گنجور

غزل شمارهٔ ۱۵۴۵

دل به یک آه سراسر رو مژگان شده است
مغز این نافه به یک عطسه پریشان شده است
بید گل می کند از پرتو صاحب نظران
سر دار از سر منصور به سامان شده است
جمع چون غنچه به شیرازه محشر نشود
مغز هر کس که ز بوی تو پریشان شده است
دل عاشق چه غم از اشک دمادم دارد؟
کشتی نوح، خراباتی طوفان شده است
گل روی تو که سر پنجه زدی با خورشید
از خط سبز، چراغ ته دامان شده است
سپر حادثه چرخ بود روی گشاد
زخم کمتر خورد آن پسته که خندان شده است
دل سرگشته ام از شوق شبستان عدم
گردبادی است که مشتاق بیابان شده است
صائب امشب سخن آن لب میگون می گفت
می توان یافت که از توبه پشیمان شده است

اطلاعات

وزن: فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

دل به یک آه سراسر رو مژگان شده است
مغز این نافه به یک عطسه پریشان شده است
هوش مصنوعی: دل با یک آه به شدت دچار تغییرات شده و تمام مژگان‌ها را تحت تاثیر قرار داده است. همچنین، مغز این نافه (عطر) به خاطر یک عطسه به هم ریخته و نامنظم شده است.
بید گل می کند از پرتو صاحب نظران
سر دار از سر منصور به سامان شده است
هوش مصنوعی: درخشش و نیکی از اندیشه و نظر عالمان و صاحب‌نظران نشأت می‌گیرد، و به‌واسطه‌ی این اندیشه‌ها، اوضاع و شرایط بهبود یافته و به سمت آرامش و ساماندهی پیش می‌رود.
جمع چون غنچه به شیرازه محشر نشود
مغز هر کس که ز بوی تو پریشان شده است
هوش مصنوعی: در روز قیامت، افراد مانند غنچه‌های گل در کنار هم جمع نخواهند شد، چرا که هر کسی که از عطر وجود تو محو و پریشان شده باشد، مغز و دلش دچار آشفتگی و سردرگمی است.
دل عاشق چه غم از اشک دمادم دارد؟
کشتی نوح، خراباتی طوفان شده است
هوش مصنوعی: دل عاشق بهتر است به غم هایش اعتنایی نکند، زیرا کشتی نوح در طوفان، خراب و آسیب دیده است.
گل روی تو که سر پنجه زدی با خورشید
از خط سبز، چراغ ته دامان شده است
هوش مصنوعی: گل زیبای تو که با نور خورشید تماس پیدا کرده، مانند چراغی در انتهای دامن خود روشن شده است.
سپر حادثه چرخ بود روی گشاد
زخم کمتر خورد آن پسته که خندان شده است
هوش مصنوعی: سپر حوادث، چرخ زمان است و وقتی زخم‌ها کم‌تر می‌شوند، همانند پسته‌ای که در اوج شادابی و سرزندگی است، کمتر آسیب می‌بیند.
دل سرگشته ام از شوق شبستان عدم
گردبادی است که مشتاق بیابان شده است
هوش مصنوعی: دل نگران و سرگشته‌ام به خاطر شوق و آرزوهایش همچون گردبادی است که به دنبال بیابان و آزادی می‌گردد.
صائب امشب سخن آن لب میگون می گفت
می توان یافت که از توبه پشیمان شده است
هوش مصنوعی: امشب صائب از لبی خوش رنگ و زیبا سخن می‌گفت که نشان می‌دهد او از تصمیم خود برای تغییر عقیده و توبه عقب‌نشینی کرده است.