اطلاعات
وزن: مفعول مفاعیل مفاعیل فعولن (هزج مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
چون عیش گدایان به جهان سلطنتی نیست
مجموع‌تر از ملک رضا مملکتی نیست
هوش مصنوعی: زندگی گداها در دنیا به اندازه سلطنت، خوشایند نیست و هیچ چیز به اندازه مملکت رضا کامل و جامع نیست.
گر منزلتی هست کسی را مگر آن است
کاندر نظر هیچ کسش منزلتی نیست
هوش مصنوعی: اگر کسی دارای مقام و مرتبه‌ای است، تنها در نظر دیگران است که آن مقام وجود دارد، وگرنه در واقعیت ممکن است هیچ جایگاهی نداشته باشد.
هر کس صفتی دارد و رنگی و نشانی
تو ترک صفت کن که از این به صفتی نیست
هوش مصنوعی: هر کسی ویژگی‌ها و نشانه‌های خاص خود را دارد، اما تو باید از این ویژگی‌ها فاصله بگیری، زیرا در این حالت، به ویژگی خاصی تعلق نخواهی داشت.
پوشیده کسی بینی فردای قیامت
کامروز برهنه‌ست و بر او عاریتی نیست
هوش مصنوعی: کسی که امروز در دنیا با ظاهری پوشیده و محترم به نظر می‌رسد، فردا در قیامت کاملاً عریان و بدون هیچگونه پوششی خواهد بود و آنچه که امروز دارد، از آن او نیست.
آن کس که در او معرفتی هست کدام است؟
آن است که با هیچ کسش معرفتی نیست
هوش مصنوعی: کسی که حقیقتا به معرفت دست یافته، همانی است که در ارتباط با دیگران هیچگونه وابستگی یا شناختی ندارد.
سنگی و گیاهی که در آن خاصیتی هست
از آدمیی به که در او منفعتی نیست
هوش مصنوعی: سنگ و گیاه هم اگر خاصیتی داشته باشند، بهتر از آدمی است که هیچ فایده‌ای ندارد.
درویش تو در مصلحت خویش ندانی
خوش باش اگرت نیست که بی مصلحتی نیست
هوش مصنوعی: ای درویش، اگرچه نمی‌دانی که درنگ در مصلحت خودت چقدر خوب است، اما خوشحال باش؛ چون بی‌مصلحتی در زندگی وجود ندارد.
آن دوست نباشد که شکایت کند از دوست
بر خون که دلارام بریزد دیتی نیست
هوش مصنوعی: دوستی که از دوست خود شکایت کند، حقی بر دوستی ندارد؛ زیرا او هیچ ارزش و جایگاهی در دل دوستش ندارد.
راه ادب این است که سعدی به تو آموخت
گر گوش بداری به از این تربیتی نیست
هوش مصنوعی: راه ادب این است که سعدی به تو یاد داده است؛ اگر به آن گوش بدهی، بهتر از این تربیتی نخواهی یافت.
حاشیه ها
1388/06/25 20:08
عباس مشرف رضوی
درویش تو در مصلحت خویش ندانی
به
درویش تو در مصلحت خویش چه دانی
(نسخه چاپ هند)
"مصلحت خود را ندانستن" نیازی به "در" ندارد. مگر آنکه "در مصلحت خود ندانستن"، به معنای "به مصلحت خود ندانستن" باشد.
اما اینجا صحیحتر آنست که "مصلحت خود را ندانستن" مراد باشد. به صورت "چه دانی در(باره)... مصلحت خویش"
---
پاسخ: با تشکر از زحمت شما، از آنجا که روایت حاضر مغلوط نیست و احتمالاً با تصحیح فروغی تطابق دارد (به جهت جلوگیری از ایجاد ملغمه‌ای از نسخه‌های مختلف) به متن دست نزدیم. دوستان اگر در تصحیح شادروان فروغی تفاوتی مشاهده کردند گزارش دهند تا تصحیح شود.
1391/12/07 18:03
حسین عشیری
ندانی در بیت 7 به معنای نادان هستی است و با این معنا همین خوانش درست تر از نسخه چاپ هنده
1395/12/23 15:02
فرخ مردان
بسیار جال آقای عشیری. معنی کاملن واضح میشه حالا.
1395/12/23 15:02
فرخ مردان
بسیار جالب...
1396/09/16 20:12
امیرابوالفضل
باعرض سلام و ادب
وزن شعر مفعول مفاعیل مفاعیل فعولن(بحر هزج مثمن اخرب مکفوف محذوف) میباشد که به اشتبه فعلاتن فعلاتن... نوشته شده خواهشمند هست تصحیح فرمایید
باتشکر.
---
پاسخ: با تشکر، تصحیح شد.
سعدی