شعر ۲۰ - و له ایضا
الحمدالله رب العالمین علی
ما دَرَّ من نعمة عزّ اسمه و علا
الکافلِ الرزقِ احساناً و موهبةً
ان احسنوه و ان لم یُحسنوا عملا
سبحانهُ من عظیمٍ قادرٍ صمدٍ
منشی الوری جیلاً من بعدهم جیلا
الجن والانس والاکوان جمهرة
تخِرُّ بین یدیه سُجِّداً ذُلُلا
طوبی لطالبه تعسا لتارکه
بُعداً لمتِّخذٍ من دونه بدلا
کم فی البریة من آثار قدرته
و فی السماء لآیاتٌ لمن عقلا
مبیِّناتٌ لمن اضحی له بصرٌ
بنور معرفة الرحمن مکتحلا
یزجی السحائب والاکام هامدة
یعیدها بعدَ یُبسٍ مَربَعاً خَضِلا
اَنشا برحمته من حَبّةٍ شجراً
سوی بقدرته من نطفة رجلا
مولیً تقاصرت الاوهام عاجزة
لا یعتدون الی ادراکه سُبُلا
ما العالمون بمُحصِیِّ حقِّ نعمته
و لا الملائکُ فی تسبیحهم زَجَلا
سعدی حسبک واقصر عن مبالغة
لا تَنطقنَّ بدعویً تورث الخجلا
جَلَّ المُهَیمِنُ ان تدری حقائقه
من لا لَهُ المثلُ لا تضرب له مَثَلا
اطلاعات
قالب شعری: قصیده
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
الحمدالله رب العالمین علی
ما دَرَّ من نعمة عزّ اسمه و علا
هوش مصنوعی: ستایش ویژه خداوند، پروردگار جهانیان، به خاطر نعمتهایی که از سوی او نازل شده است و نامش بلند و بزرگ است.
الکافلِ الرزقِ احساناً و موهبةً
ان احسنوه و ان لم یُحسنوا عملا
هوش مصنوعی: کسی که مسئول تأمین روزی است، بهخاطر لطف و احسانش به انسانها، روزی را به آنها میدهد. اگر انسانها کارهای خوب و شایسته انجام دهند، این روزی به آنها خواهد رسید و حتی اگر هم خوب عمل نکنند، باز هم روزی نصیبشان خواهد شد.
سبحانهُ من عظیمٍ قادرٍ صمدٍ
منشی الوری جیلاً من بعدهم جیلا
هوش مصنوعی: پاک و منزه است آن قدرت و عظمت الهی که بینیاز و مستقل بوده و خلق و هستی را به وجود میآورد نسلها و دورهها را یکی پس از دیگری.
الجن والانس والاکوان جمهرة
تخِرُّ بین یدیه سُجِّداً ذُلُلا
هوش مصنوعی: جن و انسان و موجودات عالم، گروهی هستند که در برابر او به خاک میافتند و با تمام وجود به عبودیت او اعتراف میکنند.
طوبی لطالبه تعسا لتارکه
بُعداً لمتِّخذٍ من دونه بدلا
هوش مصنوعی: درخت طوبی، که نشانه خوشبختی و نعمت است، همواره به دنبال کسانی است که از آن بهرهمند شوند و هیچ چیزی را به جای آن قبول نمیکنند.
کم فی البریة من آثار قدرته
و فی السماء لآیاتٌ لمن عقلا
هوش مصنوعی: در دنیا نشانههای زیادی از قدرت خداوند دیده نمیشود، اما در آسمان نشانههایی وجود دارد که فقط عقلایان میتوانند به آنها توجه کنند.
مبیِّناتٌ لمن اضحی له بصرٌ
بنور معرفة الرحمن مکتحلا
هوش مصنوعی: این جمله به معنای این است که نشانهها و نشانههای روشنی برای کسانی وجود دارد که با نور شناخت خداوند روشنبین شدهاند و به بینش و دانش عمیق دست یافتهاند.
یزجی السحائب والاکام هامدة
یعیدها بعدَ یُبسٍ مَربَعاً خَضِلا
هوش مصنوعی: ابرها به طور مداوم باران میبارند و کوهها به نظر بیحرکت و خشک میآیند، اما خداوند پس از خشکی، دوباره سبزی و حیات را به این سرزمین باز میگرداند.
اَنشا برحمته من حَبّةٍ شجراً
سوی بقدرته من نطفة رجلا
هوش مصنوعی: خداوند با رحمتش از دانهای درختی میروید و با قدرتش از نطفهای مردی به وجود میآورد.
مولیً تقاصرت الاوهام عاجزة
لا یعتدون الی ادراکه سُبُلا
هوش مصنوعی: این بیت بیانگر این است که تخیلات و تصورات انسان عاجز و ناتوان هستند و نمیتوانند به درک عمیق و واقعی دست یابند. آنها به اندازهای محدودند که نمیتوانند به راههای شناخت حقیقت نزدیک شوند.
ما العالمون بمُحصِیِّ حقِّ نعمته
و لا الملائکُ فی تسبیحهم زَجَلا
هوش مصنوعی: هیچکس نمیتواند به درستی شکر نعمتهای خدا را به جا آورد و حتی فرشتگان در تسبیح و ستایش خود نیز نمیتوانند از این واقف باشند.
سعدی حسبک واقصر عن مبالغة
لا تَنطقنَّ بدعویً تورث الخجلا
هوش مصنوعی: ای سعدی، خود را از بزرگگویی بازدار و در ادعای نادرست سخن مگو که باعث شرمندگیات خواهد شد.
جَلَّ المُهَیمِنُ ان تدری حقائقه
من لا لَهُ المثلُ لا تضرب له مَثَلا
هوش مصنوعی: خداوند متعال و حاکم بر همه چیز، به حقیقتی دست نیافتنی و بیمثل است، پس نمیتوان برای او نمونهای در نظر گرفت.
حاشیه ها
1395/06/21 10:09
alireza۰fa
دوستان، لطفن ترجمه بفرمایید.
1396/09/29 13:11
سید عباس جلادتی
دکتر موید شیرازی کتابی در ترجمه اشعار عربی سعدی منتشر کرده است. تاریخ انتشارش را نمی دانم ولی من حدود بیست سال قبل دیدم