برگردان به زبان ساده
سُبْحٰانَ اَلَّذِی أَسْریٰ بِعَبْدِهِ لَیْلاً مِنَ اَلْمَسْجِدِ اَلْحَرٰامِ إِلَی اَلْمَسْجِدِ اَلْأَقْصَی اَلَّذِی بٰارَکْنٰا حَوْلَهُ لِنُرِیَهُ مِنْ آیٰاتِنٰا إِنَّهُ هُوَ اَلسَّمِیعُ اَلْبَصِیرُ (۱) وَ آتَیْنٰا مُوسَی اَلْکِتٰابَ وَ جَعَلْنٰاهُ هُدیً لِبَنِی إِسْرٰائِیلَ أَلاّٰ تَتَّخِذُوا مِنْ دُونِی وَکِیلاً (۲) ذُرِّیَّةَ مَنْ حَمَلْنٰا مَعَ نُوحٍ إِنَّهُ کٰانَ عَبْداً شَکُوراً (۳) وَ قَضَیْنٰا إِلیٰ بَنِی إِسْرٰائِیلَ فِی اَلْکِتٰابِ لَتُفْسِدُنَّ فِی اَلْأَرْضِ مَرَّتَیْنِ وَ لَتَعْلُنَّ عُلُوًّا کَبِیراً (۴) فَإِذٰا جٰاءَ وَعْدُ أُولاٰهُمٰا بَعَثْنٰا عَلَیْکُمْ عِبٰاداً لَنٰا أُولِی بَأْسٍ شَدِیدٍ فَجٰاسُوا خِلاٰلَ اَلدِّیٰارِ وَ کٰانَ وَعْداً مَفْعُولاً (۵) ثُمَّ رَدَدْنٰا لَکُمُ اَلْکَرَّةَ عَلَیْهِمْ وَ أَمْدَدْنٰاکُمْ بِأَمْوٰالٍ وَ بَنِینَ وَ جَعَلْنٰاکُمْ أَکْثَرَ نَفِیراً (۶)
هوش مصنوعی: خدای پاک و منزهی است که شبانه بندهاش را از مسجد الحرام به مسجد الاقصی که 주변 آن را برکت دادهایم، برد. تا برخی از نشانههایمان را به او نشان دهیم. یقیناً او شنوا و بیناست. ما به موسی کتاب را دادیم و آن را راهنمای بنیاسرائیل قرار دادیم و به آنها گفتیم که از غیر من وکیلی انتخاب نکنید. فرزندان کسی که او را با نوح در کشتی حمل کردیم، همانا او بندهای شاکر بود. ما در کتاب به بنیاسرائیل دستور دادیم که شما دو بار در زمین فساد خواهید کرد و برتری بزرگی را نشان خواهید داد. پس وقتی وعده اول آنها رسید، بر شما بندگانمان را که نیرویی قوی داشتند، فرستادیم تا در میان دیار بگردند و این وعدهای بود که انجام شد. سپس ما بار دیگر قدرت را به شما برگرداندیم و شما را با اموال و فرزندان یاری کردیم و شما را بیشتر از نظر تعداد قرار دادیم.
دانم پاک بودن آنکه برد بشب بندهاش شبی از مسجد الحرام بمسجد أقصی که برکت دادیم پیرامونش را تا بنمایم او را آیتهای خود بدرستی که اوست شنوای بینا (۱) و دادیم موسی را تورات و گردانیدیمش هدایت از برای فرزندان یعقوب که مگیرید از غیر من کارگزاری (۲) فرزندان آنکه حمل کردیم با نوح بدرستی که او بوده بندۀ شکرگزار (۳) و اعلام نمودیم به بنی اسرائیل در کتاب که فساد خواهید کرد در زمین دو بار و هر آینه سرکشی خواهید کرد البته سرکشی بزرگ (۴) پس چون بیاید وعده نخستین آن و میفرستیم بر شما بندگانی مر ما را صاحبان قوت سخت پس روند بجستجو میانه خانهها و باشد وعده کرده شده (۵) پس برگردانیدیم برای شما نصرت را بر ایشان و مدد کنیم شما را بمالها و پسران و بگردانیم شما را بسیارتر از راه مرد و مدد (۶)
هوش مصنوعی: من میدانم که آن کسی که در شب از مسجد الحرام به مسجد الاقصی برده شد، پاک است و ما دور این مکان را مبارک قرار دادیم تا نشانههای خود را به او نشان دهم، چرا که او شنوای بیناست. ما به موسی تورات دادیم و او را به عنوان هدایتگر فرزندان یعقوب قرار دادیم، به آنها دستور دادیم که از غیر من کسی را به عنوان کارگزار نپذیرند. فرزندان آنهایی که با نوح بودند، واقعاً بندگان شکرگزاری بودند. ما به بنی اسرائیل در کتاب خود اعلام کردیم که شما در زمین دو بار فساد خواهید کرد و قطعاً سرکشی بزرگی خواهید داشت. پس زمانی که وعده نخستین شما به وقوع بپیوندد، بندگانی از خود را با قدرت سخت بر شما میفرستیم تا در میان خانهها جستجو کنند، و این وعدهای است که انجام خواهد شد. سپس ما نصرت را به شما بازگردانده و شما را با مال و فرزندان یاری میکنیم و شما را بیشتر از قبل در زمین قرار خواهیم داد.
پاکی آن ذات مقدّس را سزاست
که برون از حد و وصف ماسواست
هوش مصنوعی: پاکی و عظمت آن وجود مقدس شایسته است، چرا که فراتر از تمامی حدود و توصیفها است.
نیست محدود او به حدی در وجود
وآنچه در عقل آید از غیب و شهود
هوش مصنوعی: وجود او محدود به هیچ اندازهای نیست و هر چیزی که در فکر و آگاهی ما به عنوان حقیقت یا واقعیت شناخته میشود، از عالم پنهان و دیدنیها سرچشمه میگیرد.
هست بیرون از اشارت، هم ز اسم
اسمها شد گنج ذاتش را طلسم
هوش مصنوعی: این جمله به این معناست که حقیقت وجودی او فراتر از اشارهها و نامها است و وجودش به قدری عمیق و پنهان است که به مانند گنجی گرانبها، رمز و رازی در خود دارد.
هم مقدّس از حدود و از جهات
هم معرّا از عقول ممکنات
هوش مصنوعی: این بیت به بیان ویژگیهایی از یک حقیقت عالی و مقدس اشاره دارد. آن حقیقت نهتنها از محدودیتها و چارچوبهای متعارف موجود بالاتر است، بلکه از فهم و درک انسانی نیز فراتر رفته و به نوعی ابهام و بینهایت تعلق دارد. به عبارتی، این مفهوم به چیزی اشاره میکند که نه تنها از نظر مقدس بودن ویژگیهایی دارد، بلکه در عین حال آزاد و بیقید از قضاوتها و برداشتهای عقلانی انسانها نیز است.
ره نیابد کس به وی هیچ از رهی
جز که از راه فناء گر آگهی
هوش مصنوعی: هیچ کس نمیتواند به او برسد، مگر از راهی که خود را فانی کند و به حقیقت آگاه شود.
وآن نگنجد در بیان از چند و چون
جز که خود گردد به عبدی رهنمون
هوش مصنوعی: این عبارت به این معنی است که برخی از مفاهیم و حالات آنقدر عمیق و پیچیده هستند که نمیتوان بهخوبی آنها را با کلمات بیان کرد. تنها کسی که میتواند به درک واقعی آنها برسد، خود شخص است که بهنوعی به درک عمیقتر هدایت میشود.
مر مجرد سازد او را عون حق
در عبودیّت ز وصف ماخَلَق
هوش مصنوعی: او را تنها میکند، یاری خدا در بندگی، از توصیف چیزی که خلق شده است.
از مقام قلب او را در فتوح
می برد تا مسجد الاقصای روح
هوش مصنوعی: این عبارت به معنای آن است که از جایگاه قلب فرد، او را به دستاوردهای بزرگ و تجربیات روحانی هدایت میکند، به گونهای که به اوج والای روحانی و معنوی، همچون مسجد الاقصی، دست مییابد.
قلب را فرموده زآن بیت الحرام
کش محرّم شد قوای نفس خام
هوش مصنوعی: دل را به خاطر کعبه از هوسها دور کن، زیرا نفس خام و ناپخته، از اثرات گناه و ناپاکی محروم میشود.
لیل یعنی اندر این ظلمات تن
وین غواشیِ طبیعت، وین بدن
هوش مصنوعی: شب، یعنی در این تاریکیهای وجود، و این بدن که مانند یک لباس طبیعی است.
زآنکه می نبود عروج و ارتقا
ممکن الاّ با همین طبع و قوا
هوش مصنوعی: از آنجا که برای رسیدن به اوج و ترقی، وجود همین ویژگیها و قدرتها ضروری است.
یعنی الاّ آنکه در سیر و طلب
جسم باشد مر ترقی را سبب
هوش مصنوعی: این جمله میگوید که تنها در صورتی که واقعاً در جستجوی تکامل و پیشرفت باشید، میتوانید به ترقی و رشد دست یابید. به عبارت دیگر، برای رسیدن به بهبود و تکامل، باید تلاش و جستجوی واقعی داشته باشید.
یا ز شب شد قصد کآن معشوق جان
عبد خود را داد رفعت در نهان
هوش مصنوعی: در اینجا گفته شده که معشوق، جان بنده خود را در خفا به او بخشیده است و به این ترتیب، او از شب و تاریکی به سوی بلندی و رفعت رفته است. به عبارتی دیگر، این عشق و عشقورزی باعث شده تا عاشق به اوج و تعالی برسد.
برد از بیت الحرامش بی خلاف
جانب اقصای روح از انکشاف
هوش مصنوعی: وجود او از مکانی به مکان دیگر منتقل میشود، بدون هیچ گونه تردیدی، و روح او از حجابها و پردهها آزاد میگردد.
کآن ز ملک جسم باشد دورتر
نیست خیر ات و فضایل زآن به در
هوش مصنوعی: آنچه که در دنیای مادی و جسمانی قرار دارد، نمیتواند به خوبی و فضایل دست یابد؛ زیرا ارزشها و خوبیها از دایرهی این جهان فراتر هستند.
تا که بنما یمش از آیات خویش
کو سمیع است و بصیر از ذات خویش
هوش مصنوعی: او از نشانههای خود، حقایق را آشکار میسازد؛ زیرا او شنوا و بینا است و این ویژگیها از ذات خودش نشأت میگیرند.
بشنود یعنی مناجات و نداء
در مقام سرّ به ادراک فناء
هوش مصنوعی: شنیدن یعنی دعا و درخواست در مکانی که رازها فاش میشود و به درک فنا میرسیم.
هم بصیر اعنی به استعداد او
قدر ادراکش کند امداد او
هوش مصنوعی: هر شخص با درک و بصیرتی که دارد، بر اساس توانایی خود میتواند از کمکها و راهنماییهای دیگران بهرهمند شود.
رفته رفته تا که از غیب و شهود
وارهد، یابد فنای فی الوجود
هوش مصنوعی: آهسته آهسته، وقتی از دنیای پنهان و واقعیتهای بیرونی فاصله بگیرد، به معنای نابودی خود در وجود میرسد.
رتبه ها را طی کند ز ادنی مقام
تا مقام جمع ذات و اصل تام
هوش مصنوعی: انسان باید مراحل ترقی را طی کند و از پایینترین مرتبه به بالاترین مقام که مقام جمع وجود و کمال است برسد.
ما ز خود دادیم موسی را کتاب
رهنما کردیم او را بر صواب
هوش مصنوعی: ما از خودمان به موسی کتابی دادیم که او را به راه درست هدایت کردیم.
سوی اسرائیلیان تا غیر من
می نگیرند از وکیلی در سنن
هوش مصنوعی: هرگز به کسی جز من اعتماد نکنید و وکیلی از میان اسرائیلیها برنگزیند.
خود ز فرزندان او کاندر بلاء
حمل با نوحش نمودیم از ولاء
هوش مصنوعی: از میان فرزندان او، وقتی در سختی و بلاء قرار گرفتیم، مانند نوح، در ارتباط با مقام و دوستی او عمل کردیم.
قصد از این سام است کاندر فُلک بود
جدّ ابراهیم صاحب مُلک بود
هوش مصنوعی: هدف از این صحبت درباره ساحلی است که در آبها قرار دارد و به جد ابراهیم، مالک سرزمینها و کشورها اشاره میشود.
کَانَ نُوحٍ إنَّهُ عَبد اشَکُور
در عبودیّت به حق کامل حضور
هوش مصنوعی: نوح (ع) بندهای شکرگزار بود و در عبودیت به حق به طور کامل حاضر و متواضع بود.
شد بر اسرائیلیان اعلام این
خود ز ما اندر کتاب مستبین
هوش مصنوعی: این اعلام به قوم اسرائیل شده است که این پیام از سوی ما در کتاب روشن آمده است.
کز شما گردد تباهی آشکار
در زمین از جهل و نادانی دو بار
هوش مصنوعی: از نادانی و جهل شما، ویرانی و فساد در زمین نمایان میشود.
کشتن شعیاست اول زآن مراد
قتل یحیی دویمین است از فساد
هوش مصنوعی: شعیا از افرادی است که پیامآور حق بود و در اینجا به اشاره به داستان یحیی و مشکلاتی که او با فساد داشت، اشاره شده است. کشتن یحیی به نوعی نماد از بین بردن حقیقت و عدالت است و نشاندهندهی چالشهایی است که برای حفظ اصول اخلاقی و انسانی وجود دارد. این دو واقعه به هم مرتبطند و نشاندهندهی مبارزه با فساد و نادرستی است.
غالی اندر سرکشی گردید هم
بس بزرگ اندر غرور و در ستم
هوش مصنوعی: در نتیجه سرکشی، او به اندازهای بزرگ و مغرور شد که به ستمگری نیز دست زد.
پس به هنگام اندر آید زآن خطا
وعدة حق اولین ره بر شما
هوش مصنوعی: پس در آن زمان که خطاها نمایان میشود، وعدهی الهی نخستین راه را بر شما میگشاید.
می برانگیزیم بر پاداش ها
بندگان خویش با پرخاشها
هوش مصنوعی: ما با دعواها و تنشها، بندگان خود را برای پاداشها و مزایا تحریک میکنیم.
صاحبان قتل و قهر و کارزار
بر شما گردند داخل در دیار
هوش مصنوعی: آدمهای خطرناک و جنگجو به سرزمین شما وارد میشوند.
قتل و غارتها کنند از شیخ و شاب
مسجد و شهر شما گردد خراب
هوش مصنوعی: قتل و غارتها در شهر و مسجد به دست افراد قوی و ظالم رخ میدهد و باعث ویرانی و نابودی همه چیز میشود.
بوده بُخت النصر و بر قول صحیح
عامل لهراسب او بوده صریح
هوش مصنوعی: بخت النصر به خوش شانسی و موفقیت اشاره دارد و در اینجا نشان میدهد که بر اساس یک گفته درست، نقش عامل لهراسب در این موفقیت روشن و واضح بوده است.
سوی بیت المقدس آن عامل روان
گشت و کرد آن را که کردند از عیان
هوش مصنوعی: آن عامل به سوی بیت المقدس روانه شد و آنچه که از دلیری و شجاعت انجام داد، را به حقیقت پیاده کرد.
وعدة مفعول هست این در جزا
می شود واقع همانا بر شما
هوش مصنوعی: این وعدهای که به شما داده شده، بهطور حتم در عمل به حقیقت تبدیل خواهد شد.
پس بگردانیمتان غالب دگر
بعد مغلوبی دهیم از نو ظفر
هوش مصنوعی: پس ما شما را در مقام پیروزی قرار خواهیم داد و پس از آنکه شکست خورید، دوباره به شما پیروزی خواهیم داد.
هم مدد بدهیم از مال و ولد
بیشتر گردید از روی عدد
هوش مصنوعی: اگر ما به دیگران کمک کنیم و از مال و فرزندان خود بگذریم، در واقع بر تعداد خیرات و برکات خود میافزاییم.