هر کو به وجود خود دارد ز تو پروایی
به صورت ضبط شده دیگر:
هر کس به وجود خود دارد ز تو پروایی
که (در کو) تنها می تواند به مصرع قبلی رجوع داشته باشد؛ با اینحال درست نمی نماید (دراینصورت باید می بود: چشمش، گوشش)
در حالیکه "هرکس" در "هرکس به وجود خود دارد ز تو پروایی" می تواند علی الاطلاق باشد ( و همینطور: چشم و گوش در مصرع اول) و نه شرطی.
یعنی اینطور نیست که، تنها کسانی نمی بینند که به وجود خود پروایی از دوست داشته باشند؛
بلکه (در اینجا) هر ذیوجودی، اجبارا بخاطر وجود خود، علی الاطلاق، پروا دارد ( و مشروط نیست).

واقعا بیت آخر از هر لحاظ بیت نابی است :
گویند تمنایی از دوست بکن سعدی
جز دوست نخواهم کرد از دوست تمنایی

سلام
مصرع نخست بهتر است اینگونه باشد :
هر کس به تماشایی رفته است به صحرایی
اینطوری که "هر کس ... رفتند" از نظر دستوری اشکال داره
مگه اینکه بگیم مثلا "مردم به تماشایی رفتند به صحرایی"
که شمار اسم و شمار ضمیر فعل با هم سازگار باشه
پاینده باشید

"با چشم نمی‌بیند یا راه نمی‌داند" ، "با " باید "یا " باشد

در پاسخ به اقای رضوی عارضم که "هر" در زبان پارسی به معنای همه و کل نیز می باشد.
••فرهنگ فارسی معین
°هر°
(هَ) [ په . ] (ق .) کل ، همه ، تمام .

این شعر در برنامه گلهای تازه شماره 60 با همکاری محمدرضا شجریان (آواز)) ، عبادی (سه تار) ، بدیعی (ویلن) ، منصور صارمی (سنتور) ، جهانگیر ملک (تنبک) با دکلمه آذر پژوهش اجرا شده است.
لینک دانلود:
پیوند به وبگاه بیرونی

شنیدن این غزل با صدای شجریان و تار فرهنگ شریف در کاست پیوند مهربانان خالی از لطف نیست

زنهار نمی خواهم کز قتل امانم ده صحیح است
اگر بگوییم زنهار نمی خواهم کز کشتن امانم ده وزن شعر بطور کلی غلط می شود

با سلام خدمت دوستان، در بیت پنجم مصرع دوم
آن کش نظری باشد با قامت رعنایی
در نسخه ها بیشتر به کار رفته .با سپاس

کاش بزرگی معانی ابیات سخت اشعار گنجور را مینوشت تا لذت بیشتری ببریم

"آن کش" یعنی چه ؟

@ یاسر
آن کش -> آن که اش = آنکس که، آن شخص که

با درود خدمت دوستان
لطفا معنای بیت :
در پارس که تا بوده‌ست از ولوله آسوده‌ست
بیم است که برخیزد از حسن تو غوغایی

در اقلیم پارس (استان فارس) که تا به یاد دارم آشوب و هرج و مرج نبوده(اشاره به حمله مغول و ...)
ترس آن است آشوب به پا شود از این همه زیبایی که تو داری
(خود پارسی ها به جان هم بیفتند یا دیگرانی به قصد رسیدن به تو به اینجا لشرکشی کنند مثلا از ابرقو)

فیلم مرگ پلنگ فریبز صالح در سال 68 با بازی فرخ حیدری،شهلا ریاحی و فرامرز قریبیان و تیتراژ پایانی با صدای حمید موگویی بی ربط به این بیت نیست
پیوند به وبگاه بیرونی
پیوند به وبگاه بیرونی
بعد از قیصر از بهترینها میباشد.

با سلام
در نرم افزار گنجور رومیزی (ویندوز) نوشته شده:
با چشم نمیبیند یا...
در صورتی که یا چشم نمیبیند یا... درست است.
در سایت درست است اما در نرم افزار اشتباه است.
:)

در پارس که تا بوده‌ست از ولوله آسوده‌ست
بیم است که برخیزد از حسن تو غوغایی
این بیت نشون میده در فارس همیشه ارامش برقرار بوده.

سلام و خسته نباشید
مدیریت محترم این غزل رو استاد شجریان در دستگاه ماهور در آلبوم 'سخن عشق' هم اجرا کردن لطفا این آلبوم رو هم اضافه کنید

در جواب به میلاد
آلبوم پیوند مهر در دستگاه شور اجرا شده و نه ماهور

در جواب آقای غلامعلی ترابی
وزن مصراع:
زنهار نمی‌خواهم کز کشتن امانم ده
مشکلی ندارد. وزن شعر عبارت است از "مستفعلُ مفعولن دو بار" به صورت: - - U U - - //- - - U U - - -
تقطیع مصراع:
زن-هار-ن-می-خا-هم//کز-کش-تَ-نَ-ما-نم-ده
که با وزن فوق مطابقت دارد.
توضیح: مطابق تقطیع همزه اول "امان" به ضرورت وزن حذف شده است (در صورت عدم حذف همزه وزن غلط است و ایراد از خواننده است).

چقدر غزل عاشقانه سعدی غمگینه ملاحضه فرمایید در آن بیتی که حضرت می‌فرمایند زنهار نمی خواهم مختاری که بکشی فقط قبل از کشتن من بگذار کمی بیشتر ببینمت
و وقتی استاد شجریان میخوانند این بیت رو با لحنی میخوانند که تمام حس این بیت رو منتقل میکنند
در این دوران بی کسی اگر این دو بزرگوار و دیگران شعرا را نداشتیم چه می کردیم

درود
این شعر در آلبوم سخن عشق به زیبایی اجرا شده .. لطفا در لیست قرار دهید

آقای رضا
آقا میلاد درست نوشته
ایشون در باره اجرای سخن عشق نوشته اند که در ماهور است و شما از آلبوم پیوند مهر فرمودید

روحت شاد سعدی ...

این شعر زیبای استاد سخن سعدی عزیز و ارجمند با آواز استاد محمدرضا شجریان زیباتر و زیباتر گردیده. نام و یاد هر دو بزرگوار بر تارک این سرزمین همواره درخشنده باد و روحشان قرین آرامش ابدی.

دوستان چشم نمی بیند یعنی حوصله ندارد یاتنبلیش میشه هنوز این اصطلاح تو نیشابور استفاده میشهدرنتیجه همون هرکو درسته در مصراع بعدی

خاطر نرود جایی...

بیت هفتم یعنی چی؟

سلام مهرگان عزیز

       معمولا رسم بر اینه محکومین به مرگ  آخرین خواسته خودشون رو از مجری حکم میخوان  

        اینجا هم سعدی علیه الرحمه از این رسم استفاده کرده ومیگه :  فکر نکنی از تو خواهش دارم که من رو نکشی نه ،فقط خواسته من اینه که در کشتن من کمی تعلل کنی تا در آخرین لحضات قبل از مرگ من سیر دیدار تو بشم  پس بامن مدارا کن 

زنهار= آگاه باش (شبه جمله است)

شاد وخرم باشی

       مهرگان سلام مجدد البته الان دیدم شهاب عزیز هم  این بیت رومعنی کرده بودن  انگار به حاشیه های قبلی مثل بنده توجه نکردید

یک لحظه مدارایی

درود   -  در مورد بیت زیر میخواستم مطالبی بعرض  برسانم

من دست نخواهم برد الا به سر زلفت

گر دسترسی باشد یک روز به یغمایی

شاعر می فرمایند در دستبرد به خوان یغما  اگر روزی میسرم شود جز سر زلفت به چیز دیگری دست نخواهم زد اما منظور از خوان یغما که چند بار در اشعار حضرت سعدی آمده نه از باب چپاول  است بلکه رسمی  بوده در قدیم که سفره پهن می نمودند و مردم مجاز بودند  بخورند و ببرند

دکتر علی اصغر حریری می فرمایند : خوان یغما نام یکی از جشنهای مجلل و باشکوه تورانیان ماوراء النهر بوده است که آداب و رسوم آن را از جشن سگه اقتباس کرده اند. توضیح آنکه در این جشن سفره های وسیعی می گسترانیدند. انواع و اقسام خوراکهای لذیذ و نوشیدنیهای خوشگوار در آن می نهادند. از عموم طبقات دعوت می کردند که در این ضیافت عمومی حاضر شوند و ضمن انجام سایر مراسم معموله بخورند و بنوشند. اگر به این سفره و ضیافت عام نام خوان یغما داده شده است شاید از این جهت بوده که شرکت کنندگان در جشن مجاز بودند ضمن اکل و شرب هر چه می خواهند با خود ببرند

"در عهد اسلامی پس از آنکه طوایف تورانی ماوراءالنهر جای سگان قدیم را گرفتند دین و آیین قدیم و حتی عادات سگان را اخذ کرده بودند و از آن جمله جشنی که به طرز جشن سگه می گرفتند خوان یغما می نامیدند و چنان که می دانیم یغما نام گروهی از تورانیان است که چندی بعد به شهری داده شده است که در نزدیکی خجند کنونی واقع بوده است. در عهد مغولی و تیموری به این گونه جشنهای همراه با ضیافت نام طوی بر وزن خوی داده می شد که امروز در آذربایجان به جشن عروسی اطلاق می شود.

در اوستا چندین بار از رسم طویهای عظیم و خوان یغما که از ملوک کیان و ملوک قدیم و خراسانی، اشکانیان اباورد- ابیورد- داده می شده است سخن رفته است. و آخرین ملک ایرانی اسلامی که جشن سده را به طرز سگان گرفت و خوان یغما نهاده مرداویج دیلمی بود. در باب خوان یغما حضرت سعدی می گوید:

ادیم زمین سفرۀ عام اوست    برین خوان یغما چه دشمن چه دوست

فَغان کاین لولیانِ شوخِ شیرین‌کارِ شهرآشوب   چنان بردند صبر از دل، که تُرکان خوان یغما را     حضرت حافظ

درود بر آقای عبدالرضا ناظری و تشکر از توضیح بسیار خوب ایشان در تفسیر و بیان معانی بیت "من دست  نخواهم برد...."

سعدی شکر ریری درملک سخن گویی

از شیوه خوش گویی زیور ده دلهایی