گنجور

بخش ۱۹۳ - العارف

ز عارف گوش کن گر مرد راهی
بذات و وصف و فعل حق گواهی
بود عارف کسی کو را دهد حق
شهودش در صفات و ذات مطلق
و ز آن اشهاد او را هست حالی
که باشد معرفت بی احتمالی
ز حالی کز شهودش گشت حادث
همانا معرفت را اوست باعث
بود فعلش خدائی زانکه بیناست
بفعل حق از آن شد کار او راست
بمیرد جمله از خلق و صفاتش
شود پس بر صفات‌الله حیاتش
شود در ذات حق ذاتش چو فانی
خود آنرا عارف ارخوانی توانی
چنین شخصی بمعنی حق‌شناس است
جز این عارف شدن و هم و قیاس است
هر آنچیزی که بروی واقعی تو
باو بر قدر دانش عارفی تو
بحق چون ره ندارد علم و ادراک
ز خود باید در او فانی شدن پاک
که از راه فنا عارف توان شد
ز سر من عرف واقف توان شد

اطلاعات

وزن: مفاعیلن مفاعیلن فعولن (هزج مسدس محذوف یا وزن دوبیتی)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

ز عارف گوش کن گر مرد راهی
بذات و وصف و فعل حق گواهی
هوش مصنوعی: از یک عارف بشنو، اگر مردی از راهِ حقیقت هستی، او به وجود و ویژگی‌ها و اعمال خدا شهادت می‌دهد.
بود عارف کسی کو را دهد حق
شهودش در صفات و ذات مطلق
هوش مصنوعی: عارف کسی است که شایستگی دریافت حقیقت و شهود را در خصوص صفات و ذات بی‌نهایت دارد.
و ز آن اشهاد او را هست حالی
که باشد معرفت بی احتمالی
هوش مصنوعی: او به حالتی گواهی می‌دهد که شناخت او بدون شک و تردید است.
ز حالی کز شهودش گشت حادث
همانا معرفت را اوست باعث
هوش مصنوعی: از وضعیتی که به خاطر دیدن او پیش آمد، مشخص می‌شود که او منشأ معرفت و شناخت است.
بود فعلش خدائی زانکه بیناست
بفعل حق از آن شد کار او راست
هوش مصنوعی: عمل او از روی قدرت الهی است، چون که بینش و آگاهی دارد. به سبب ارادهٔ خدا، کارهای او به درستی انجام می‌شود.
بمیرد جمله از خلق و صفاتش
شود پس بر صفات‌الله حیاتش
هوش مصنوعی: اگر همه موجودات و ویژگی‌های آنها از بین بروند، آن‌گاه حیات واقعی او در صفات پروردگارش تجلی می‌یابد.
شود در ذات حق ذاتش چو فانی
خود آنرا عارف ارخوانی توانی
هوش مصنوعی: اگر در وجود خداوند، وجود خود را فانی کنی، عارف واقعی خواهی شد و در این حالت می‌توانی او را بشناسی.
چنین شخصی بمعنی حق‌شناس است
جز این عارف شدن و هم و قیاس است
هوش مصنوعی: این شخص به معنای قدردانی از حق است و هیچ چیز دیگری جز آگاهی و تفاوت‌های ظاهری در میان نیست.
هر آنچیزی که بروی واقعی تو
باو بر قدر دانش عارفی تو
هوش مصنوعی: هر چیزی که بر تو نمایان است، در واقع نشان دهنده‌ی عمق دانش و بصیرت تو است.
بحق چون ره ندارد علم و ادراک
ز خود باید در او فانی شدن پاک
هوش مصنوعی: به حق چون علم و دانش نمی‌توانند راهی به سوی حقیقت بیابند، باید به طور خالص و از خودگذشته در آن حقیقت ناپدید شد.
که از راه فنا عارف توان شد
ز سر من عرف واقف توان شد
هوش مصنوعی: با گذراندن مرحله فانی شدن، عارف قادر است از درون خود به درک عمیق‌تری برسد و به علم و آگاهی واقعی دست پیدا کند.