گنجور

غزل شمارهٔ ۱۰۱۹

در دل هر کس بود درد طلب در منزل است
آب در گوهر ز بی تابی به دریا واصل است
مرکب آزاد مردان می شود دنیای پوچ
از سبکروحی خس و خاشاک را کف ساحل است
مردم آزاده دست از تن پرستی شسته اند
در کنار آب، پای سرو دایم در گل است
آتش و پنبه است با هم صحبت سنگین دلان
با گرانان پله میزان گردون مایل است
اهل همت را ز گوهر آنچه باید حفظ کرد
در محیط آفرینش آبروی سایل است
ماه را خورشید عالمتاب می سازد تمام
سالک از نقصان نیندیشد چو مرشد کامل است
نیست تسخیر دل ما کار آتش طلعتان
این سپند شوخ در مجمر برون محفل است
این جواب آن غزل صائب که ملا گفته است
دل ز راه ذوق داند کاین کدامین منزل است

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

در دل هر کس بود درد طلب در منزل است
آب در گوهر ز بی تابی به دریا واصل است
هوش مصنوعی: هر کسی که در دلش دردی برای طلب و خواسته‌اش دارد، باید بداند که آب درون گوهر به سرانجام‌ رسیدن به دریا وابسته است. این بدان معناست که در دل هر فردی، longing یا آرزویی وجود دارد که برای رسیدن به آن، باید تلاش کند و به مقصد نهایی خود نزدیک شود.
مرکب آزاد مردان می شود دنیای پوچ
از سبکروحی خس و خاشاک را کف ساحل است
هوش مصنوعی: دنیا به خاطر روح بزرگ آزاد مردان است که می‌تواند از تنگناهای بی‌ارزش و خرده‌سالاری رهایی یابد، مانند کف دریا که در ساحل می‌نشیند و بی‌اهمیت است.
مردم آزاده دست از تن پرستی شسته اند
در کنار آب، پای سرو دایم در گل است
هوش مصنوعی: آزادگان از علاقه به لذت‌های جسمی دست کشیده‌اند و در کنار آب و در زیر درخت سرو، همواره در گل و لای قرار دارند.
آتش و پنبه است با هم صحبت سنگین دلان
با گرانان پله میزان گردون مایل است
هوش مصنوعی: آتش و پنبه در کنار هم قرار دارند، مانند دل‌های سنگین که با افرادی که بار سنگینی را به دوش دارند، گفتگو می‌کنند. ترازوی آسمان نیز به سمت کسانی که در زندگی سنگین‌تر هستند، متمایل است.
اهل همت را ز گوهر آنچه باید حفظ کرد
در محیط آفرینش آبروی سایل است
هوش مصنوعی: افراد با همت و اراده باید از اصل و ماهیت چیزی که برایشان مهم است، در جهان حفظ کنند، زیرا در این فضایی که وجود دارد، اعتبار و حیثیتشان بستگی به آن دارد.
ماه را خورشید عالمتاب می سازد تمام
سالک از نقصان نیندیشد چو مرشد کامل است
هوش مصنوعی: ماه با نور خورشید روشن می‌شود، و در راه سیر و سلوک، هر سالکی نباید نگران کمبودها باشد، زیرا مرشد کامل در کنار اوست.
نیست تسخیر دل ما کار آتش طلعتان
این سپند شوخ در مجمر برون محفل است
هوش مصنوعی: دل ما تحت تاثیر زیبایی شما نیست و این شیطنت جذاب فقط در کانون جشن و شادی نمایان است.
این جواب آن غزل صائب که ملا گفته است
دل ز راه ذوق داند کاین کدامین منزل است
هوش مصنوعی: این پاسخ به شعری است که ملا بیان کرده، که دل به خوبی می‌داند کدام منزل و مکان از روی ذوق و احساسش مناسب است.