بخش ۱۰ - الاحسان
گر از روی خرد باشی مصدّق
شنو تحقیق احسان از محقق
عبودیت بود تفسیر احسان
اگر یابد تحقیق بهر انسان
کنی آنسان مراعات ادب را
که میبینی تو گویی وجه رب را
عبودیت اگر گردد محقَق
شود مشهود سالک حضرت حق
تو آثار عبودیت درین بین
جمال رب خود از چشم یقین بین
نبی فرمود اعمال نکو را
چنان میکن که بینی گویی او را
مر او را از یقین دیدن چنین است
نه از روی حقیقت وین یقین است
بود پیدا به عبد آیات ذاتش
خود از پشت حجابات صفاتش
بدون این حجب منع است رؤیت
جز آنرا کوست فانی در طریقت
حقیقت گر شهودش شد نسق را
نه عبد است او، دگر حق دیده حق را
نه احسانست این، بل کشف ذاتست
خود احسان رؤیت او بالصفاتست
اطلاعات
وزن: مفاعیلن مفاعیلن فعولن (هزج مسدس محذوف یا وزن دوبیتی)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
گر از روی خرد باشی مصدّق
شنو تحقیق احسان از محقق
هوش مصنوعی: اگر با عقل و درایت عمل کنی، از کسی که به تحقیق و پژوهش در زمینه کار نیکی میپردازد، بشنو و درک کن.
عبودیت بود تفسیر احسان
اگر یابد تحقیق بهر انسان
هوش مصنوعی: عبودیت، یا بندگی، مفهوم اصلی نیکی و خوبی است؛ اگر انسان به درک واقعی این مفهوم دست یابد، میتواند به کمال و سعادت برسد.
کنی آنسان مراعات ادب را
که میبینی تو گویی وجه رب را
هوش مصنوعی: رفتار تو به گونهای است که انگار در حضور خداوند هستی و به خوبی آداب و ادب را رعایت میکنی.
عبودیت اگر گردد محقَق
شود مشهود سالک حضرت حق
هوش مصنوعی: اگر بندگی واقعی محقق شود، سالک میتواند حضور و ظهور خداوند را مشاهده کند.
تو آثار عبودیت درین بین
جمال رب خود از چشم یقین بین
هوش مصنوعی: در این دنیا نشانههای بندگی خدا را ببین و زیباییهای پروردگار خود را با چشم یقین مشاهده کن.
نبی فرمود اعمال نکو را
چنان میکن که بینی گویی او را
هوش مصنوعی: پیامبر فرمود که کارهای خوب را به گونهای انجام بده که گویی آنها را به چشم میبینی.
مر او را از یقین دیدن چنین است
نه از روی حقیقت وین یقین است
هوش مصنوعی: این شخص از دیدن چنین چیزی در واقع به یقین رسیده است، نه اینکه از خود حقیقت این موضوع باشد و این یقین واقعی است.
بود پیدا به عبد آیات ذاتش
خود از پشت حجابات صفاتش
هوش مصنوعی: خداوند صفات خود را از پشت پردههای ویژگیهایش به بندگانش نشان میدهد.
بدون این حجب منع است رؤیت
جز آنرا کوست فانی در طریقت
هوش مصنوعی: تنها با کنار گذاشتن حجابهای خود میتوان حقیقت را دید و جز این، تنها کسی که در مسیر سیر و سلوک روحی فانی شده باشد، میتواند آن را به درستی درک کند.
حقیقت گر شهودش شد نسق را
نه عبد است او، دگر حق دیده حق را
هوش مصنوعی: اگر کسی به حقیقت دست یابد و آن را به وضوح ببیند، دیگر نمیتواند بنده و غلام آن باشد، زیرا او حقیقت را درک کرده و به مقام والایی دست یافته است.
نه احسانست این، بل کشف ذاتست
خود احسان رؤیت او بالصفاتست
هوش مصنوعی: این عمل نیکی نیست، بلکه آگاهی از ذات اوست. خود نیکی، دیدن او با صفاتش است.