گنجور

۱- آیات ۱ تا ۱۵

بسم االله الرحمن الرحیم

الر تِلْکَ آیٰاتُ اَلْکِتٰابِ وَ قُرْآنٍ مُبِینٍ (۱) رُبَمٰا یَوَدُّ اَلَّذِینَ کَفَرُوا لَوْ کٰانُوا مُسْلِمِینَ (۲) ذَرْهُمْ یَأْکُلُوا وَ یَتَمَتَّعُوا وَ یُلْهِهِمُ اَلْأَمَلُ فَسَوْفَ یَعْلَمُونَ (۳) وَ مٰا أَهْلَکْنٰا مِنْ قَرْیَةٍ إِلاّٰ وَ لَهٰا کِتٰابٌ مَعْلُومٌ (۴) مٰا تَسْبِقُ مِنْ أُمَّةٍ أَجَلَهٰا وَ مٰا یَسْتَأْخِرُونَ (۵) وَ قٰالُوا یٰا أَیُّهَا اَلَّذِی نُزِّلَ عَلَیْهِ اَلذِّکْرُ إِنَّکَ لَمَجْنُونٌ (۶) لَوْ مٰا تَأْتِینٰا بِالْمَلاٰئِکَةِ إِنْ کُنْتَ مِنَ اَلصّٰادِقِینَ (۷) مٰا نُنَزِّلُ اَلْمَلاٰئِکَةَ إِلاّٰ بِالْحَقِّ وَ مٰا کٰانُوا إِذاً مُنْظَرِینَ (۸) إِنّٰا نَحْنُ نَزَّلْنَا اَلذِّکْرَ وَ إِنّٰا لَهُ لَحٰافِظُونَ (۹) وَ لَقَدْ أَرْسَلْنٰا مِنْ قَبْلِکَ فِی شِیَعِ اَلْأَوَّلِینَ (۱۰) وَ مٰا یَأْتِیهِمْ مِنْ رَسُولٍ إِلاّٰ کٰانُوا بِهِ یَسْتَهْزِؤُنَ (۱۱) کَذٰلِکَ نَسْلُکُهُ فِی قُلُوبِ اَلْمُجْرِمِینَ (۱۲) لاٰ یُؤْمِنُونَ بِهِ وَ قَدْ خَلَتْ سُنَّةُ اَلْأَوَّلِینَ (۱۳) وَ لَوْ فَتَحْنٰا عَلَیْهِمْ بٰاباً مِنَ اَلسَّمٰاءِ فَظَلُّوا فِیهِ یَعْرُجُونَ (۱۴) لَقٰالُوا إِنَّمٰا سُکِّرَتْ أَبْصٰارُنٰا بَلْ نَحْنُ قَوْمٌ مَسْحُورُونَ (۱۵)

بنام خدای بخشندۀ مهربان

الر ، این آیتهای کتاب و قرآنست روشن (۱) که آرزو کنند آنان که کافر شدند که کاش بودند مسلمانان (۲) واگذار ایشان را تا بخورند و کامرانی کنند و مشغول کند ایشان را آرزو و پس زود باشد که بدانید (۳) و هلاک نکردیم هیچ دهی را مگر آنکه بود مر او را نوشته معلوم (۴) بیش نیفتد هیچ امتی از اجلش و باز پس نمانند (۵) و گفتند ای آنکه فرو فرستاده شده بر او ذکر بدرستی که تو هر آینه دیوانۀ (۶) چرا نمی‌آری بما فرشتگان را اگر هستی از راستگویان (۷) فرو نمی‌فرستیم ملائکه را مگر بحق و نباشد آن‌گاه از مهلت‌دادگان (۸) بدرستی که ما فرو فرستادیم ذکر را و بدرستی که ما مر او را نگاهدارندگانیم (۹) و بدرستی که فرستادیم پیش از تو در گروه‌های پیشینیان (۱۰) و نمی‌آمد ایشان را هیچ رسولی مگر که بودند آن استهزا می‌کردند (۱۱) همچنین در میاریم آن را در دلهای گناهکاران (۱۲) ایمان نمی‌آورند بآن و بدرستی که گذشته است آئین پیشینیان (۱۳) و اگر می‌گشادیم بر ایشان دری از آسمان پس می‌بود در آن که همه روزه ببالا می‌رفته باشند (۱۴) هر آینه می‌گفتند جز این نیست بسته شده چشمهای ما بلکه مائیم گروه سحرکرده‌شدگان (۱۵)

کرد هم در سورۀ الحجر ابتدا
حق تعالی از الف وز لام و را
هست الف انشاء از ذات الاحد
که تجلّی کرده از خود او به خود
زآن تجلّی عقل اول شد بپا
باطنش جبریل و ظاهر مصطفی(ص)
لام و را یعنی که جبرئیل و رسول
ختم از ایشان دور امکان در نزول
بر نبی با جبرئیل اندر خطاب
آمد از حق تِلْکَ آیاتُ الْکِتَاب
هست قرآن مبین در هر ورق
مر جدا سازنده باطل ز حق
ای بسا که کافران دارند دوست
کاش ما بودیم مسلم، کآن نکوست
و اینست وقتی که مسلمانی قوی
گشته باشد از فتوح معنوی
مؤمنان گردند شاد و شیرگیر
دشمنان مغلوب و مفلوک و اسیر
واگذار ای احمد (ص) کامل بیان
تا خورند از هر چه خواه ند این خسان
بهره مند آیند از هر نیک و بد
و آرزوهاشان کند مشغول خود
زود باشد که بدانند آن رمه
شومی کردار و سوء خاتمه
ما نکردیم اهل دیهی را تباه
جز زمانی که مقدّر بُد به گاه
یعنی آن مکتوب اندر لوح بود
آمد از غیب قَدَر پس در شهود
هیچ نگرفتند پیشی ساعتی
وقت را هم پس نماندند امتی
کافران گفتند ای آن کو نزول
یافت بر وی ذکر مجنونی و گول
وز جنون خویش از روی کلام
خود به نِسیه بازمان خوانی مدام
تو چرا ناری به ما افرشتگان
بر گواهی در رسالت ز آسمان
گر تویی از راستگویان بی ز شک
بر گواهی نزد ما آور ملک
حق تعالی گوید ایشان را جواب
نی فرشته ما فرستیم از شتاب
جز به حق یعنی که اندر ساعتی
که نباشد بهر ایشان مهلتی
ما فرستادیم قرآن را و چند
حافظم آن را خود از هر ناپسند
هم فرستادیم پیش از تو یقین
مر رسولان در گروه اولین
هم بدیشان نامد از پیغمبران
جز که می کردند استهزاء بدان
همچنان که سابقین را در قلوب
عظمت ذکر اندر افکندیم خوب
از پی اتمام حجت در سبل
پس نیاوردند ایمان بر رسل
همچنین اندر قلوب مجرمان
ذکر را ظاهر نماییم این زمان
افکنیم اعنی به قلب این گروه
عظم قرآن را که خاص است از وجوه
لیک ایمان ناورند از ذکر و پند
عادت پیشینیان بگذشته چند
عادت حق بر هلاک طاغیان
گشته جاری یعنی اندر هر زمان
باز خواهند از رسولان نه از صلاح
معجزة دیگر به وجه اقتراح
ز آسمانشان در گشاییم ار که چند
تا که هر روزی بر آن بالا روند
می بگویند آن کسان نبود جز این
سُکِّرَت أبصَارُنَا بِالْسِّحر هین
بلکه ما هستیم مسحورون همه
چشم ما را بسته اند از واهمه
۲- آیات ۱۶ تا ۲۵: وَ لَقَدْ جَعَلْنٰا فِی اَلسَّمٰاءِ بُرُوجاً وَ زَیَّنّٰاهٰا لِلنّٰاظِرِینَ (۱۶) وَ حَفِظْنٰاهٰا مِنْ کُلِّ شَیْطٰانٍ رَجِیمٍ (۱۷) إِلاّٰ مَنِ اِسْتَرَقَ اَلسَّمْعَ فَأَتْبَعَهُ شِهٰابٌ مُبِینٌ (۱۸) وَ اَلْأَرْضَ مَدَدْنٰاهٰا وَ أَلْقَیْنٰا فِیهٰا رَوٰاسِیَ وَ أَنْبَتْنٰا فِیهٰا مِنْ کُلِّ شَیْ‌ءٍ مَوْزُونٍ (۱۹) وَ جَعَلْنٰا لَکُمْ فِیهٰا مَعٰایِشَ وَ مَنْ لَسْتُمْ لَهُ بِرٰازِقِینَ (۲۰) وَ إِنْ مِنْ شَیْ‌ءٍ إِلاّٰ عِنْدَنٰا خَزٰائِنُهُ وَ مٰا نُنَزِّلُهُ إِلاّٰ بِقَدَرٍ مَعْلُومٍ (۲۱) وَ أَرْسَلْنَا اَلرِّیٰاحَ لَوٰاقِحَ فَأَنْزَلْنٰا مِنَ اَلسَّمٰاءِ‌ مٰاءً فَأَسْقَیْنٰاکُمُوهُ وَ مٰا أَنْتُمْ لَهُ بِخٰازِنِینَ (۲۲) وَ إِنّٰا لَنَحْنُ نُحْیِی وَ نُمِیتُ وَ نَحْنُ اَلْوٰارِثُونَ (۲۳) وَ لَقَدْ عَلِمْنَا اَلْمُسْتَقْدِمِینَ مِنْکُمْ وَ لَقَدْ عَلِمْنَا اَلْمُسْتَأْخِرِینَ (۲۴) وَ إِنَّ رَبَّکَ هُوَ یَحْشُرُهُمْ إِنَّهُ حَکِیمٌ عَلِیمٌ (۲۵)

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی)
قالب شعری: مثنوی

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

الر تِلْکَ آیٰاتُ اَلْکِتٰابِ وَ قُرْآنٍ مُبِینٍ (۱) رُبَمٰا یَوَدُّ اَلَّذِینَ کَفَرُوا لَوْ کٰانُوا مُسْلِمِینَ (۲) ذَرْهُمْ یَأْکُلُوا وَ یَتَمَتَّعُوا وَ یُلْهِهِمُ اَلْأَمَلُ فَسَوْفَ یَعْلَمُونَ (۳) وَ مٰا أَهْلَکْنٰا مِنْ قَرْیَةٍ إِلاّٰ وَ لَهٰا کِتٰابٌ مَعْلُومٌ (۴) مٰا تَسْبِقُ مِنْ أُمَّةٍ أَجَلَهٰا وَ مٰا یَسْتَأْخِرُونَ (۵) وَ قٰالُوا یٰا أَیُّهَا اَلَّذِی نُزِّلَ عَلَیْهِ اَلذِّکْرُ إِنَّکَ لَمَجْنُونٌ (۶) لَوْ مٰا تَأْتِینٰا بِالْمَلاٰئِکَةِ إِنْ کُنْتَ مِنَ اَلصّٰادِقِینَ (۷) مٰا نُنَزِّلُ اَلْمَلاٰئِکَةَ إِلاّٰ بِالْحَقِّ وَ مٰا کٰانُوا إِذاً مُنْظَرِینَ (۸) إِنّٰا نَحْنُ نَزَّلْنَا اَلذِّکْرَ وَ إِنّٰا لَهُ لَحٰافِظُونَ (۹) وَ لَقَدْ أَرْسَلْنٰا مِنْ قَبْلِکَ فِی شِیَعِ اَلْأَوَّلِینَ (۱۰) وَ مٰا یَأْتِیهِمْ مِنْ رَسُولٍ إِلاّٰ کٰانُوا بِهِ یَسْتَهْزِؤُنَ (۱۱) کَذٰلِکَ نَسْلُکُهُ فِی قُلُوبِ اَلْمُجْرِمِینَ (۱۲) لاٰ یُؤْمِنُونَ بِهِ وَ قَدْ خَلَتْ سُنَّةُ اَلْأَوَّلِینَ (۱۳) وَ لَوْ فَتَحْنٰا عَلَیْهِمْ بٰاباً مِنَ اَلسَّمٰاءِ فَظَلُّوا فِیهِ یَعْرُجُونَ (۱۴) لَقٰالُوا إِنَّمٰا سُکِّرَتْ أَبْصٰارُنٰا بَلْ نَحْنُ قَوْمٌ مَسْحُورُونَ (۱۵)
هوش مصنوعی: این آیات نشان‌دهنده کتابی روشنگر و قرآن واضح هستند. ممکن است کافران آرزو کنند که ای کاش مسلمانی بودند. بگذارید آن‌ها بخورند و از زندگی لذت ببرند و امید آنها را غافل کند، ولی به‌زودی خواهند دانست. هیچ شهری را هلاک نکردیم مگر این‌که برای آن کتابی معلوم بوده است. هیچ امتی نمی‌تواند بر سر آمدن اجلش سبقت بگیرد و نه تأخیر کند. آنها گفتند: ای کسی که ذکر بر تو نازل شده، تو قطعاً دیوانه‌ای. اگر راست می‌گویی، چرا ملایکه را به ما نمی‌آوری؟ ما ملایکه را جز به حق نازل نمی‌کنیم و در آن صورت به آنها مهلت داده نمی‌شود. ما خود قرآن را نازل کرده‌ایم و ما به‌طور قطع حافظ آن هستیم. پیش از تو نیز رسولانی برای گروه‌های پیشین فرستاده‌ایم و هرگاه رسولی به آنها می‌رسید، به او تمسخر می‌کردند. این‌گونه ما این پیام را در دل مجرمان قرار می‌دهیم و آن‌ها به آن ایمان نمی‌آورند در حالی که سنّت پیشینیان گذشته است. اگر در را به سوی آسمان برایشان بگشاییم و آن‌ها در آن بالا بروند، باز هم می‌گویند که چشمان ما به خواب رفته و ما قوم جادو شده‌ایم.
الر ، این آیتهای کتاب و قرآنست روشن (۱) که آرزو کنند آنان که کافر شدند که کاش بودند مسلمانان (۲) واگذار ایشان را تا بخورند و کامرانی کنند و مشغول کند ایشان را آرزو و پس زود باشد که بدانید (۳) و هلاک نکردیم هیچ دهی را مگر آنکه بود مر او را نوشته معلوم (۴) بیش نیفتد هیچ امتی از اجلش و باز پس نمانند (۵) و گفتند ای آنکه فرو فرستاده شده بر او ذکر بدرستی که تو هر آینه دیوانۀ (۶) چرا نمی‌آری بما فرشتگان را اگر هستی از راستگویان (۷) فرو نمی‌فرستیم ملائکه را مگر بحق و نباشد آن‌گاه از مهلت‌دادگان (۸) بدرستی که ما فرو فرستادیم ذکر را و بدرستی که ما مر او را نگاهدارندگانیم (۹) و بدرستی که فرستادیم پیش از تو در گروه‌های پیشینیان (۱۰) و نمی‌آمد ایشان را هیچ رسولی مگر که بودند آن استهزا می‌کردند (۱۱) همچنین در میاریم آن را در دلهای گناهکاران (۱۲) ایمان نمی‌آورند بآن و بدرستی که گذشته است آئین پیشینیان (۱۳) و اگر می‌گشادیم بر ایشان دری از آسمان پس می‌بود در آن که همه روزه ببالا می‌رفته باشند (۱۴) هر آینه می‌گفتند جز این نیست بسته شده چشمهای ما بلکه مائیم گروه سحرکرده‌شدگان (۱۵)
هوش مصنوعی: این آیات کتاب و قرآن روشن است که کسانی‌که کافر شده‌اند، آرزو می‌کنند ای کاش مسلمان بودند. آنها را رها کن تا بخورند و لذت ببرند و مشغول آرزوهای خود شوند. سپس به زودی متوجه خواهند شد. ما هیچ دهی را نابود نکردیم مگر اینکه سرنوشتی مشخص برای آن نوشته شده بود و هیچ امتی از سرنوشت خود جلوتر نمی‌افتد و عقب نمی‌ماند. آنها گفتند: «ای کسی که ذکر بر تو نازل شده، آیا تو دیوانه‌ای؟ چرا فرشتگان را به سوی ما نمی‌فرستی اگر از راست‌گویان هستی؟» ما فرشتگان را جز به حق نازل نمی‌کنیم و در آن صورت دیگر مهلتی داده نخواهد شد. البته ما ذکر را نازل کرده‌ایم و آن را حفظ خواهیم کرد. پیش از تو، پیامبران زیادی فرستاده‌ایم و هیچ رسولی به سوی آنها نیامد مگر اینکه او را مسخره کردند. همچنین ما این مطالب را در دل‌های گناهکاران قرار می‌دهیم. آنها به این حقایق ایمان نخواهند آورد و مسلماً سرنوشت ملت‌های پیشین نیز گذشته است. اگر در آسمان درهایی برای آنها باز می‌کردیم و هر روز به سوی آن صعود می‌کردند، باز هم می‌گفتند که چشمان ما بسته است و ما گروهی سحر شده‌ایم.
کرد هم در سورۀ الحجر ابتدا
حق تعالی از الف وز لام و را
هوش مصنوعی: در آغاز سوره حجر، خداوند از حروف الفبا یعنی الف، لام و را شروع کرده است.
هست الف انشاء از ذات الاحد
که تجلّی کرده از خود او به خود
هوش مصنوعی: الف، نشانه‌ای از وجود خداوند یگانه است که از خود به خود تجلّی کرده است.
زآن تجلّی عقل اول شد بپا
باطنش جبریل و ظاهر مصطفی(ص)
هوش مصنوعی: از روشنایی و تجلّی عقل نخست، باطن امر به صورت جبریل (روح‌القدس) و ظاهر آن به شکل پیامبر (ص) نمایان شد.
لام و را یعنی که جبرئیل و رسول
ختم از ایشان دور امکان در نزول
هوش مصنوعی: لام و را به معنای جبرئیل و فرستاده است و این نشان می‌دهد که آن‌ها از احتمال فرود آمدن و پیام‌آوری جدا هستند.
بر نبی با جبرئیل اندر خطاب
آمد از حق تِلْکَ آیاتُ الْکِتَاب
هوش مصنوعی: پیام، از سوی حق به نبی همراه جبرئیل نازل شد و آن آیات کتاب را معرفی کرد.
هست قرآن مبین در هر ورق
مر جدا سازنده باطل ز حق
هوش مصنوعی: قرآن کتاب روشنی است که در هر صفحه‌اش، حق و باطل را از هم جدا می‌کند.
ای بسا که کافران دارند دوست
کاش ما بودیم مسلم، کآن نکوست
هوش مصنوعی: بسیاری از کافران دوستانی دارند که آرزو می‌کنم ما هم از مؤمنان بودیم، زیرا این وضعیت بسیار خوب است.
و اینست وقتی که مسلمانی قوی
گشته باشد از فتوح معنوی
هوش مصنوعی: زمانی که یک مسلمان به قدرت و توانایی معنوی دست پیدا کند.
مؤمنان گردند شاد و شیرگیر
دشمنان مغلوب و مفلوک و اسیر
هوش مصنوعی: مؤمنان خوشحال و سرمست می‌شوند و دشمنان شکست‌خورده و درمانده و دربند می‌گردند.
واگذار ای احمد (ص) کامل بیان
تا خورند از هر چه خواه ند این خسان
هوش مصنوعی: ای احمد (ص)، با بیانی کامل، همه چیز را به ما منتقل کن تا این افراد نادان از هر آنچه که می‌خواهند بهره‌مند شوند.
بهره مند آیند از هر نیک و بد
و آرزوهاشان کند مشغول خود
هوش مصنوعی: هر کسی از خوبی‌ها و بدی‌ها بهره‌مند می‌شود و آرزوهایشان آنها را مشغول و درگیر می‌کند.
زود باشد که بدانند آن رمه
شومی کردار و سوء خاتمه
هوش مصنوعی: به زودی معلوم خواهد شد که آن جمعیتی که رفتار ناپسند دارند، به سرنوشت بدی دچار خواهند شد.
ما نکردیم اهل دیهی را تباه
جز زمانی که مقدّر بُد به گاه
هوش مصنوعی: ما به اهل دیار آسیبی نزدیم، مگر در زمانی که سرنوشت چنین مقرر شده بود.
یعنی آن مکتوب اندر لوح بود
آمد از غیب قَدَر پس در شهود
هوش مصنوعی: یعنی آن نوشته‌ای که در لوح محفوظ وجود دارد، از عالم غیب به جهان ظاهر آمده است.
هیچ نگرفتند پیشی ساعتی
وقت را هم پس نماندند امتی
هوش مصنوعی: هیچ کس به هیچ دلیلی وقت را به هیچ چیزی محدود نکرد و زمان هم برای هیچ کس درنگ نکرد.
کافران گفتند ای آن کو نزول
یافت بر وی ذکر مجنونی و گول
هوش مصنوعی: کافران می‌گویند: ای کسی که بر تو آیات نازل شد، آیا جنون و دیوانگی تو را فرا گرفته است؟
وز جنون خویش از روی کلام
خود به نِسیه بازمان خوانی مدام
هوش مصنوعی: از دیوانگی خودم، هر بار به عبارتی که گفته‌ام، برمی‌گردم و آن را بارها تکرار می‌کنم.
تو چرا ناری به ما افرشتگان
بر گواهی در رسالت ز آسمان
هوش مصنوعی: چرا تو برای ما، فرشتگان، آتشینی در گواهی رسالت که از آسمان فرستاده‌ای؟
گر تویی از راستگویان بی ز شک
بر گواهی نزد ما آور ملک
هوش مصنوعی: اگر تو از راستگویان هستی و بدون تردید می‌توانی بر تصدیق ما برتری آگا‌هی بیفزایی، پس به نزد ما بیا و گواهی خود را ارائه کن.
حق تعالی گوید ایشان را جواب
نی فرشته ما فرستیم از شتاب
هوش مصنوعی: خداوند متعال می‌فرماید: اینان را پاسخ نمی‌دهیم، بلکه به خاطر شتاب‌زدگی ما فرشته‌ای برایشان ارسال می‌کنیم.
جز به حق یعنی که اندر ساعتی
که نباشد بهر ایشان مهلتی
هوش مصنوعی: تنها در شرایطی که حق وجود داشته باشد، یعنی در زمانی که برای آنها هیچ فرصتی نیست.
ما فرستادیم قرآن را و چند
حافظم آن را خود از هر ناپسند
هوش مصنوعی: ما Qur'an را نازل کردیم و تعدادی حافظ هم آن را با دقت و حفظ از هر چیزی که ناپسند است، نگهداری می‌کنند.
هم فرستادیم پیش از تو یقین
مر رسولان در گروه اولین
هوش مصنوعی: ما پیش از تو پیامبران را به سوی مردم فرستادیم تا به آنها یقین و آگاهی ببخشند.
هم بدیشان نامد از پیغمبران
جز که می کردند استهزاء بدان
هوش مصنوعی: جز پیامبران، هیچ‌کس نمی‌تواند به آن‌ها نزدیک شود و فقط کسانی که خود را به تمسخر می‌گیرند به آن‌ها می‌پیوندند.
همچنان که سابقین را در قلوب
عظمت ذکر اندر افکندیم خوب
هوش مصنوعی: همان‌طور که ما نام بزرگان گذشته را در دل‌هایمان با احترام و عظمت ذکر کرده‌ایم،
از پی اتمام حجت در سبل
پس نیاوردند ایمان بر رسل
هوش مصنوعی: این بیت به این موضوع اشاره دارد که پس از تمام شدن دلایل و نشانه‌ها، دیگر ایمان آوردن به پیامبران آسان نیست و نیازی به آوردن دلیل و برهان برای ایمان آوردن وجود ندارد. در واقع، زمانی که همه چیز روشن شده باشد، اصرار بر آوردن ایمان به پیامبران دیگر معنی ندارد.
همچنین اندر قلوب مجرمان
ذکر را ظاهر نماییم این زمان
هوش مصنوعی: در دل‌های گناهکاران، این زمان یاد و ذکر خدا را آشکار خواهیم کرد.
افکنیم اعنی به قلب این گروه
عظم قرآن را که خاص است از وجوه
هوش مصنوعی: ما قرآن را به دل این جمع بزرگ بیفکنیم، زیرا این کتاب دارای ویژگی‌های خاصی است.
لیک ایمان ناورند از ذکر و پند
عادت پیشینیان بگذشته چند
هوش مصنوعی: اما ایمان از ذکر و پند به دست نمی‌آید و عادت‌های گذشته را باید پشت سر گذاشت.
عادت حق بر هلاک طاغیان
گشته جاری یعنی اندر هر زمان
هوش مصنوعی: خداوند عادتی ایجاد کرده که بر اساس آن، طاغیان و ستمگران در هر زمان به سزای اعمال خود می‌رسند و نابود می‌شوند.
باز خواهند از رسولان نه از صلاح
معجزة دیگر به وجه اقتراح
هوش مصنوعی: بَازْ خواهند از پیامبران نه به خاطر صلاح و نیکی، بلکه به منظور آوردن نشانه‌ای دیگر به شکل درخواست و درخواست کردن.
ز آسمانشان در گشاییم ار که چند
تا که هر روزی بر آن بالا روند
هوش مصنوعی: اگر بخواهیم این موضوع را بیان کنیم، می‌توان گفت که از بالای آسمان به آن‌ها نگاه می‌کنیم و می‌بینیم که هر روز تعدادی از آن‌ها به سمت بالا می‌روند.
می بگویند آن کسان نبود جز این
سُکِّرَت أبصَارُنَا بِالْسِّحر هین
هوش مصنوعی: می‌گویند که آن افراد نبودند جز این که چشم‌های ما با جادو مسحور شده است.
بلکه ما هستیم مسحورون همه
چشم ما را بسته اند از واهمه
هوش مصنوعی: ما تحت تأثیر قرار گرفته‌ایم و به نوعی فریفته شده‌ایم؛ چشمان ما به دلیل ترس بسته شده است.