب مسلمین
داند او تا خود تا شود کی واقع این
هوش مصنوعی: مسلمانان بر شما پیروز خواهند شد و او (خدا) این را می‌داند تا زمانی که خود را آماده کند و بداند که چه زمانی این واقعه رخ خواهد داد.
حق بداند آنچه گویید آشکار
وآنچه را دارید هم در استتار
هوش مصنوعی: این بیت به این معناست که حقیقت آن چیزی را که می‌گویید، باید مشخص و نمایان باشد، و همچنین آنچه را که در درون دارید، باید به صورت پنهان و مخفی نگه‌دارید.
هم ندانم من نشد چون وحی رب
چیست تأخی ر عقوبت را سبب
هوش مصنوعی: من نمی‌دانم که چرا عقوبت به تأخیر می‌افتد، آیا این به خاطر وحی پروردگار است یا دلایل دیگری دارد؟
شاید آن باشد شما را امتحان
چو آزماید نیک و بد را در جهان
هوش مصنوعی: ممکن است این وضع به خاطر آزمایش شما باشد، همان‌گونه که در دنیا نیک و بد را امتحان می‌کنند.
یا که برخورداری ای شاید بود
تا به وقت مرگتان چون در رسد
هوش مصنوعی: شاید شما در زندگی به گونه‌ای قدرتمند و برخوردار باشید که در زمان مرگتان در آرامش و آسودگی قرار بگیرید.
ای پیمبر امر خود با حق گذار
گو تو رَبِّ احکُم به حق لیل و نهار
هوش مصنوعی: ای پیامبر، کار خود را با حق درمیان بگذار و بگو که ای پروردگار، به حق در شب و روز حکم کن.
زآن همی می گفت در میدان کین
حکم کن مابین ما و مشرکین
هوش مصنوعی: او می‌گفت که در این میدان جنگ، قضاوت کن میان ما و کافران.
رَبّنَا الرَّحمَن خدای مستعان
بر هر آنچه می کند اوصاف آن
هوش مصنوعی: خداوند بخشنده و مهربان، چنان تواناست که بر هر چیز و هر وصفی که انجام می‌دهد، تسلط دارد.
ما ز حق خواهیم یاری دم به دم
بر هر آنچه ثبت لوح است از قِدم
هوش مصنوعی: ما از خدا هر لحظه کمک می‌خواهیم و به هر چیزی که از زمان‌های قدیم در تقدیر و سرنوشت نوشته شده است، توجه می‌کنیم.
یعنی آنچه کآن به وفق مشیّت است
حکم آن صادر ز کلک قدرت است
هوش مصنوعی: این بیت به این معناست که هر چیزی که بر اساس اراده و خواست خداوند به انجام می‌رسد، به دلیل قدرت و توانایی اوست که به عنوان فرماندهی بزرگ عمل می‌کند. در واقع، همه اتفاقات و آثار هستی ناشی از قدرت الهی است.
برخلاف حق بود آنچه شما
میلتان باشد به مغلوبیِ ما
هوش مصنوعی: آنچه شما به آن میل دارید، برخلاف حقیقت است و در برابر تسلیم ما قرار دارد.
بلکه ما غالب شویم و کامکار
هم شما مغلوب ما در کارزار
هوش مصنوعی: ما برتری پیدا کنیم و در نبرد شما نیز شکست بخورید.