سعدیحکمت شمارهٔ ۲۸
فریب دشمن مخور و غرور مداح مخر، که این دام زرق نهاده است و آن دامن طمع گشاده. احمق را ستایش خوش آید چون لاشه که در کعبش دمی فربه نماید.
الا تا نشنوی مدح سخنگوی
که اندک مایه نفعی از تو دارد
که گر روزی مرادش بر نیاری
دو صد چندان عیوبت بر شمارد
حکمت شمارهٔ ۲۷: هر که نصیحتِ خودرای میکند، او خود به نصیحتگری محتاج است.حکمت شمارهٔ ۲۹: متکلّم را تا کسی عیب نگیرد، سخنش صلاح نپذیرد.
اطلاعات
وزن: مفاعیلن مفاعیلن فعولن (هزج مسدس محذوف یا وزن دوبیتی)
قالب شعری: قطعه
منبع اولیه: ویکینبشته
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
فریب دشمن مخور و غرور مداح مخر، که این دام زرق نهاده است و آن دامن طمع گشاده. احمق را ستایش خوش آید چون لاشه که در کعبش دمی فربه نماید.
فریب دشمن را مخور و به تعریف و تمجید چاپلوسان مغرور مشو (تحت تاثیر ستایش دیگران نباش/ به مدح و ستایش چاپلوسان توجه مکن). که اولی برای شکستت دام پهن کرده و دومی به داشتههایت طمع کرده است. انسان نادان و کمخرد از تعریف و تمجید خوشش میآید و احساس غرور و بزرگی میکند، مانند یک لاشه (گوسفند یا بز که هنگام سلاخی) در استخوان کعب آن میدمند و باد میشود؛ آدم نادان نیز باد میشود و احساس بزرگی میکند.
الا تا نشنوی مدح سخنگوی
که اندک مایه نفعی از تو دارد
آگاه باش که هیچوقت مدح و تعریف دیگران را نشنوی و توجه نکنی. زیرا کسی که مدح و ستایش و تملقت را میکند میخواهد چیزی از تو بگیرد و به دنبال کسب منفعتی از تو است.
که گر روزی مرادش بر نیاری
دو صد چندان عیوبت بر شمارد
(و همان شخص) اگر روزی خواستهاش را برآورده نکنی، صد برابر بیشتر از آنچه در ستایشت گفته، از عیبهایت سخن خواهد گفت.
خوانش ها
بخش ۲۸ به خوانش سهیل قاسمی
بخش ۲۸ به خوانش حمیدرضا محمدی
حکمت شمارهٔ ۲۸ به خوانش ابوالفضل حسن زاده
حکمت شمارهٔ ۲۸ به خوانش فاطمه زندی
حاشیه ها
1394/05/11 00:08
هادی کریمی
یک بیت دیگر بعد از این هست:
که گر روزی مرادش بر نیاری / دو صد چندان عیوبت بر شمارد
مصحح: محمد علی فروغی
1395/12/19 14:02
پیش از بیت، کلمات سهوا بدون فاصله درج شده اند: چون لاشه که در «کعبش دمی» فربه نماید.
1396/03/21 12:06
مالک شعاعی
کعبَش دَمی
درست است
معنی: مانند لاشه ی قربانی که بر کعب یا همان استخوان پشت بایش باد می دمند و فربه به چشم می آید.
1397/12/05 01:03
نریمان
درود بر دوستان که گفتنی ها رو عالی گفتن. سپاس ولی اصلاح نکردن متأسفانه.
1403/12/07 08:03
ادیبِ پارسا
درود
زمانی که قصاب قربانی را سر می برد برای کندن پوست آن در استخوان پشت پای آن می دمند تا کندن پوست آن راحت تر شود