گنجور

شمارهٔ ۹۹

دلا من و تو اگر رسته از حجاب شویم
دو ذره ایم کزین رستن آفتاب شویم
عمارت ملکوتست و ملک در کف ما
اگر ز باده فقر و فنا خراب شویم
خراب عشق نگشتیم و این خرابی ماست
مگر بدست تو از ساغر شراب شویم
بسوز زاتش عشق ایدل و بخند چو زر
که گر مسیم سراپای زر ناب شویم
نگشته آب بدریای عشق ره نبرند
بیا که ما و تو گر سنگ سخت آب شویم
در نشاط بروی من و تو بسته بیا
بکوی میکده از بهر فتح باب شویم
گمان نبود بدین پاکدامنی که منم
رهین باده و رسوای شیخ و شاب شویم
شراب عشق بریز ای حریف غم مگذار
ب آتش دل ازین آرزو کباب شویم
برون ز پرده شرابی بجام کن که اگر
ز شیر پرده گریزیم شیر غاب شویم
اگر کنیم بمنت گدائی در فقر
ز پادشاهی کونین کامیاب شویم
کنیم گردن اگر پست پیش پای فنا
بهر چه هست شه مالک الرقاب شویم
مقام فقر بلندست در فناش ایدل
مگر بیمن دعاهای مستجاب شویم
هزار لجه خونست از پیاده روان
بیا که ما و تو در فقر همرکاب شویم
ندیدمی خط آن خوبرو بهیچ کتاب
چو عین آب شدیم از چه در سراب شویم
بیا که دفتر اوراق پای تا سر خویش
ب آب عشق بشوئیم و بی کتاب شویم
بدست ما اگر افتد کتاب سر صفا
معلم خرد پیر در شباب شویم

اطلاعات

وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

دلا من و تو اگر رسته از حجاب شویم
دو ذره ایم کزین رستن آفتاب شویم
هوش مصنوعی: ای دل، اگر تو و من از پرده‌ها و موانع رهایی یابیم، در واقع مانند دو ذره هستیم که با این رستن، به نور و روشنی آفتاب دست می‌یابیم.
عمارت ملکوتست و ملک در کف ما
اگر ز باده فقر و فنا خراب شویم
هوش مصنوعی: ساختمان آسمانی در سپهر وجود است و در دنیا ما اگر به خاطر فقر و فنا دچار نقصان و ویرانی شویم.
خراب عشق نگشتیم و این خرابی ماست
مگر بدست تو از ساغر شراب شویم
هوش مصنوعی: ما در عشق دچار خرابی و ویرانی شده‌ایم و این خراب شدن تنها به دست تو به وجود آمده است، اما شاید با نوشیدن شراب از جام تو، وضعیت‌مان بهتر شود.
بسوز زاتش عشق ایدل و بخند چو زر
که گر مسیم سراپای زر ناب شویم
هوش مصنوعی: عشق معشوق را به گونه‌ای بپذیر که مانند آتش بسوزانَدَت و به شادی بپردازی؛ چرا که اگر در آتش عشق بسوزی، به زیبایی و خلوص طلا مبدل خواهی شد.
نگشته آب بدریای عشق ره نبرند
بیا که ما و تو گر سنگ سخت آب شویم
هوش مصنوعی: در اینجا بیان شده که عشق مانند دریا است و برای دست یافتن به آن باید تلاش کرد. اگر ما و تو به شدت و استحکام عزم کنیم و مانند سنگ‌های سخت در برابر چالش‌ها بایستیم، می‌توانیم به هدف خود برسیم. دعوت شده که به سوی عشق بیاییم و از موانع نترسیم.
در نشاط بروی من و تو بسته بیا
بکوی میکده از بهر فتح باب شویم
هوش مصنوعی: در شادی و نشاط، با هم به کوی میخانه برویم و در این مکان درب را باز کرده و وارد شویم.
گمان نبود بدین پاکدامنی که منم
رهین باده و رسوای شیخ و شاب شویم
هوش مصنوعی: من هرگز فکر نمی‌کردم که به این درجه از پاکدامنی برسم در حالی که خودم تحت تأثیر شراب به رسوایی افتاده‌ام و ممکن است شبیه شیخ و جوانان دیگر شوم.
شراب عشق بریز ای حریف غم مگذار
ب آتش دل ازین آرزو کباب شویم
هوش مصنوعی: ای دوست، شراب عشق را بریز، نگذار دل ما به خاطر این آرزو بسوزد و کباب شود.
برون ز پرده شرابی بجام کن که اگر
ز شیر پرده گریزیم شیر غاب شویم
هوش مصنوعی: از پرده بیرون بیا و شرابی در جام کن، زیرا اگر از شیر و زندگی طبیعی دور شویم، به حالت‌های غیرطبیعی یا وحشی تبدیل خواهیم شد.
اگر کنیم بمنت گدائی در فقر
ز پادشاهی کونین کامیاب شویم
هوش مصنوعی: اگر در فقر و تنگدستی به درخواست کمک از دیگران بپردازیم، می‌توانیم از زندگی پادشاهی نیز موفق‌تر باشیم.
کنیم گردن اگر پست پیش پای فنا
بهر چه هست شه مالک الرقاب شویم
هوش مصنوعی: اگر گردنمان را خم کنیم و به خاطر فنا و زوال، به پاهای آن تسلیم شویم، پس چرا باید در این دنیا به مقام و قدرت برسیم؟
مقام فقر بلندست در فناش ایدل
مگر بیمن دعاهای مستجاب شویم
هوش مصنوعی: مقام فقر جایگاه بلندی دارد در حالت نابودی‌اش، اما ممکن است با دعای مستجاب خداوند به آن مقام نرسیم.
هزار لجه خونست از پیاده روان
بیا که ما و تو در فقر همرکاب شویم
هوش مصنوعی: در دنیای پر از مشکلات و مصیبت‌ها، بیایید با هم در این فقر و تنگدستی همراه باشیم و همدل شویم.
ندیدمی خط آن خوبرو بهیچ کتاب
چو عین آب شدیم از چه در سراب شویم
هوش مصنوعی: من هرگز خط آن معشوق زیبا را در هیچ کتابی ندیدم، چون همچون آب صاف و زلال شدیم، پس چرا در سراب گرفتار شویم؟
بیا که دفتر اوراق پای تا سر خویش
ب آب عشق بشوئیم و بی کتاب شویم
هوش مصنوعی: بیا تا تمام صفحات زندگی‌ام را با عشق بشوییم و بدون هیچ قیدی، آزاد باشیم.
بدست ما اگر افتد کتاب سر صفا
معلم خرد پیر در شباب شویم
هوش مصنوعی: اگر کتابی با محتوای پاک و درست به دست ما بیفتد، می‌توانیم از معلمی با تجربه و دانا بهره‌مند شویم و در جوانی به رشد و کمال برسیم.